Το μεγαλο παζαρι για το "μαυρο χρημα" στην ελβετια

Ρεπορτάζ : Γιώργος Ι. Μαύρος
(από την Ημερησία)
Η Ελβετία, παραδοσιακά ένας από τους πλέον «αγαπημένους» προορισμούς του «μαύρου» πολιτικού -κι όχι μόνο- χρήματος που παράγεται στην Ελλάδα, ενδέχεται σύντομα όχι μόνο να χάσει την ελκυστικότητά του, αλλά και να...
μετατραπεί από «παράδεισος» σε? κόλαση για τα πάσης φύσεως αδήλωτα εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία.
Αυτός είναι και βασικός στόχος της διαπραγμάτευσης που λαμβάνει χώρα αυτήν την περίοδο ανάμεσα στις δυο χώρες, με άξονα την πρόταση της Ελβετίας για επιβολή ενός τελικού φόρου επί των ελληνικών κεφαλαίων στην πηγή τους. Με άλλα λόγια, η Ελβετία προτείνει να παρακρατεί η ίδια, μέσω των τραπεζών της, τον φόρο που αναλογεί στα ελληνικά κεφάλαια που έχουν βρει καταφύγιο στο χρηματοοικονομικό της κλάδο, και στη συνέχεια να αποδίδει αυτόν τον φόρο στην Ελλάδα δίχως, όμως, να αποκαλύπτει από ποιον παρακράτησε τι, και επί ποιου ποσού.Με αυτόν τον τρόπο η Ελβετία επιχειρεί να ικανοποιήσει το αίτημα της Ελλάδας για φορολόγηση τυχών αδήλωτων κεφαλαίων, προστατεύοντας παράλληλα το υπερπολύτιμο για την ίδια τραπεζικό απόρρητο. Για την Ελλάδα, το πλεονέκτημα είναι η άμεση διαμόρφωση ενός πλαισίου για τη σταθερή λήψη φορολογικών εσόδων από μια ανύπαρκτη μέχρι σήμερα πηγή, με τίμημα, όμως, την έλλειψη πληροφόρησης αναφορικά με το ποιος διακίνησε τι και από ποια πηγή.Αυτόματη
Η πρόταση αυτή διαφέρει ριζικά από την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία προωθεί την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στις εμπλεκόμενες χώρες, με σκοπό όχι μόνο να φορολογούνται τα αδήλωτα κεφάλαια, αλλά να αποκαλύπτεται πλήρως η πηγή προέλευσης και η όλη διαδρομή τους, καθώς και να αποδίδονται ποινές στα πρόσωπα, φυσικά ή νομικά, που έχουν εμπλακεί στην απόκρυψη και μεταφορά τους στο εξωτερικό.Για την Ελβετία, δεν τίθεται ερώτημα ως προς το τι προτιμά. Αν εφαρμοστεί η πρόταση της Επιτροπής, επί της ουσίας τινάζει στον αέρα τον χρηματοοικονομικό της κλάδο, καθώς καταργεί το τραπεζικό απόρρητο. Γι' αυτό και η Ελβετία έσπευσε να «μαγειρέψει» πριν? πεινάσει. Ήδη, έχει μετουσιώσει τη δική της πρόταση σε τρεις διμερείς συνθήκες που έχει υπογράψει με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστρία και τη Γερμανία. Οι εν λόγω συνθήκες έχουν επικυρωθεί από τα κοινοβούλια των δύο πρώτων χωρών και θα ξεκινήσουν να ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου του 2013, ενώ στη Γερμανία έχει υπάρξει εμπλοκή μετά την καταψήφισή της στην Άνω Βουλή, λόγω αντιδράσεων των Σοσιαλδημοκρατών.Οι συνθήκες που έχει υπογράψει η Ελβετία με τις τρεις αυτές χώρες βασίζονται στην κοινή αρχή της παρακράτησης ενός τελικού φόρου στην πηγή και αλλάζουν μόνο σε επιμέρους τεχνικά θέματα που απορρέουν από τις διαφορές των κατά τόπους φορολογικών συστημάτων, καθώς και στους φορολογικούς συντελεστές.Έτσι, η Αυστρία συμφώνησε να φορολογούνται τα κεφάλαια των πολιτών της στην Ελβετία με συντελεστή 25%, η Γερμανία 26,375% και η Βρετανία από 27% ως 48%, όπως ακριβώς δηλαδή και στο εσωτερικό τους.Συντελεστής
