Αναγνώστες

Θεσσαλονίκη, Διεθνής Εκθεση Βιβλίου. Περιπλάνηση στα περίπτερα. Δεκάδες χιλιάδες τίτλοι βιβλίων είναι απλωμένοι στους πάγκους. Ειλικρινά, δεν γνώριζα ότι λειτουργούν τόσοι εκδοτικοί οίκοι στην Ελλάδα. Και μάλιστα προσφέρουν βιβλία που δεν φαντάζεσαι ότι υπάρχουν. Πέτυχα τίτλο για τη φροντίδα των σαρκοφάγων φυτών. Το μάτι φεύγει από το ένα εξώφυλλο στο άλλο. Ο πληθωρισμός δεν του επιτρέπει να εστιάσει κάπου. Παρουσιάσαμε το βιβλίο του Αντώνη Καρπετόπουλου

για την ιστορία των ποδοσφαιρικών Euro. Και διαδεχθήκαμε, στις ίδιες καρέκλες, την Καρολίνα Μέρμηγκα και τον Ισίδωρο Ζουργό, που συζήτησαν για τον «Κήπο της Αμαλίας», αυτό το εξαιρετικό μυθιστόρημα της Καρολίνας. Εχει κόσμο; Οχι όσο θα περίμενα, αλλά ναι, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στα περίπτερα. Στέκομαι σε ένα από αυτά. Ανήκει σε μεγάλο εκδοτικό οίκο.

Πόσους τίτλους έχουν φέρει στο φεστιβάλ; «Περίπου 1.500» μου απαντούν. Ρωτάω αν στ’ αλήθεια υπάρχουν αναγνώστες για όλα αυτά τα βιβλία. Γελάνε. «Ναι, κάτι γίνεται». Ωραία. Το 30% του πληθυσμού δεν διαβάζει ούτε ένα βιβλίο τον χρόνο. Και άλλοι τόσοι διαβάζουν από ένα ως τέσσερα, αλλά στοιχηματίζω ότι αρκετοί λένε ψέματα. Οι υπόλοιποι δηλώνουν ότι διαβάζουν πάνω από τέσσερα βιβλία τον χρόνο. Ε, αυτός ο κόσμος ήταν στους χώρους του φεστιβάλ, παρακολουθώντας τις παράλληλες εκδηλώσεις. Μόνοι ή με παρέα. Που προσπαθούσαν να στήσουν αφτί και να πιάσουν κάτι από τις συζητήσεις καθώς η βουή ήταν μεγάλη και τα μικρόφωνα χαμηλωμένα. Ανθρωποι που, προφανώς, διακρίνονται από κοινωνική παιδεία, διατηρούν ενδιαφέροντα πέρα από τα τηλεοπτικά προϊόντα, έχουν άποψη και προσπαθούν να τη μορφοποιήσουν ή να την εκφράσουν σε έναν χώρο εκτός κοινωνικών δικτύων.

Κατά κύριο λόγο πρόκειται για γυναίκες. Διαβάζουν λογοτεχνία, αλλά έχουν από δίπλα και ένα βιβλίο ψυχολογίας, από τα σοβαρά, όχι από αυτά με οδηγίες για το πώς να βρεις ταίρι, λεφτά και ευτυχία μέσα σε 48 ώρες. Που ζητούν τον λόγο και ρωτούν τον συγγραφέα κάτι βαθύ και ουσιαστικό. Αυτοί οι άνθρωποι αποτελούν, φυσικά, κοινωνική μειοψηφία. Ομως, από την άλλη, είναι σαν τα αντισώματα που παράγονται από το ανοσοποιητικό και δημιουργούν αντιστάσεις στην επέλαση του trash. Είναι αυτοί που μας σώζουν.

Είναι τα φασόλια, Βίρνα

Δεν είναι εύκολο να γράφεις επεισόδια καθημερινής τηλεοπτικής σειράς. Ο μακαρίτης ο Φώσκολος το ήξερε καλά. Και έτσι πολύ συχνά, όταν ήθελε να γεμίσει τον χρόνο, μάζευε δευτερόλεπτα από όπου μπορούσε, βάζοντας τους ήρωες του να επαναλαμβάνουν δύο και τρεις φορές το ίδιο πράγμα. Οι διάλογοι του Γιάγκου και της Βίρνας Δράκου έχουν δώσει συνταγή σάτιρας.

Κάτι τέτοιο συμβαίνει τώρα με το πολιτικό ρεπορτάζ που πρέπει να σερβίρεται καθημερινώς, αλλά να εμφανίζεται και ως διαφορετικό πιάτο. Τι να κάνουν οι έρημοι οι συνάδελφοι; Πώς να βγάλουν νερό από ένα στραγγισμένο πηγάδι; Ετσι διαβάζουμε για τον πήχη, τις δημοσκοπήσεις που δεν αφήνουν κανέναν δυσαρεστημένο, το άγχος της αποχής και την απουσία της Ευρώπης από την προεκλογική συζήτηση. Είναι η πρώτη φορά στα εκλογικά χρονικά που συμβαίνει αυτό. Σας παρακαλώ, μην αρχίσουμε τώρα τα γνωστά για την απομάκρυνση των ανθρώπων από την πολιτική. Απλώς ο κόσμος αντιλαμβάνεται ότι στο παιχνίδι των ευρωεκλογών δεν υπάρχουν μάρκες στο τραπέζι, αλλά φασόλια.

Instagram και άλμπουμ

Πρώτα είδα τον Τάιλερ. Μετά τη Φάρλι. Και κατάλαβα ότι βρίσκεται εκεί γύρω. Μπήκα μέσα στο περίπτερο 13 και είδα αυτό το μικρό σμήνος ανθρώπων, από το οποίο προεξείχε ένα τηλεοπτικό μικρόφωνο, όπως το περισκόπιο στο υποβρύχιο. Πήρα, λοιπόν, στο κατόπι τον Στέφανο. Περπατούσε κοιτώντας ευθεία μπροστά, με το ύφος του σταρ και την έκφραση του ανθρώπου που γνωρίζει ότι τον βλέπουν όλοι. Παρατήρησα τη διάδρασή του με τον κόσμο. Δεν αντιστοιχεί στην επαφή που αναπτύσσουν οι άλλοι πολιτικοί. Ο Κασσελάκης κάνει το παν για να σε πείσει ότι είναι ο κολλητός σου, ότι μπορείτε να πιείτε και μπίρες μαζί.

Φτάσαμε εκεί που ο Ευκλείδης Τσακαλώτος παρουσίαζε το βιβλίο του για την Αριστερά. Και έκανα τη σύγκριση. Ηταν σαν να έχεις από τη μία πλευρά το Instagram και από την άλλη ένα φωτογραφικό άλμπουμ.