Κλιματική κρίση: Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος «φλέγεται»

Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος της Αυστραλίας, που εκτείνεται για περίπου 2.300 χιλιόμετρα από τη βορειοανατολική ακτή της χώρας, μόλις βίωσε το χειρότερο γεγονός μαζικής λεύκανσης που έχει καταγραφεί ποτέ. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) των ΗΠΑ, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι σε όλο τον κόσμο βιώνουν ένα σπάνιο παγκόσμιο γεγονός μαζικής λεύκανσης – το τέταρτο από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 – που επηρεάζει

Τα κοράλλια είναι θύματα της ραγδαίας αύξησης των παγκόσμιων θερμοκρασιών που κατέρριψαν ιστορικά ρεκόρ το περασμένο έτος. Τόσο η καύση των ορυκτών καυσίμων που αυξάνει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, όσο και το καιρικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, το οποίο θερμαίνει τις θερμοκρασίες των ωκεανών σε αυτό το τμήμα του κόσμου, ευθύνονται για την κατάσταση στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο.

Το CNN κατέγραψε σε ένα ειδικό αφιέρωμα τη λεύκανση στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο στα μέσα Φεβρουαρίου, σε πέντε διαφορετικούς υφάλους που εκτείνονται στο βόρειο και νότιο τμήμα του οικοσυστήματος μήκους 2.300 χιλιομέτρων.

«Αυτό που συμβαίνει τώρα στους ωκεανούς μας είναι σαν υποβρύχιες πυρκαγιές» δήλωσε η Κέιτ Κουίγκλι, κύρια ερευνήτρια στο Ίδρυμα Minderoo της Αυστραλίας.

«Θα αυξηθεί τόσο η θερμοκρασία που θα φτάσουμε σε ένα οριακό σημείο και δεν θα μπορέσουμε να επιστρέψουμε από αυτό» τόνισε.

Η λεύκανση συμβαίνει όταν οι θαλάσσιοι καύσωνες θέτουν τα κοράλλια υπό πίεση, αναγκάζοντάς τα να διώξουν τα φύκια από τον ιστό τους, αποστραγγίζοντας το χρώμα τους. Τα κοράλλια μπορούν να ανακάμψουν από τη λεύκανση εάν οι θερμοκρασίες επιστρέψουν σε φυσιολογικά επίπεδα, αλλά θα πεθάνουν εάν το νερό παραμείνει πιο ζεστό από το συνηθισμένο.

«Πρόκειται για μια καταστροφή», δήλωσε ο καθηγητής Όβε Χεγκ-Γκούλντμπεργκ, επιστήμονας του κλίματος στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ στην Αυστραλία και επικεφαλής επιστήμονας στο Ίδρυμα The Great Barrier Reef.

«Οι θερμοκρασίες είναι τόσο υψηλές, που είναι εκτός γραφημάτων… δεν είχαν καταγραφεί ποτέ πριν σε αυτό το επίπεδο» πρόσθεσε.

Η καταστροφή των θαλάσσιων οικοσυστημάτων θα αποτελούσε ουσιαστικά θανατική καταδίκη για το 1/4 περίπου όλων των ειδών που εξαρτώνται από τους υφάλους για την επιβίωσή τους. Επίσης, θα απειλήσει περίπου ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους που βασίζονται στα ψάρια των υφάλων για την τροφή τους και τα προς το ζην. Οι ύφαλοι παρέχουν επίσης ζωτική προστασία για τις ακτές, μειώνοντας τις επιπτώσεις των πλημμυρών, των κυκλώνων και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

«Η ανθρωπότητα απειλείται με ρυθμό με τον οποίο δεν είμαι σίγουρος ότι καταλαβαίνουμε πραγματικά», είπε ο Χεγκ-Γκούλντμπεργκ.

Πέρα από τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο, ο τεράστιος θαλάσσιος καύσωνας που σαρώνει την υδρόγειο έχει ήδη επηρεάσει μερικούς από τους πιο διάσημους κοραλλιογενείς υφάλους στον κόσμο – συμπεριλαμβανομένων αυτών στην Ερυθρά Θάλασσα, την Ινδονησία και τις Σεϋχέλλες. Πέρυσι, οι υψηλές θερμοκρασίες των ωκεανών προκάλεσαν επίσης εκτεταμένη καταστροφή των κοραλλιών στην Καραϊβική και τη Φλόριντα – και Αμερικανοί ειδικοί προβλέπουν περαιτέρω ζημιές εκεί το ερχόμενο καλοκαίρι.

«Ανησυχώ ολοένα και περισσότερο για το καλοκαίρι του 2024 για την ευρύτερη Καραϊβική και τη Φλόριντα», δήλωσε ο Ντέρεκ Μανζέλλο, συντονιστής του προγράμματος Coral Reef Watch της NOAA.

