Νικος σανσης : ολα ειναι στο χερι μας...

Συνέντευξη στην Βικτώρια Τράπαλη
(από το : aeginalight.gr)
Τα διαστήματα που βρίσκεται στο νησί, θα τον δείτε να κατεβαίνει μεσημεράκι με το ποδήλατο στο καφενείο, να βρει τα κολλητά του φιλαράκια για ένα τσίπουρο ή έναν καφέ. Χαρούμενος και...
ζωντανός άνθρωπος, το πλατύ χαμόγελο μόνιμο χαρακτηριστικό της φυσιογνωμίας του, κι η ανεξάντλητη δραστηριότητα μόνιμο χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του. Ο Νίκος Σάνσης δε βγήκε στη σύνταξη για να «ξεκουραστεί» αλλά για να ζήσει. Καλή και σοβαρή «πέννα», αποτελεί ατού για όποιο έντυπο συνδράμει με τα κείμενά του, το Aegina Light τουλάχιστο έχει πλουτίσει πολλές φορές με τα χρονογραφήματα που μας έχει κατά καιρούς εμπιστευτεί. Όσο για την παρουσία του στα λεγόμενα κοινωνικά μέσα (βλέπε fb) όρεξη να έχετε να τον παρακολουθείτε. Δεκάδες αναρτήσεις την ημέρα, οι περισσότερες με θέμα την ομορφιά και τον αληθινό πλούτο του τόπου μας. Αφορμή για τη σημερινή συνομιλία, η ανάγκη να ακούσουμε μια ψύχραιμη, πολιτισμένη φωνή μέσα στον ορυμαγδό των απειλητικών ή απελπισμένων κραυγών που έχει φτάσει να είναι συνεχής υπόκρουση στον ύπνο μας και το ξύπνιο μας. Από πού αντλεί την αισιοδοξία του και την όρεξή του, ποιες ρίζες τον τρέφουν μέχρι σήμερα κι αντιμετωπίζει τη μαυρίλα της «κρίσης» χωρίς να γίνεται θύμα της;
Α. L. «Αθηναίος και συγκεκριμένα Κυψελιώτης στην καταγωγή;»
Ν. Σ. «Γέννημα θρέμμα. Κι έχω πολύτιμες μνήμες από την Κυψέλη των νιάτων μου. Έζησα εκεί μια πραγματικότητα που δεν πρόκειται να δούμε ξανά. Ήταν μια συνοικία με ιδιαίτερες ποιότητες. Όχι μόνο φιλοξενούσε την πάλαι ποτέ μέση αστική τάξη, καθηγητές, στρατιωτικούς, πολιτικούς, αλλά κι ήταν στέκι του πνευματικού και καλλιτεχνικού μας κόσμου. Ο Γκάτσος έμενε στη Σπετσών, ο Καραγάτσης στην Σπάρτης 14, κι υπήρχε μια ταβέρνα στη Φωκίωνος Νέγρη, η ταβέρνα του Αγγελόπουλου όπου μαζεύονταν τα καλοκαίρια όλοι οι θεατράνθρωποι μετά τις παραστάσεις, Τσιφόρος, Κώστας Πρετεντέρης, Αυλωνίτης, Ρίζος, Βασιλειάδου, και κάθονταν και τα έλεγαν ως τις 3 και 4 το πρωί. Και καθόμασταν κι εμείς στο διπλανό Select και τους ακούγαμε. Θα σου πως κι ένα χαρακτηριστικό ανέκδοτο της εποχής, να πάρεις μια γεύση από το κλίμα. Ξέρεις από πού πήρε το όνομά της η πάστα σεράνο; Από μια καλλονή ισπανίδα τραγουδίστρια ονόματι Ροζίτα Σεράνο, που είχε τρελάνει τη μισή Αθήνα, και το αφεντικό του ζαχαροπλαστείου Select δημιούργησε την ομώνυμη πάστα προς τιμή της.»
