Έθαψαν καταγγελίες ενεργειακών κολοσσών για μίζες

Σε ακόμη μία προκλητική αρχειοθέτηση δικογραφίας με καταγγελίες για δωροδοκίες κρατικών αξιωματούχων προχώρησε η Εισαγγελία Οικονομικού Εγκλήματος επί των ημερών που επικεφαλής της ήταν ο νυν αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Χρήστος Μπαρδάκης, όπως αποκάλυψε χθες η εφημερίδα Documento.

Δύο εταιρείες-κολοσσοί στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) κατέθεσαν ενώπιον της Εισαγγελίας Οικονομικού Εγκλήματος 13σέλιδη μηνυτήρια αναφορά στην οποία γινόταν λόγος για δωροδοκία στελέχους της Enterprise Greece προκειμένου να εισηγηθεί στη διυπουργική επιτροπή την ένταξη επενδυτικών σχεδίων σε καθεστώς fast track δίχως να πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις. Οι δύο εταιρείες επικαλούνταν τη μαρτυρία γυναίκας υπαλλήλου στην Ελλάδα, την οποία ζητούσαν από τους εισαγγελείς να καταστήσουν μάρτυρα δημόσιου συμφέροντος. Τελικά ύστερα από δύο χρόνια «ερευνών» η Εισαγγελία Οικονομικού Εγκλήματος έθεσε τη δικογραφία στο αρχείο δίχως καν να καλέσει προς εξέταση την πληροφοριοδότρια αλλά ούτε το στέλεχος της Enterprise Greece που καταγγελλόταν ως αποδέκτης μίζας. Είναι άλλη μια προκλητική αρχειοθέτηση της Εισαγγελίας Οικονομικού Εγκλήματος μετά τα «αδιευκρίνιστα» των Αδωνη Γεωργιάδη και Δημήτρη Αβραμόπουλου στο σκάνδαλο Novartis και τις απευθείας αναθέσεις της Σοφίας Νικολάου. Στο μεταξύ οι δύο εταιρείες, μετά τα όσα αντιμετώπισαν, αποχώρησαν από την Ελλάδα και εγκατέλειψαν τα επενδυτικά τους σχέδια. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Η μηνυτήρια αναφορά των δύο εταιρειών

Ηταν Ιούνιος του 2021 όταν στην Εισαγγελία Οικονομικού Εγκλήματος κατατέθηκε μηνυτήρια αναφορά από τις εταιρείες Statkraft AS και Solarcentury Holdings Ltd. H Statkraft είναι κολοσσός στον τομέα των ΑΠΕ σε παγκόσμιο επίπεδο και ο μεγαλύτερος παραγωγός ενέργειας από ΑΠΕ στην Ευρώπη. Η Solarcentury Holdings Ltd ειδικεύεται στα φωτοβολταϊκά πάρκα και θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι δύο εταιρείες είχαν εμπλακεί σε επένδυση στις ΑΠΕ και στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα, τον Δεκέμβριο του 2019 η Solarcentury Holdings Ltd εξαγόρασε το 100% του μετοχικού κεφαλαίου της ελληνικής εταιρείας Consortium Solar Power που δραστηριοποιείται στην «κατασκευή και λειτουργία φωτοβολταϊκών σταθμών». Μέτοχοι της Consortium την περίοδο της εξαγοράς ήταν τρεις εταιρείες ελληνικών συμφερόντων, τις οποίες στην αναφορά χαρακτήριζαν «συνεπενδυτές». Στις 27 Νοεμβρίου 2020, η Statkraft εξαγόρασε τη Solarcentury Holdings και… έβαλε πόδι στην ελληνική αγορά των ΑΠΕ.

