Το σκίτσο που «τσακίζει»: Ο τραγέλαφος της πολιτικής επικαιρότητας δια χειρός Αρκά

Ένα απ' τα προτερήματα που έχει αυτός ο λαός είναι να διακωμωδεί συχνά τις ατυχείς συγκυρίες και τις περιπέτειές του, σαν να θέλει να τις ξορκίσει, να ξορκίσει το κακό που κρύβουν αυτές κι αν μπορεί να το καταστρέψει...

Συχνότερα, βέβαια, επιλέγει - σαν αντικείμενο διακωμώδησης - τα μικρά προβλήματα της καθημερινότητας που τα αντιμετωπίζει με μορφασμό γελωτοποιού ή με ένα λογοπαίγνιο, με λεπτή ειρωνεία ή μ' ένα αστείο χοντροκομμένο (στον τύπο της φάρσας), αλλά και μέσα από τη ματιά ενός σκιτσογράφου, που διυλίζει

Η πένα της δημιουργικότητάς του μοιάζει με χέλι που ξεγλιστρά απ' τον καταλογισμό της εμπάθειας, ξεφεύγει, ζυγίζει, ξανασηκώνεται όρθιο, με αυθάδικη πρόκληση πολλές φορές κι έναν ανεπαίσθητο φιλοσοφικό στοχασμό.

Πολλοί έχουν ορίσει τον άνθρωπο σαν ''το ζώο που γελά'', όμως σ' αυτήν την περίπτωση έχουμε να κάνουμε με ''υψηλής ποιότητας γέλιο'' που προκαλεί ο σκιτσογράφος με τα σκίτσα του. Κι αυτό προϋποθέτει κάποιο είδος μυστικής επικοινωνίας με το κοινό του, μέσα από την οποία διαμορφώνει ψυχές ευαίσθητες, συντονισμένες με τη ζωή, έτσι που να βρίσκει ανταπόκριση η έμπνευσή του σε μια κοινωνία καθαρών νοήσεων με υπόβαθρο συναισθηματικό.

Στον κόσμο του σκιτσογράφου προκαλούν γέλιο το ζώο, ο άνθρωπος ή ένα άψυχο αντικείμενο, που φέρει τη σφραγίδα της ομοιότητας με εκείνον που διακωμωδείται. Το κωμικό βέβαια του μηνύματος παράγει τη δόνησή του μόνο αν πέσει πάνω σε πολύ ήρεμες επιφάνειες ψυχών, που είναι καλοί αγωγοί τέτοιων κρυπτογραφικών εκδηλώσεων που ενεργοποιούν τη φαντασία, τους συνειρμούς και τη διάθεση των δεκτών να αφήσουν την καρδιά τους ν' ανθίσει μαζί με το χαμόγελό τους.

Είναι, κατά κάποιο τρόπο σαν να χτυπά με μαγικό ραβδί ο σκιτσογράφος τα πρόσωπα κάνοντάς τα να απεκδυθούν τη σοβαρότητα ή τη σοβαροφάνειά τους και να ''ντυθούν'' με τη νότα του κωμικού, που μετατρέπει το σοβαρό σε ευτράπελο και το άχθος της κάθε καρδιάς σε στιγμιαία αναισθησία.

Κατευθυντήρια ιδέα του σκιτσογράφου είναι, ασφαλώς, να προσεγγίσει το πρόβλημα απ' την πλευρά της πλατιάς μάζας και γι' αυτό βρίσκει το θέμα του στο φυσικό περιβάλλον του, που είναι η κοινωνία. Μια κοινωνία όμως σε κατάσταση εγρήγορσης, ώστε να αντιλαμβάνεται τους συμβολισμούς του και να προσαρμόζεται εύκολα στο πνεύμα του και τις παραλλαγές της... ''τρέλας'' που γεννά η επινόησή του.

Είναι μια εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στην έμπνευση του καλλιτέχνη και την εύθραυστη βούληση των πολλών, που ψάχνουν τρόπο να εκτονώσουν τα βάρη που σηκώνει η ψυχή τους, να ψυχαγωγηθούν, με την αρχαία σημασία της λέξης, που είναι ''αγωγή της ψυχής'' κι όχι η διασκέδαση και ο φτηνός εθισμός της στην άτεχνη, χονδροειδή κοροϊδία.