«Δεν θα χρειαστεί πολύ επιπλέον εποχιακή θέρμανση για να ωθήσει τις θερμοκρασίες πέρα από το όριο λεύκανσης» πρόσθεσε.

Τον Φεβρουάριο, η NOAA πρόσθεσε τρία νέα επίπεδα στους χάρτες προειδοποίησης λεύκανσης των κοραλλιών, για να μπορέσουν οι επιστήμονες να αξιολογήσουν τη νέα κλίμακα της υποβρύχιας θέρμανσης.

Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι οι ζοφερές εικόνες γεγονότων μαζικής λεύκανσης καθώς και οι αρνητικές προβλέψεις για τη μακροπρόθεσμη επιβίωση των κοραλλιογενών υφάλων, θα παρακινήσουν τους παγκόσμιους ηγέτες να αναλάβουν δράση για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα μεώνοντας τη χρήση των ορυκτών καυσίμων.

Οι ερευνητές προσπαθούν επίσης να σώσουν τους κοραλλιογενείς υφάλους έως ότου ο κόσμος μπορέσει να θέσει υπό έλεγχο τις εκπομπές αερίων. Πριν από έξι χρόνια, ο Πίτερ Χάρισον και η ομάδα του στο Πανεπιστήμιο Southern Cross στη Νέα Νότια Ουαλία, ανέπτυξαν ένα πρόγραμμα «εξωσωματικής γονιμοποίησης κοραλλιών» προκειμένου να αυξήσουν την αναπαραγωγή των κοραλλιών στον ύφαλο. Οι ερευνητές χρησιμοποιούν δίχτυα ψαρέματος για να συλλάβουν το γόνο των υγιών κοραλλιών αναπαραγωγής και στη συνέχεια αναπτύσσουν τις προνύμφες σε πλωτές δεξαμενές πριν τις απελευθερώσουν σε κατεστραμμένες περιοχές του υφάλου για να βοηθήσουν στην ανάκαμψη.

«Πρέπει να δράσουμε τώρα για να κρατήσουμε τα κοράλλια ζωντανά σε όσο το δυνατόν περισσότερους υφάλους σε όλο τον πλανήτη», είπε ο Χάρισον.

Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη ερευνητικά έργα στο Αυστραλιανό Ινστιτούτο Θαλάσσιας Επιστήμης (AIMS) το οποίο εξετάζει την αναπαραγωγή κοραλλιών ανθεκτικών στη θερμότητα που μπορούν να επιβιώσουν σε υψηλότερες θερμοκρασίες, ενώ παράλληλα αναπτύσσουν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης προκειμένου να κλιμακώσουν ορισμένες από τις διαδικασίες.

Η αυστραλιανή κυβέρνηση έχει αντιμετωπίσει επικρίσεις για τη διοχέτευση εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε μυριάδες ερευνητικά έργα υφάλων, ενώ ταυτόχρονα διπλασιάζει τη χρήση και την παραγωγή των ορυκτών καυσίμων που προκαλούν την κλιματική αλλαγή και εγκρίνει το άνοιγμα τεσσάρων νέων ανθρακωρυχείων το 2023. Η Αυστραλία έχει δεσμευτεί να προμηθεύεται το 82% της ηλεκτρικής ενέργειας της από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2030 και έχει νομοθετήσει μια οδό για μηδενικές καθαρές εκπομπές έως το 2050. Ωστόσο, αυτός ο ρυθμός μετάβασης είναι πολύ αργός για πολλούς ακτιβιστές, οι οποίοι επισημαίνουν ότι ο πλανήτης μας θα συνεχίσει να υπερθερμαίνεται.

Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι, με τον τρέχοντα ρυθμό της υπερθέρμανσης, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία θα μπορούσε να φτάσει τους 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα μέχρι το 2050. Σε αυτό το επίπεδο θερμότητας, το 99% των κοραλλιογενών υφάλων θα πεθάνει. Οι θαλάσσιοι βιολόγοι και όσοι συνδέονται με τον ύφαλο «παλεύουν» με συναισθήματα θλίψης και αδυναμίας καθώς παρακολουθούν αυτόν τον αργό θάνατο.

«Η τροχιά στην οποία βρισκόμαστε τώρα είναι πραγματικά πολύ τρομακτική» δήλωσε ο Ντέιβιντ Γουάτσενφελντ, διευθυντής ερευνητικού προγράμματος στο AIMS.

Ο Χάρισον περιέγραψε αυτό το συναίσθημα ως «οικολογική θλίψη».

«Αν είχατε κολυμπήσει πάνω από ένα σύστημα υφάλων το οποίο λίγους μήνες πριν ήταν ζωντανό και πολύχρωμο – οι ήχοι του υφάλου ήταν απίστευτοι», είπε.

«Αν κολυμπήσεις ξανά σήμερα μοιάζει με νεκροταφείο. Είναι τόσο σιωπηλό όσο ένα νεκροταφείο» κατέληξε.

ΠΗΓΗ: CNN