Την περίοδο που η ελληνική εταιρεία εξαγοράστηκε από τη Solarcentury διέθετε «μόνο ένα περιουσιακό στοιχείο». Επρόκειτο για «αναπτυξιακό έργο ηλιακής ενέργειας δυναμικότητας 284 MW» το οποίο βρισκόταν «σε πρώιμο στάδιο στην κεντρική Ελλάδα». Η Consortium Solar Power προσπαθούσε από το 2014 να το εντάξει σε καθεστώς fast track αδειοδότησης, δίχως όμως να το έχει καταφέρει μέχρι τα μέσα του 2019. H ένταξη σε καθεστώς fast track «είναι πολύτιμη, διότι επιταχύνει την αδειοδότηση, εξασφαλίζοντας την έκδοση κυβερνητικών αποφάσεων που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη ενός έργου». Κομβικό ρόλο για την ένταξη ενός σχεδίου σε καθεστώς fast track διαδραματίζει η Enterprise Greece. Δηλαδή «ο αρμόδιος εθνικός φορέας που μεταξύ άλλων προσελκύει ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα». Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνεται, η Enterprise Greece «αρχικά εξετάζει και εγκρίνει αιτήσεις για την υπαγωγή στο καθεστώς fast track». Στη συνέχεια «αποστέλλει τις εγκεκριμένες αιτήσεις στην ειδική Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων η οποία λαμβάνει την τελική απόφαση λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις της Enterprise Greece».

Στρατηγικής σημασίας η ένταξη σε fast track

Επιστρέφοντας στο 2019, εκτός από τη Solarcentury Holdings ακόμη δύο εταιρείες είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την εξαγορά της Consortium Solar Power. Η υπαγωγή λοιπόν του έργου των 284 MW σε καθεστώς fast track είχε «εμπορική και στρατηγική αξία» καθώς θα «αύξανε τις προοπτικές για την εξασφάλιση δικτύου μεγαλύτερης χωρητικότητας» και «τη δυνατότητα να αρχίσει να παράγει ηλεκτρική ενέργεια». Πράγματι στις 16 Δεκεμβρίου 2019 το έργο «Κατασκευή και λειτουργία φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 284 MW» εντάχθηκε σε καθεστώς fast track. Ηταν μία εβδομάδα προτού η Solarcentury εξαγοράσει την Consortium Solar. Δεν ήταν το μοναδικό έργο που η Consortium Solar Power επιθυμούσε να ενταχθεί στο εν λόγω καθεστώς. Τον Αύγουστο του 2020 μια από τους Ελληνες «συνεπενδυτές», η Ι.Ζ., απέστειλε πρόταση στη Solarcentury για την υλοποίηση δεύτερου ηλιακού έργου δυναμικότητας 750 MW. Ενα μήνα μετά η Solarcentury υπέβαλε αίτηση στην Enterprise Greece για την ένταξη και αυτού του έργου σε καθεστώς fast track.

Η Enterprise Greece εξέτασε την αίτηση και στις 14 Οκτωβρίου 2020 την απέρριψε. Ωστόσο δύο μέρες μετά έκανε στροφή 180 μοιρών και την έθεσε σε δημόσια διαβούλευση, ενώ στη συνέχεια υποβλήθηκε προς έγκριση στη διυπουργική επιτροπή.Γυναίκα μάρτυρας καταγγέλλει μίζες

Την ίδια περίοδο προέκυψε μια απρόσμενη εξέλιξη. Ηταν 30 Οκτωβρίου 2020 όταν η Solarcentury Holdings πληροφόρησε τη Statkraft ότι Ελληνίδα υπάλληλος κατήγγειλε δωροδοκία στελέχους της Enterprise Greece. Σύμφωνα με την αναφορά προς τους οικονομικούς εισαγγελείς, η υπάλληλος κατήγγειλε πως η εκ των «συνεπενδυτών» Ι.Ζ. είχε «δωροδοκήσει με 50.000 ευρώ τον διευθυντή Στρατηγικών Επενδύσεων της Enterprise Greece Ακη Σκλάβο, προκειμένου να εξασφαλίσει την υπαγωγή σε καθεστώς fast track από την Enterprise Greece για το έργο των 284 MW». Κατά την μάρτυρα, η Ι.Ζ. φερόταν να είχε προβεί σε διάφορες ενέργειες ώστε «να διασφαλιστεί ότι ο κ. Σκλάβος θα ελάμβανε περαιτέρω πληρωμές αναφορικά και με το έργο των 750 MW».