Μέσα απ' το σατιρικό σκίτσο που λοιδορεί πάσης φύσεως θέματα, όπως ένα πρόσωπο λόγου χάρη - πολύ περισσότερο αν αυτό συγκαταλέγεται στην τάξη των πολιτικών - ο δέκτης αναγνωρίζει, ενίοτε, την έλλειψη επιείκειας του σκιτσογράφου, που φτάνει στα όρια της κακίας.

Το ''χτύπημα'' είναι προμελετημένο και δίνεται στον αντίπαλο μέσα απ' το αστείο, χωρίς τον κίνδυνο της απευθείας αναμέτρησης.

Το ''βόλι'' το δέχεται ο ''εχθρός'' στο πιο νευραλγικό του σημείο, όπου ο σκιτσογράφος τον χτυπά αδυσώπητα.

Η πρόθεση είναι επιθετική, όχι αθώα. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι ο δημιουργός είναι ένας μικρόψυχος, άνανδρος και ευτελής ''δολοφόνος ανθρώπινων χαρακτήρων''. Δεν επιβάλλεται με τη ρομφαία της βίας, δεν προσεταιρίζεται τους ισχυρούς για να έχει τη δυνατότητα να κάνει απάνθρωπη κατάχρηση της δύναμής του. Αντίθετα τους πολεμά όταν είναι διεφθαρμένοι και συναλλάσσονται με την εξουσία, που έχει συνήθως καθεστωτική συμπεριφορά.

''Ο έρως του καλού καλείται ενθουσιασμός και γεννά τους Πινδάρους και τους Μίλτωνας• το μίσος του κακού καλείται σάτιρα και γεννά τους Λουκιανούς και τους Βολταίρους'', γράφει ο Εμμανουήλ Ροΐδης.

Συνεπώς η ρίζα του σατιρικού σκίτσου δεν είναι η κακεντρέχεια ή η μνησικακία του δειλού σκιτσογράφου για τον άνθρωπο που αποστρέφεται. Είναι το μίσος για το κακό, το διεφθαρμένο, το υποκριτικό, το ψεύτικο, το καθεστωτικό, που καταδυναστεύει και κυβερνά τυραννικά ερήμην του κόσμου...

Το φαρμακερά βέλη του σκιτσογράφου παίρνουν εκδίκηση εκ μέρους των δυναστευομένων. Και όσο αυτοί πολλαπλασιάζονται, αυξάνονται και πληθύνονται με ταχύτητα αστραπής τα προϊόντα που σατιρίζουν τους δυνάστες και υπονομευτές της ζωής τους.

Ο σκιτσογράφος της πολιτικής επικαιρότητας έχει αναμφισβήτητα το πάθος του ηθικολόγου. Δεν υποφέρει τα στραβά και τα άδικα και θέλει να τα διαλύσει με όπλο το δημιούργημά του. Δεν αντέχει τα ψεύδη, τα ατοπήματα, τα στραβά των πολιτικών και της κοινωνίας που αφελώς τους εμπιστεύεται.

Ξεσκεπάζει με θάρρος και δηκτικό τρόπο τα ελαττώματά τους δείχνοντας ιδιαίτερη... προτίμηση στους λαοπλάνους πολιτικούς, που ταΐζουν την κοινωνία με ψευδαισθήσεις, την νανουρίζουν με τον λαϊκισμό και την αποκοιμίζουν με φρούδες ελπίδες και ψέματα.

Ένας τέτοιος ξεχωριστός καλλιτέχνης της πολιτικής σκιτσογραφίας είναι και ο Αρκάς, που καθρεφτίζει στα σκίτσα του το γελοίο και το παράλογο της σημερινής εξουσίας, με βάση τις λογικές δομές που θεμελιώνουν το χιούμορ.

