Απαντησεις στον γριφο της αυτοδυναμιας

Ρεπορτάζ : Κων/νος Ζούλας
(από την Καθημερινή της Κυριακής)
Μια εβδομάδα απομένει μέχρι τη διεξαγωγή των κρισιμότερων ίσως εκλογών της μεταπολίτευσης και είναι η πλέον κατάλληλη στιγμή να απαντηθεί μια σειρά ερωτημάτων που έχουν όχι μόνον αρκετοί πολίτες, αλλά ακόμη και βουλευτές. Ερωτήματα...

που σχετίζονται με το εκλογικό σύστημα το οποίο θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά με το μπόνους των 50 εδρών που χαρίζει ο νόμος στον νικητή, και κυρίως με το ενδεχόμενο αυτές να μην αποδειχθούν αρκετές στο πρώτο κόμμα για να κατακτήσει την αυτοδυναμία, κάτι που έχει να συμβεί στην Ελλάδα από το 1989. Η «Κ» σε μια προσπάθεια να διαλύσει τη σύγχυση που φαίνεται να υπάρχει για μια σειρά θεμάτων συγκέντρωσε τις ερωτήσεις που διατυπώνονται συχνότερα δίνοντας παράλληλα και τις απαντήσεις. 1 Λένε πολλοί ότι τα άκυρα και τα λευκά ευνοούν τα δύο μεγάλα κόμματα. Ισχύει; Δεν είναι ακριβές. Βάσει του εκλογικού συστήματος τα άκυρα και τα λευκά δεν διαδραματίζουν κανέναν απολύτως ρόλο στις δυνάμεις των κομμάτων, καθώς τα ποσοστά τους διαμορφώνονται μόνον από τον υπολογισμό των έγκυρων ψηφοδελτίων. Ως εκ τούτου μπορεί λίγοι να το έχουν συνειδητοποιήσει, αλλά η λευκή και η άκυρη ψήφος έχει ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα με την αποχή από τις κάλπες. 2 Ποιο είναι το ποσοστό που διασφαλίζει μια σχετικά άνετη πλειοψηφία; Το 42%. Αν είτε μόνος του ο νικητής είτε αθροιστικά Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ λάβουν ένα τέτοιο ποσοστό θα έχουν οπωσδήποτε πάνω από 160 έδρες. Αντιστοίχως το 40% είναι όριο για ισχνή πλειοψηφία, ενώ κάτω από 37% όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά... 3 Εχει σημασία η διαφορά των δύο πρώτων κομμάτων για να πάρει το μπόνους των 50 εδρών ο νικητής; Απολύτως καμία. Αρκεί και μια ψήφος διαφορά του πρώτου από τον δεύτερο για να λάβει ο νικητής τις 50 έδρες. Τις οποίες σημειωτέον θα κερδίσει ανεξαρτήτως αν με αυτές μπορεί να κατακτήσει την αυτοδυναμία των 151 εδρών. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος για τον οποίο είναι σχεδόν αδύνατο να διαμορφωθεί κυβέρνηση συνεργασίας χωρίς τη συμμετοχή του νικητή, καθώς θα πρέπει να συμπράξουν σχεδόν όλα τα «υπόλοιπα» κόμματα που θα μπουν στο κοινοβούλιο. 4 Εξαρτάται η αυτοδυναμία από το πόσα κόμματα θα μπουν στη Βουλή; Οχι. Ισχύει μάλιστα το αντίθετο. Ο πήχυς της αυτοδυναμίας διαμορφώνεται από τα κόμματα που θα μείνουν εκτός βουλής. Οσο μεγαλύτερο είναι αθροιστικά το ποσοστό αυτών των μικρών κομμάτων (Ενωση Κεντρώων, Κυνηγοί, Κότες, Μ.Λ. - ΚΚΕ κ.λπ.) τόσο μειωμένος θα είναι ο πήχυς της αυτοδυναμίας. Ο οποίος μπορεί να υποχωρήσει ακόμη και στο 35,5% αν το ποσοστό των μικρών αυτών κομμάτων φτάσει π.χ. στο 12%. Ενδεχόμενο όχι εντελώς απίθανο αν μείνουν έξω από τη βουλή δύο ή και τρία σχετικώς μεγάλα κόμματα (π.χ. ΛΑΟΣ, Οικολόγοι, Δημ. Συμμαχία κ.λπ.) και δεν κατορθώσουν οριακώς να εξασφαλίσουν το πολυπόθητο 3%. 5 Ο πήχυς της αυτοδυναμίας παραμένει ίδιος και στην περίπτωση που χρειαστεί να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας; Ακριβώς ο ίδιος. Η μόνη προϋπόθεση για να διαμορφωθεί κυβέρνηση είναι το αθροιστικό ποσοστό των κομμάτων που θα συνε