Σύμφωνα με Ελβετούς αξιωματούχους, που θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, ο καθορισμός του φορολογικού συντελεστή αποτελεί σημαντική «εκκρεμότητα» στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα: αν είναι πολύ χαμηλός, το όφελος για την Αθήνα θα είναι μικρό και η κοινωνική κατακραυγή μεγάλη, ενώ αν είναι πολύ υψηλός, τότε υπάρχει φόβος τα αδήλωτα κεφάλαια να εγκαταλείψουν την Ελβετία και να χαθεί η δυνατότητα της Ελλάδας να τα φορολογήσει.Ωστόσο, η διαπραγμάτευση «κολλάει» και στη δεινή οικονομική θέση της Ελλάδας. Ο αντίκτυπος που θα είχε στην ελβετική κοινή γνώμη, η επίτευξη συμφωνίας με την Ελλάδα σε μια στιγμή που θεωρείται ότι η τελευταία δεν έχει τη δύναμη να υπερασπιστεί επαρκώς τις θέσεις της, προβληματίζει την ελβετική πολιτική ελίτ. Γι' αυτό οι Σοσιαλδημοκράτες τίθενται κατά τις προτεινόμενης συνθήκης, τονίζοντας ότι για την Ελλάδα θα ήταν καλύτερο να συνταχθεί με τις Βρυξέλλες, που επιδιώκουν πολυμερή συμφωνία με την Ελβετία για αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών. Έτσι, τονίζουν, η Ελλάδα θα έχει τη δυνατότητα να πάρει το μάξιμουμ των δυνητικών φορολογικών εσόδων από τη διαφυγή κεφαλαίων στην Ελβετία, αν βέβαια υπάρχει στην Αθήνα η απαιτούμενη πολιτική βούληση. Αντίθετα, Χριστιανοδημοκράτες και Φιλελεύθεροι θεωρούν την προτεινόμενη συνθήκη μια πολύ ρεαλιστική λύση. Όπως τονίζουν, από τη στιγμή που θα ξεκινήσει να ισχύει η συνθήκη, η Αθήνα θα έχει σταθερή ροή εσόδων από την Ελβετία. Αν ακολουθήσει τον ορθόδοξο δρόμο που ευαγγελίζονται οι Βρυξέλλες κι αν κι εφόσον η Ελβετία συμφωνήσει να της δώσει τα στοιχεία για το αδήλωτο ελληνικό κεφάλαιο, θα πρέπει η ίδια να προωθήσει τις σχετικές διαδικασίες, με την μέχρι σήμερα εμπειρία να μην είναι ιδιαίτερα? ενθαρρυντική. Επομένως, το δίλημμα για την ελληνική κυβέρνηση είναι ξεκάθαρο: κάλλιο λίγα και στο χέρι ή πολλά και (πολιτικό και δικαστικό) καρτέρι...Οι δύο οδοί φορολόγησης των ελληνικών κεφαλαίων που προτείνει η ΕλβετίαΑ' ΕΠΙΛΟΓΗΕθελοντική γνωστοποίηση στοιχείων του πελάτη.Έγγραφη εξουσιοδότηση των ελβετικών τραπεζών να δώσουν στοιχεία του πελάτη στις ελληνικές αρχές.Αναφορά των στοιχείων από τις τράπεζες στην Ομοσπονδιακή Φορολογική Διεύθυνση της Ελβετίας (FTA).H FTA ενημερώνει τις ελληνικές αρχές.Φορολογική Συμμόρφωση.Β' ΕΠΙΛΟΓΗΑνώνυμη πληρωμή του φόρου.Παρακράτηση του φόρου στην πηγή από τις ελβετικές τράπεζες.Οι τράπεζες μεταφέρουν το παρακρατηθέν ποσό στην FTA.Η FTA μεταφέρει το παρακρατηθέν ποσό στις ελληνικές αρχές.Φορολογική Συμμόρφωση.Ελβετοί: Οι μελλοντικοί φοροεισπράκτορες της Ευρώπης;Οι διμερείς συνθήκες που προωθεί η Ελβετία τόσο με την Ελλάδα όσο και με άλλες ευρωπαϊκές χώρες αποτελούν το βασικό όχημα μιας ευρύτερης στρατηγικής για την επιβίωση του τραπεζικού της κλάδου και τη διατήρησή της ως κορυφαίου διεθνούς χρηματοοικονομικού κέντρου.Έχοντας ήδη συμφωνήσει με Βρετανία και Αυστρία, και επιδιώκοντας ανάλογες συμφωνίες με Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία η Ελβετία, όχι μόνο κατορθώνει να διασώσει το τραπεζικό της απόρρητο, αλλά παράλληλα διαμορφώνει μια νέα αγορά για τα πιστωτικά της ιδρύματα: οι ελβετικές τράπεζες μετατρέπονται σε φοροεισπράκτορες της Ευρώπης.Πρόκειται για μια πολυσύνθετη υπηρεσία, που, σύμφωνα με τραπεζικούς παράγοντες της Ελβετίας, θα απαιτήσει μεγάλες επενδύσεις από πλευράς των τραπεζών της και δυνητικά μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή εσόδων.