“Τρενάρουν την χρεοκοπία για να σώσουν τις τράπεζες”

Του Martin Feldstein*Η Ελλάδα βρίσκεται εγκλωβισμένη σε μια οικονομική δίνη, από την οποία είναι ίσως αδύνατο να ξεφύγει. Κατέχει ένα μη διαχειρίσιμο δημόσιο χρέος (150% του ΑΕΠ, με αύξηση φέτος 10%), μια οικονομία η οποία καταρρέει (η φετινή μείωση του ΑΕΠ πάνω από 7%, έχει εκτοξεύσει την ανεργία στο 16%), ένα χρόνιο έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών ( σήμερα είναι 8% του ΑΕΠ). Το παραπάνω φονικό κοκτέιλ ολοκληρώνεται με τις αφερέγγυες ελληνικές τράπεζες που χάνουν συνεχώς καταθέσεις.Η μόνη λύση  για να βγει η Ελλάδα από το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται , είναι να δηλώσει αδυναμία πληρωμής του δημοσίου χρέους της. Όταν το κάνει, θα πρέπει να κόψει την αρχική αξία του χρέους τουλάχιστον 50%. Το τρέχον σχέδιο μείωσης  της σημερινής αξίας των ομολόγων που κατέχουν ιδιώτες κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες, αποτελεί μόνο ένα μικρό βήμα για το παραπάνω.Εάν η Ελλάδα φύγει από το ευρώ αφού πτωχεύσει, θα μπορεί να υποτιμήσει το νόμισμα της, τονώνοντας έτσι την ζήτηση κάτι που θα οδηγήσει σε εμπορικό πλεόνασμα. Μία τέτοια στρατηγική “πτώχευσης και υποτίμησης”, έχει αποτελέσει πρότυπο και για άλλες χώρες του κόσμου που βρέθηκαν σε ανάλογη θέση με την Ελλάδα. Ο μοναδικός λόγος που αυτή η στρατηγική δεν έχει εφαρμοστεί στην Ελλάδα είναι λόγω του εγκλωβισμού της στο ενιαίο νόμισμα.Παράλληλα, οι αγορές γνωρίζουν πολύ καλά, ότι η Ελλάδα από την στιγμή που είναι αφερέγγυα, είναι θέμα χρόνου να οδηγηθεί σε χρεοκοπία.Οπότε, γιατί οι ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας προσπαθούν τόσο σκληρά να εμποδίσουν ή καλύτερα να καθυστερήσουν το αναπόφευκτο;Υπάρχουν δύο λόγοι.Ο πρώτος έχει να κάνει με το γεγονός, ότι οι τράπεζες καθώς και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Γερμανία και την Γαλλία, είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα στο ελληνικό δημόσιο χρέος, τόσο  άμεσα όσο και μέσω των πιστώσεων που έχουν επεκταθεί σε Ελληνικές και άλλες τράπεζες της Ευρωζώνης. Η αναβολή της χρεοκοπίας δίνει τη δυνατότητα στα Γαλλικά και Γερμανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα χρόνο να μαζέψουν (build up) τα κεφάλαιά τους, να μειώσουν την έκθεσή τους σε ελληνικές τράπεζες μη χορηγώντας νέα πίστωση όταν λήξουν τα δάνεια, και να πουλήσουν ελληνικά ομόλογα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.  Ο δεύτερος και ποιό σημαντικός λόγος για τον αγώνα του γαλλογερμανικού άξονα να καθυστερήσει μία ελληνική χρεοκοπία, έχει να κάνει με τον κίνδυνο πρόκλησης και άλλων χρεοκοπιών σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης καθώς και σε τραπεζικά ιδρύματα, με κύριες εξ αυτών την Ισπανία και την Γαλλία.  Ο συγκεκριμένος κίνδυνος επισημάνθηκε από την πρόσφατη υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ιταλίας από την Standard & Poor’s.Μια χρεοκοπία από μια εκ των παραπάνω χωρών, θα επιφέρει τεράστιες καταστροφές στις τράπεζες και σε άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Γαλλία και την Γερμανία. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Οικονομικής Σταθερότητας, είναι αρκετά μεγάλο ώστε να καλύψει τις οικονομικές ανάγκες της Ελλάδας, όμως όχι τόσο ώστε να χρηματοδοτήσει την Ιταλία και την Ισπανία, εφόσον χάσουν την πρόσβαση τους στις ιδιωτικές αγορές.  Έτσι οι ευρωπα