Οι εικόνες ανασύρουν και δικές μου μνήμες από εκείνες τις δεκαετίες. Θυμάμαι το εγκαταλειμμένο σήμερα αρχαίο θέατρο Δημητριάδος (Βόλου) πλημμυρισμένο κόσμο, με τον Χορν να απαγγέλει από σκηνής Ηθοποιός Σημαίνει Φως, στην παράσταση του Καρόλου Κουν Οδός Ονείρων, με το Θέατρο Τέχνης, σε μουσική επένδυση Μάνου Χατζιδάκι.
Α. L. «Πώς χάθηκαν όλ’ αυτά;»
Ν. Σ. «Στην Κυψέλη η αλλαγή έγινε μετά το ’80. Εκεί υπήρξε μια μετακίνηση των κατοίκων προς τα βόρεια προάστια. Δόθηκαν σπίτια για αντιπαροχή, τα γνωστά. Αλλά υπάρχει ακόμα κόσμος που προστατεύει τη γειτονιά του, πράγμα που καταγράφεται στις πολιτιστικές και κοινωνικές δράσεις των κατοίκων σήμερα, με την ομάδα «Η Κυψέλη μας», όπως και στη σχέση των Κυψελιωτών με τους μετανάστες αυτή την τόσο κρίσιμη εποχή. Δεν έχουμε πολλά συμβάντα, υπάρχει μια ευγένεια στη συνύπαρξή μας.»
Α. L. «Η σχέση με την Αίγινα;»
Ν. Σ. «Πρωτοήρθα το ’59. Είχε σπίτι ο θείος μου εδώ, ο δεύτερος πατέρας μου για μένα, και μ’ έφερνε κάθε καλοκαίρι για παραθερισμό.»
Α. L. «Στη συνέχεια;»
Ν. Σ. «Σπουδές, και δουλειά. Ήμουν διευθυντικό στέλεχος της ΤΙΤΑΝ σε εργοστάσια. Στο Καμάρι Βοιωτίας πρώτα, και προς το τέλος της καριέρας μου στην Ελευσίνα. Κι είναι τιμή μου και χαρά μου που δούλεψα στην πρώτη γραμμή. Ο Τιτάνας ήταν μεγάλο σχολείο σαν εταιρεία, κολλέγιο, σε γυάλα. Μάθαινες πραγματικά πώς να αντιμετωπίζεις καταστάσεις και να φέρνεις σε πέρας πράγματα.»
Α. L. «Η ενασχόλησή σου με τα κοινά από πότε ξεκινάει;»
Ν. Σ. «Από παιδί. Ο θείος μου, που σου έλεγα ήταν συνδικαλιστής, με μεγάλη ιστορία πίσω του, όπου ερχόταν με την εφημερίδα σπίτι και μαθητής δημοτικού ακόμα τα ξεσκόνιζα όλα, πολιτική, πολιτισμό, τα πάντα.»
Α. L. «Έχεις κάνει κι εσύ τη δική σου μεγάλη διαδρομή. Από την Κυψέλη του ’50 ως την Τρόικα του 2013 είναι μακρύς ο δρόμος. Πώς πιστεύεις ότι φτάσαμε ως εδώ;»
Ν. Σ. «Η κρίση ξεκινάει από την επταετία: άνοιξαν τα πουγκιά, έπεσαν οι πανταχού και πάντοτε λύκοι, λαρζάρανε τα πάντα, κι άρχισε η αποξένωση από αξίες, θεσμούς νόμους, ήθη κι έθιμα. Μετά ήρθε το ’74 κι οι πολιτικοί μπήκαν κι αυτοί στο ίδιο τριπάκι. Αποτέλεσμα, διεφθάρη ο πολιτισμός.Η κρίση είναι κοινωνική και όχι οικονομική. Καταξιωμένος ο κλέφτης, απόκληρος ο ηθικός πολίτης. Τουλάχιστον για εμάς.»
Α. L. «Θεωρείς ανεπίστρεπτη την κατάσταση;»
Ν. Σ. «Όχι, θέλω να αισιοδοξώ, παρότι δεν είμαι από φύση υπεραισιόδοξος. Πιστεύω ότι θα μπούνε μπροστά οι πνευματικοί «πατέρες» και θα βγει κάτι διαφορετικό, καλύτερο, θα αναθεωρήσουμε τις αξίες μας.