Η μάρτυρας έκανε λόγο και για ακόμη δύο πληρωμές, ύψους 5.000 ευρώ η καθεμία, σε πρόσωπο που δραστηριοποιείται στον χώρο των ΑΠΕ στην Ελλάδα με υψηλές θέσεις σε εταιρείες. Επρόκειτο για τον Κ.Κ., ο οποίος είχε σειρά «συναντήσεων και επικοινωνιών» με «τα στελέχη της Enterprise Greece, υπουργούς της κυβέρνησης Μητσοτάκη και τους συνεπενδυτές προτού η επένδυση των 284 MW ενταχθεί σε καθεστώς fast track». Κατά την πληροφοριοδότρια, ο Κ.Κ. κυρίως επικοινωνούσε με τον Ακη Σκλάβο. Σκοπός αυτών των συναντήσεων ήταν η προώθηση της Solarcentury ως αγοράστριας της Consortium Solar και «η ενθάρρυνση της ένταξης του έργου των 284 MW σε καθεστώς fast track».

«Ενδείξεις διάπραξης δωροδοκίας»

Μετά τις καταγγελίες της υπαλλήλου η Statkraft διεξήγαγε εσωτερική έρευνα προκειμένου να διαπιστώσει εάν ευσταθούν ή όχι τα καταγγελλόμενα. Οπως επισημαίνεται στην αναφορά, από την έρευνα «δεν βρέθηκαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι είχε λάβει χώρα χρηματισμός του κ. Σκλάβου ή άλλων κυβερνητικών αξιωματούχων». Ωστόσο «αποκαλύφθηκαν περιστατικά που… θεωρήθηκαν ύποπτα» και «όσο ελλιπή και αν ήταν τα αποδεικτικά στοιχεία ενδεικνύουν τη διάπραξη δωροδοκίας».

Για το στέλεχος της Enterprise Greece υπογραμμίζεται ότι «ταυτοποιήθηκε» ηλεκτρονική αλληλογραφία «που δείχνει ότι… παραχώρησε επιχειρηματικά πλεονεκτήματα αναφορικά με τα έργα των 284 MW και των 750 MW και συμπεριφέρθηκε με τρόπο που φαίνεται να αντιβαίνει στον ρόλο του ως υπαλλήλου σε ανεξάρτητο φορέα». Σύμφωνα πάντα με την αναφορά, ο κ. Σκλάβος φέρεται να «βοήθησε στη διαμόρφωση στρατηγικής για την υπαγωγή σε καθεστώς fast track για το έργο των 284 MW οργανώνοντας συναντήσεις με υπουργούς για λογαριασμό της Solarcentury και στη συνέχεια συμμετέχοντας και ο ίδιος στις συναντήσεις ώστε να προωθήσει τη Solarcentury ως αγοράστρια της Consortium Solar».

Για το έργο των 750 MW η έρευνα της Statkraft κατέληξε πως «η υποβολή φακέλου προς την Enterprise Greece δεν φαίνεται να πληρούσε τις νόμιμες προϋποθέσεις για την υπαγωγή σε fast track». Συγκεκριμένα, τα «ιδιοκτησιακά δικαιώματα για το έργο δεν φαινόταν να πληρούν τις απαιτήσεις του νόμου 4608/2019 περί Στρατηγικών Επενδύσεων».Επίσης, σύμφωνα με email που είχε αποστείλει ο Κ.Κ., «ο κ. Σκλάβος είχε συμφωνήσει να μειώσει τη συνήθη περίοδο ελέγχου της αίτησης από δύο μήνες σε δύο εβδομάδες, προκειμένου να διασφαλίσει ότι η αίτηση της Solarcentury θα υποβαλλόταν στη συνεδρίαση της Διυπουργικής Επιτροπής τον Οκτώβριο του 2020». Αυτό «ήταν απαραίτητο ώστε να μεγιστοποιήσει την ικανότητα της Solarcentury να αποκτήσει πρόσβαση στα περιορισμένης δυναμικότητας δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας».

Σύμφωνα με τον Κ.Κ., «ο κ. Σκλάβος μείωσε τον συνήθη χρόνο επειδή χρωστούσε χάρη στην Ι.Ζ». Το πρόσωπο δηλαδή το οποίο κατονόμασε η υπάλληλος ότι είχε δώσει μίζα 50.000 ευρώ στον κ. Σκλάβο.

