Το τραπεζικο συστημα αντιμετωπο με την απειλη πληρους κρατικοποιησης

Ρεπορτάζ : Γιάννης Παπαδογιάννης
(από την Καθημερινή της Κυριακής)
Πλησιάζει απειλητικά το φάσμα της «κρατικοποίησης» σχεδόν του συνόλου του τραπεζικού συστήματος, καθώς το πρόγραμμα επαναγοράς των ομολόγων μπορεί να αφαιρέσει από τις διοικήσεις των τραπεζών το τελευταίο...
«κρυφό» όπλο για την προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών: τα μεγάλα κέρδη από την άνοδο των τιμών των ομολόγων στην περίπτωση που η χώρα σταδιακά έβγαινε από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης. Υστατη ελπίδα των τραπεζών είναι το ενδεχόμενο μαζικής ανταπόκρισης των ξένων ομολογιούχων. Αν η κυβέρνηση πιάσει τους στόχους με τα ομόλογα των ξένων, τότε μπορεί να εξαιρέσει είτε το σύνολο είτε μέρος των ομολόγων των ελληνικών τραπεζών. Οι ελληνικές τράπεζες μετά το PSI είχαν λάβει ελληνικά ομόλογα ονομαστικής αξίας 16,9 δισ. ευρώ, ωστόσο στη συνέχεια εξαιτίας της πολιτικής αβεβαιότητας και του κινδύνου εξόδου της χώρας από το ευρώ οι τιμές τους βρέθηκαν σε πορεία ελεύθερης πτώσης, φτάνοντας να διαπραγματεύονται στο 10 με 15% της ονομαστικής τους αξίας. Οι τράπεζες στα βιβλία τους αποτίμησαν τα ομόλογα σε τιμή κοντά στο 30% της ονομαστικής αξίας, δηλαδή περίπου στα 5 δισ. ευρώ. Με βάση την αποτίμηση αυτή υπολογίστηκαν οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών για την ανακεφαλαιοποίηση (σε συνδυασμό φυσικά και με τις εκτιμώμενες απώλειες από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια), στα 50 δισ. για το σύνολο του συστήματος και στα 27 δισ. ευρώ για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες: Εθνική-Eurobank, Alpha και Πειραιώς. Προτάσεις τραπεζών Οι τράπεζες προσπάθησαν να προωθήσουν ιδέες για τη μείωση του ύψους της ανακεφαλαιοποίησης, ζητώντας είτε την ανταλλαγή των ομολόγων τους με τίτλους EFSF είτε την εγγύηση των ομολόγων τους από τρίτο υψηλής αξιοπιστίας φορέα που θα τις επέτρεπε να τα αποτιμήσουν στην ονομαστική τους αξία. Αυτό μόνο για τις τέσσερις μεγάλες θα οδηγούσε σε όφελος σχεδόν 10 δισ. ευρώ και μείωση των κεφαλαιακών αναγκών στα 16 δισ. ευρώ. Με την προσθήκη κάποιων φορολογικών διευκολύνσεων (όπως η εποπτική αναγνώριση του αναβαλλόμενου φόρου), ο λογαριασμός θα μπορούσε να μειωθεί κατά 2-3 δισ. ακόμα. Ωστόσο, τα φιλόδοξα αυτά σχέδια απορρίφθηκαν συνοπτικά τόσο από την ΕΚΤ όσο και την Ε.Ε. και το ΔΝΤ. Παρόλα αυτά οι διοικήσεις των τραπεζών διατηρούσαν ελπίδες ότι θα κατόρθωναν να προσελκύσουν ιδιώτες στις αυξήσεις (διασφαλίζοντας την ιδιωτική τους φυσιογνωμία) μέσω του «κρυφού» όπλου των ομολόγων: ναι μεν στα βιβλία τους ήταν αποτιμημένα στο 30% της ονομαστικής τους αξίας, ωστόσο αν η Ελλάδα βρει τον βηματισμό της, οι τιμές των ομολόγων θα ενισχύονταν και κάθε τιμή μεγαλύτερη του 30% θα έφερνε κεφαλαιακά κέρδη στις τράπεζες. Σε βάθος χρόνου θα μπορούσαν να αποκομίσουν κέρδη πολλών δισ. ευρώ με τα οποία θα εξαγόραζαν ταχύτερα τις μετοχές του ΤΧΣ. Σύμφωνα με το σκεπτικό των τραπεζών, ναι μεν το ύψος της ανακεφαλαιοποίησης θα ήταν 27 δισ. ευρώ, ωστόσο τα 10 δισ. θα μπορούσαν να διαγραφούν «αυτόματα» από τα κέρδη των ομολόγων. Αυτό μαζί και με άλλα (αναβαλλόμενος φόρος, οι ετήσιοι τόκοι των ομολόγων ύψους