Μα, να σου πω και κάτι; Στομάχι λαδωμένο από λαρδί δεν παράγει. Όσα παράχθηκαν, παράχθηκαν με δυσκολίες, κακουχία και προσπάθεια. Πάρε τη δεκαετία του ’60 που μνημονεύαμε πριν: μετά τον εμφύλιο, και τον πόλεμο γεννήθηκε πολιτισμός, τραγούδια, τέχνες, ζωγραφική, πεζογραφία, ποίηση, θέατρο, κλπ. Και σε μια εποχή εφιαλτική όπου επικρατούσαν απίστευτες καταστάσεις – με τον κόσμο σε μια γωνιά στο δάπεδο και τους νικητές πάνω στο τραπέζι. Δεν έβρισκες δουλειά αν δεν ήσουν του γούστου τους, δε μπορούσες να κυκλοφορήσεις στο δρόμο με την εφημερίδα που διάβαζες. Ακόμα κι οι οικογένειες, χωρισμένες στα δυο.»
Α. L. «Τι θα ψήφιζες αν γίνονταν αύριο εκλογές;»
Ν. Σ. «Είμαι από παιδί στην κεντροαριστερά, πιστεύω ότι εκεί ανήκει η διοίκηση της χώρας. Αλλά πρέπει να ασχοληθούν οι άνθρωποι που αξίζουν. Να μπεις και να παλέψεις, να αναγκάσεις τους ανίκανους να δράσουν ή να αποδράσουν. Κι έχουμε παραδείγματα εξαίρετων ανθρώπων που ανακατεύτηκαν και δίνουν τον αγώνα τους – ο Γιάννης Πανούσης, φερ’ ειπείν.»
Α. L. «Ζεις στο νησί μας, για μεγάλη μας χαρά, πολλούς μήνες το χρόνο. Πώς σου φαίνονται τα δημοτικά μας πράγματα;»
Ν. Σ. «Λυπάμαι που το λέω, αλλά είναι σα να μην αγαπάνε οι αιγινήτες τον τόπο τους. Ένα τόπο που κυριολεκτικά λατρεύω και πονάω. Το οδικό δίκτυο δες, αν πας με ποδήλατο θες αλλαγή στη μέση. Κι η σημερινή διοίκηση για μένα σαφώς πάσχει – στο νερό, τα σκουπίδια. Ούτε την απαλλάσσει η δικαιολογία της κρίσης, λόγω έλλειψης επιδοτήσεων. Θέλει δουλειά, και θέλει να ξέρεις πώς να κινηθείς, σε οποιεσδήποτε συνθήκες. Δεν είναι εύκολη υπόθεση το δημαρχιλίκι, πρώτα με Καποδίστρια και μετά με Καλλικράτη, των οποίων τις γενικές αρχές τις γνωρίζω αρκετά καλά. Έχω υπόψη μου δημάρχους που έκαναν θαύματα στον τόπο τους. Στην Ελευσίνα, συγκεκριμένα, ο Γιώργος Αμπατζόγλου, τελευταία κι ο Μ. Λεβέντης παλαιότερα, άλλαξαν όλη την περιοχή. Μέχρι τον Bidot, που φωταγώγησε τον Παρθενώνα στην Ακρόπολη, και κάλεσε ο ΤΙΤΑΝ με δικά του έξοδα, σε συνεργασία πάντα με το Δήμο, να φωταγωγήσει τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, και η ανάπλαση του πολιτιστικού Κέντρου Λεωνίδας Κανελλόπουλος, ήσαν δικά του έργα. Επίσης τα Αισχύλεια που οργανώνει ο δήμος, κάθε Σεπτέμβρη, είναι από τα καλύτερα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας μας. Δεν ξέρω, αλλά στην Αίγινα φαίνεται ότι ο τελευταίος δήμαρχος που έκανε κάποια πράγματα – με την εξαίρεση σ’ ένα βαθμό του Παναγιώτη Κουκούλη – ήταν ένας παλιός, νομίζω Πετρίτη τον έλεγαν.»
Αλήθειες, πικρές, με τα μάτια ενός ανθρώπου κατά τεκμήριο υπεύθυνου, και για τα λόγια του και για τα έργα του. Φεύγω με τη διάθεση να ανασκουμπωθώ και να βάλω τα δυνατά μου.