Ο καθρέφτης του Αρκά ''παραμορφώνει'' μηχανικά όλο και πιο συχνά τελευταία τον ίδιο τον πρωθυπουργό, με αφορμή τις... μυθικές γκάφες του, που θα ζήλευε και οMr Bean ακόμη. Μέσα από την ανθρώπινή του διάσταση, που δίνεται παραμορφωτικά (είτε με μορφή μακρουλή σαν κολόνα ή πλακουτσή κι ασουλούπωτη) ο σκιτσογράφος ''φαρσάρει'' το θέμα του αναδεικνύοντας τα αρνητικά χαρακτηριστικά της πολιτικής οντότητας του εικονιζόμενου ''ήρωά'' του.

Με την τεχνική του υπερβολικού τονισμού των χαρακτηριστικών σημείων του ''θύματος'' αποκαλύπτει τον παραλογισμό της πολιτικής τακτικής των στόχων και των ενεργειών του. Έτσι το πολυπληθές κοινό δε στέκεται στα παραμορφωτικά χαρακτηριστικά του σατιριζόμενου προσώπου - εν προκειμένω, του κυρίου Τσίπρα - αλλά στο μήνυμα που εκπέμπει ο ίδιος ο σκιτσογράφος γι' αυτόν, για τα λόγια και τις πράξεις του.

Για όσους κατηγορούν τον Αρκά για πολιτικά παιχνίδια, το παρελθόν του τους διαψεύδει. Ανέκαθεν ήταν επιθετικός ο συγκεκριμένος σκιτσογράφος με τα πρόσωπα της πολιτικής επικαιρότητας, έτσι που ''τα αιχμηρά σκίτσα του καρφώνονταν στον νου κάθε Έλληνα ως ηχηρά μηνύματα για την πολιτική πραγματικότητα της χώρας''.

Ωστόσο οι σημερινές ''παρεμβάσεις'' δια των σκίτσων του ενοχλούν όχι μόνο τους κυβερνητικούς βουλευτές, αλλά και μεγάλη μερίδα... θαυμαστών του κ. Τσίπρα ( υπάρχουν και τέτοιοι, ακόμα, αν και μειώνονται σταδιακά, σαν είδος προς εξαφάνιση...)

Αυτοί λοιπόν εξοργίζονται, γιατί πιστεύουν πως δεν είναι τυχαίο το συνεχές σφυροκόπημα στον πρωθυπουργό με καυστικά σκίτσα, που θίγουν το πρόσωπο και την ιδιότητά του. Ισχυρίζονται μάλιστα ότι ο Αρκάς δεν είναι αυτός που ξέραμε κάποτε. Έχει υποστεί... μετάλλαξη, έχει χάσει την ταυτότητά του.

Ωστόσο σ' αυτά τα σοβαρά και ασόβαρα έδωσε απάντηση ο ίδιος ο σκιτσογράφος - σε τρίτο πρόσωπο - μέσω των social media(Facebook):

''ΕΚ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ: Έχουμε ήδη απαντήσει - παρ’ όλο που δεν οφείλαμε- στην ερώτηση: «γιατί ο Αρκάς δεν έκανε πολιτική σάτιρα πριν το 2015;». Εν τούτοις επειδή τα σχόλια συνεχίζονται το επαναλαμβάνουμε: Ο Αρκάς θεωρεί ότι ο πολιτικός αμοραλισμός, ο κομματικός τυχοδιωκτισμός και η ανενδοίαστη εξαπάτηση υπήρχαν πάντα, άλλα έχουν φτάσει στον κολοφώνα τους μ’ αυτήν την κυβέρνηση, τόσο ώστε να τον αναγκάσουν να σχολιάζει αυτό που πάντα σιχαινόταν: την κεντρική πολιτική σκηνή. Απέναντι σ’ αυτή την αθλιότητα κανένας έντιμος άνθρωπος δεν δικαιούται να παραμείνει σιωπηλός''.