Δύο πληρωμές ύψους €50.000

Στη μηνυτήρια αναφορά γινόταν επίσης λόγος για δύο πληρωμές ύψους 50.000 ευρώ η καθεμία «σε τρίτα πρόσωπα» τα οποία είχε υποδείξει η «συνεπενδυτής» Ι.Ζ. σχετικά με το έργο των 284 MW. Η πρώτη από τις πληρωμές αφορούσε εταιρεία η οποία φέρεται να «διατηρεί εικονικά γραφεία στο Λονδίνο» και κατάστημα στο κέντρο της Αθήνας «δίχως διακριτική επιγραφή». Η εταιρεία αυτή δεν διέθετε «ούτε λειτουργική ιστοσελίδα ούτε δημόσιο προφίλ».

Η δεύτερη πληρωμή έγινε σε εταιρεία που δραστηριοποιείται στον χώρο της μεσιτείας ακινήτων. Σύμφωνα με την αναφορά, «δεν βρέθηκε καμία σύμβαση που να δικαιολογεί την πληρωμή και ότι πράγματι παρασχέθηκαν υπηρεσίες».

Από την έρευνα της Statkraft δεν προέκυψε σχέση μεταξύ των εταιρειών αυτών και του κ. Σκλάβου, ωστόσο εντοπίστηκαν πολλές «ενδείξεις που υποδείκνυαν ότι επρόκειτο για ύποπτη πληρωμή».

Δεν εξέτασαν ποτέ τη μάρτυρα ούτε τον Σκλάβο

Σύμφωνα με πληροφορίες του Documento, μετά τη μηνυτήρια αναφορά σχηματίστηκε δικογραφία και ξεκίνησε έρευνα. Τον Ιούλιο του 2023 η δικογραφία τέθηκε στο αρχείο με το σκεπτικό ότι δεν προέκυψε κάτι που να αποδεικνύει τα καταγγελλόμενα. Ηταν η περίοδος που επικεφαλής της Οικονομικής Εισαγγελίας ήταν ο νυν αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Χρ. Μπαρδάκης, ο οποίος, όπως είχε αποκαλύψει το Documento, ήταν μεταξύ των παρακολουθούμενων από το Predator.

Το εντυπωσιακό είναι ότι οι εισαγγελείς ουδέποτε κάλεσαν προς εξέταση τη «μάρτυρα» που κατήγγειλε τις μίζες. Παρά το γεγονός ότι στη μηνυτήρια αναφορά οι εταιρείες ζητούσαν από τους εισαγγελείς «την προστασία και τον χαρακτηρισμό της ως μάρτυρα δημόσιου συμφέροντος». Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες του Documento οι εισαγγελείς δεν επικοινώνησαν καν με τις εταιρείες για να ζητήσουν τα στοιχεία της μάρτυρα.

Επίσης οι εισαγγελείς δεν κάλεσαν προς εξέταση ούτε τον Ακ. Σκλάβο. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι εισαγγελείς ερεύνησαν τους τραπεζικούς λογαριασμούς των εμπλεκόμενων προσώπων αλλά δεν διαπίστωσαν τίποτε μεμπτό. Είναι εντυπωσιακό ότι η Εισαγγελία Οικονομικού Εγκλήματος χρησιμοποιεί «αλά καρτ» τα ευρήματα των ελέγχων σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Στην περίπτωση, για παράδειγμα, του σκανδάλου Novartis, όταν εντοπίστηκαν 350.000 ευρώ στον Αδ. Γεωργιάδη και 908.165 ευρώ στον Δ. Αβραμόπουλο τα ποσά χαρακτηρίστηκαν «αδιευκρίνιστης προέλευσης» και οι δικογραφίες αρχειοθετήθηκαν. Αντίθετα, στην περίπτωση του Ακ. Σκλάβου ως ισχυρό αποδεικτικό στοιχείο για να κλείσει η υπόθεση χρησιμοποιήθηκε το γεγονός ότι δεν βρέθηκε τίποτε στους λογαριασμούς του.

Ανεξάρτητα λοιπόν από το εάν ισχύουν ή όχι όσα επισημαίνονται στη μηνυτήρια αναφορά (κάτι που ο κ. Σκλάβος διαψεύδει κατηγορηματικά), είναι μία ακόμη προκλητική αρχειοθέτηση της Εισαγγελίας Οικονομικού Εγκλήματος. Αλήθεια, ο Αρειος Πάγος συμφωνεί με αυτές τις τακτικές;