Παράλληλα, όμως, αντανακλά και μια βαθύτερη αλλαγή. Η πρόθεση της Ελβετίας να αναδείξει τα πιστωτικά της ιδρύματα σε φοροεισπράκτορες της Ευρώπης, υποδηλώνει μια βαθιά μετατόπιση του κέντρου βάρους του χρηματοοικονομικού της τομέα από την υπέρ πάντων εξυπηρέτηση του ιδιωτικού συμφέροντος των πελατών του, στην εξυπηρέτηση του γενικού/δημόσιου συμφέροντος. «Αναδύει ένας νέος τρόπος για να κάνουμε business», είναι η ατάκα ανώτατου Ελβετού αξιωματούχου που συμμετέχει σε διαπραγματεύεις με χώρα του ευρωπαϊκού νότου για την υπογραφή συνθήκης παρακράτησης φόρων. Όπως φαίνεται, για τους οικονομικούς «γκουρού» της Ελβετίας η μεγαλύτερη εξασφάλιση ότι τράπεζες της χώρας θα επιβιώσουν της κρίσης είναι αν μεταλλαχθούν σε οχήματα εξυπηρέτησης πρώτιστα του δημοσίου συμφέροντος.Ο Μπερνάνκι, το χρέος και η ΕλλάδαΤο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα είναι γεμάτο από... ωρολογιακές βόμβεςΑν υπάρχει κάτι που έμαθαν οι Ελβετοί από τη διεθνή κρίση, είναι ότι το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα είναι γεμάτο από ωρολογιακές βόμβες έτοιμες να σκάσουν ανά πάσα στιγμή, άσχετα με την καθησυχαστική ρητορική των κυβερνήσεων εκατέρωθεν του Ατλαντικού.Την τελευταία φορά που εμπιστεύτηκαν τις εκτιμήσεις και τις τακτικές Αμερικανών και Ευρωπαίων, το πλήρωσαν ακριβά: Ήταν το 2007, στις απαρχές της κρίσης και ο ελβετικός τραπεζικός κολοσσός UBS εμφανιζόταν να αντιμετωπίζει πρόβλημα με το χαρτοφυλάκιο των στεγαστικών του δανείων στις ΗΠΑ. Ανώτατος τραπεζικός αξιωματούχος της Ελβετίας αποκαλύπτει ότι σε συνάντηση που είχε τότε ο ίδιος και άλλοι ομόλογοί του με τον τότε και νυν πρόεδρο της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας, Μπεν Μπερνάνκι -ο οποίος θεωρείται παγκόσμια αυθεντία στη διαχείριση χρηματοοικονομικών κρίσεων με κορυφαίες γνώσεις γύρω από το Μεγάλο Κραχ του '30- ο τελευταίος είχε σπεύσει να τους καθησυχάσει ότι η UBS δεν είχε είχε «κανένα πρόβλημα». Λίγο αργότερα η UBS αναγκάστηκε να καταγράψει ζημιές-«μαμούθ» 11 δισ. δολαρίων προκαλώντας «σεισμό» στον χρηματοοικονομικό κλάδο της Ελβετίας.Έκτοτε, οι Ελβετοί φυσούν και το... γιαούρτι! Έσπευσαν ήδη από το 2009 να θωρακίσουν τις τράπεζές τους, αναγκάζοντές τες να αυξήσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια αρκετά πάνω από τα ήδη υψηλά επίπεδα που προβλέπονται στη διεθνή συνθήκη «Βασιλεία ΙΙΙ», σε αντίθεση με την Ουάσιγκτον και τις περισσότερες χώρες της Ε.Ε., που αναζητούν τρόπους για να επιτρέψουν στις τράπεζές τους να αποφύγουν τα αυστηρά κεφαλαιακά κριτήρια που επιβάλλει η εν λόγω συνθήκη. Η δυσπιστία τους απέναντι στις οικονομικές συνταγές των ΗΠΑ και της Ευρώπης είναι ορατή και στο ζήτημα της κρίσης κρατικού χρέους. Σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος της Ελβετίας (Φιλελεύθεροι, Σοσιαλδημοκράτες, ακόμα και οι Χριστιανοδημοκράτες, ομόσταυλοι της κ. Μέρκελ) απορρίπτει κατηγορηματικά τις πολιτικές λιτότητας που επιβάλλει η τρόικα Ε.Ε., ΕΚΤ και ΔΝΤ στην Ελλάδα, διότι «πνίγουν» κάθε προοπτική ανάπτυξης στην οικονομία της. Οι Ελβετοί ανησυχούν, διότι η Ελλάδα είναι μια σημαντικότατη αγορά για τον χρηματοοικονομικό τους κλάδο. Όχι τόσο μεγάλη όπως ήθελε το γερμανικό περιοδικό Spiegel, που δημοσίευσε ότι οι Έλληνες διατηρούν 600 δισ. ευρώ σε καταθέσεις στην Ελβετία, αλλά αρκετά μεγάλη πάραυτα