Ας πάρουμε όμως μια ιδέα από την... άγρια ομορφιά των σκίτσων του σταχυολογώντας ενδεικτικά απ' τον προηγούμενο μήνα κι εντεύθεν: Στα σκίτσα του Φεβρουαρίου(που δημοσιεύονται στη σελίδα του στο Facebook) προκαλεί αυθόρμητο γέλιο το σκίτσο με τα παιδικά χρόνια και τα παιδικά τραύματα του πρωθυπουργού.

Γέλιο μέχρι δακρύων όμως προκαλεί το σκίτσο με αναφορές στους... φίλους του, που πλέον δεν τους χρειάζεται στο παιχνίδι, γιατί βρήκε άλλους ''να... βάλουν πλάτη και να κάνει αυτός την τραμπάλα του''. Μέσα στους φίλους όμως που δεν τους χρειάζεται πια είναι και ο Πάνος Καμμένος, τον οποίο - βάζει ο σκιτσογράφος - να αντιμετωπίζει σκαιότατα ο κ. Τσίπρας λέγοντας χαρακτηριστικά, μέσα απ' το δηκτικό σχόλιό του:

- Τώρα φύγε αν θες, ηλίθιε χοντρέ!… Αρκετά σε ανέχτηκα!..

Απ' τις καθιερωμένες φιγούρες του Μαρτίου ενδιαφέρον παρουσιάζει αυτή που ''μας βάζει'' ως θεατές σε μια τάξη, με όρθιους μπροστά μας μια δασκάλα, τον πρωθυπουργό κι έναν συμμαθητή του. Η δασκάλα λέει:

- Να σημειώσετε ποια από τις απαντήσεις είναι σωστή!..

Τότε ο Αρκάς με τον δικό του καυστικό τρόπο παρουσιάζει τον Αλέξη Τσίπρα να λέει:

- Εγώ έβαλα σε όλα ''ναι''!..

Σε μια απ' τις τελευταίες αναρτήσεις του ο Αρκάς βάζει τη δασκάλα του ''πιτσιρικά'' να... αυτοκτονεί μη αντέχοντάς τον, ενώ το τελευταίο του ''χτύπημα'' αφορά την επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στο Τεχνολογικό Πάρκο Λεύκιππος, όπου συνέβη το εξής περιστατικό που έφερε στο φως μια ακόμα γκάφα του πρωθυπουργού, η οποία δεν έμεινε ανεκμετάλλευτη από την πένα του σκιτσογράφου:

Με την ευκαιρία της επίσκεψής του εκεί, λοιπόν, ''ο πρωθυπουργός συζήτησε με επιστήμονες και τεχνικούς για τα οφέλη του υδρογόνου στην αυτοκίνηση. Οι επιστήμονες, στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν πως δεν είναι επικίνδυνη η χρήση του, τόνισαν ότι αυτήν τη στιγμή σε χώρες όπως η Γερμανία, λειτουργούν περισσότερα από 100-120 ''υδρογονάδικα'' (δηλαδή σημεία παραγωγής υδρογόνου για αυτοκίνητα που κινούνται με αυτήν την τεχνολογία).

Ο πρωθυπουργός - προσπαθώντας να κάνει χιούμορ, προφανώς - μπέρδεψε το υδρογόνο, για το οποίο γινόταν συζήτηση, με το... ήλιο, αφού είπε: ‟Εμείς εδώ μόνο στα μπαλόνια το χρησιμοποιούμε”...''

Ε, αυτήν την σκηνή απαθανάτισε μοναδικά ο Αρκάς τσακίζοντας τον πολιτικό μηχανικό Αλέξη Τσίπρα με το παρακάτω σχόλιο:

‟ ΓΙ' ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΠΕΡΝΑΕΙ ΣΗΜΕΡΑ Η ΧΩΡΑ

ΦΤΑΙΝΕ ΟΙ ΕΡΓΟΛΑΒΟΙ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ

... ΑΝ ΤΟΥ ΕΔΙΝΑΝ ΚΑΜΙΑ ΔΟΥΛΕΙΑ

ΔΕΝ ΘΑ ΑΝΑΓΚΑΖΟΤΑΝ

ΝΑ ΒΓΕΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ!..”

Άδικο έχει; Τι λέτε;

Διαβάστε περισσότερα