Γιατί η Ρωσία αρνήθηκε βοήθεια στην Κύπρο

Του Χρήστου Καπούτση

Είναι σε εξέλιξη, μια πολύ σοβαρή κρίση στην Κύπρο, που κάποιοι την χαρακτηρίζουν, ως νέα κυπριακή τραγωδία. Οι Eλληνοκύπριοι δίνουν μια σκληρή μάχη επιβίωσης. Ας περιμένουμε πρώτα να γραφεί ο επίλογος, αυτής της πρωτοφανούς κυπριακής κρίσης, και μετά να αξιολογήσουμε επιμέρους πτυχές της, ψύχραιμα και κυρίως «χαμηλόφωνα».

Μέχρι τώρα, η οικονομία της Κύπρου

και η ευημερία των ελληνοκυπρίων, στηριζόταν κατά μεγάλο ποσοστό, στις υπηρεσίες που παρείχε η Κύπρος, ως Τραπεζικό χρηματοπιστωτικό κέντρο. Και ακόμη, στηριζόταν στον τουρισμό και τη Ναυτιλία. Σε αυτά, να προσθέσουμε τα ευρήματα για μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) και φυσικά, την γεω-στρατηγική θέση της Κύπρου στην πιο ενδιαφέρουσα, από οικονομικής, ενεργειακής και γεωπολιτικής απόψεως, περιοχή του Πλανήτη, δηλαδή της Ανατ. Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.

Συνεπώς, οποιαδήποτε απόφαση που αφορά την Κύπρο, δεν είναι μονοσήμαντη. Μπορεί η αφετηρία της να είναι η Οικονομία, αλλά έχει συνέπειες και στην Γεωπολιτική, και στην Γεωοικονομία και στην Ενέργεια και στην ασφάλεια των αγωγών μεταφοράς ενέργειας.

Ο ευρύτερος «ελληνικός χώρος» Ελλάδα και Κύπρος έχει ιδιαίτερη στρατηγική σημασία γιατί είναι το κέντρο μιας κατά Μπρεζίνσκι «μεγάλης σκακιέρας», ελέγχοντας την πρόσβαση της Ρωσίας στις «θερμές θάλασσες», συνδέοντας Ευρώπη και Μέση Ανατολή με δεσπόζουσα θέση στην Ανατολική Μεσόγειο, ελέγχοντας τα Δαρδανέλλια και τα στενά του Σουέζ.

Ενδεικτικό της πολυπλοκότητας της κρίσης στην Κύπρο είναι και η συμπεριφορά της Ρωσίας, απέναντι στο Κυπριακό πρόβλημα.

Σε ανάλυσή του το αμερικανικό thinktank το Stratfor επισημαίνει ότι, «η Ρωσία χρησιμοποιεί εδώ και χρόνια την Κύπρο ως την offshore εταιρεία της». Επίσης, οι Αμερικανοί αναλυτές στο Stratfor υποστηρίζουν ότι το γερμανικό σχέδιο «διάσωσης» της Κύπρου είναι σύμφωνο με την «τρέχουσα καμπάνια της Μόσχας κατά της διαφθοράς, η οποία περιλαμβάνει και επαναπατρισμό κεφαλαίων». Η ρωσική κυβέρνηση δεν θέλει να εμφανιστεί ότι εμπλέκεται στην διάσωση «διεφθαρμένων κεφαλαίων», υποστηρίζει στην ανάλυσή του το Stratfor. Γι' αυτό και η Ρωσία προτρέπει για λύση εντός της Ε.Ε.

Προσθέτω, ότι η Ρωσία δεν έχει κανένα λόγο να διαταράξει τις σχέσεις της με την Γερμανία, χάριν της Κύπρου. Οι σχέσεις της Ρωσίας και της Γερμανίας στον Ενεργειακό τομέα είναι πολύ στενές. Η Ρωσία καλύπτει το 60% των ενεργειακών αναγκών της Γερμανίας!! Και αυτό, θα έπρεπε να το γνώριζαν «καλά» οι Ελληνοκύπριοι Βουλευτές. Γι' αυτό άλλωστε, ο Πρωθυπουργός της Ρωσίας Ντιμίτρι Μεντβέντεφ σχολιάζοντας τις προτάσεις των Ελληνοκυπρίων, για εξασφάλιση μεριδίων στα κοιτάσματα του υποθαλάσσιου φυσικού αερίου της Κύπρου ή της ναυτικής βάσης στο νησί (ΠΑΦΟ), είπε ότι πρόκειται για «περίπλοκα» θέματα, ενώ υπενθύμισε με νόημα και τις τυχόν ενστάσεις της Τουρκίας. Επίσης, Τούρκοι Κυβερνητικοί αξιωματούχοι σε δηλώσεις τους στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερ, είπαν ότι: «Η Τουρκία θα αμφισβητήσει οποιαδήποτε προσπάθεια της Κυπριακής Δημοκρατίας για να αξιοποιήσει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου». Και πρόσθεσαν ότι, «ο πόρος αυτός ανήκει και στις δύο κοινότητες και η μελλοντική εκμετάλλευσή του, δεν μπορεί να αφεθεί στη βούληση μόνον της νότιας Κύπρου».

Θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε τις ηχηρές απουσίες, των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Ούτε η Ουάσιγκτον, ούτε το Τελ Αβίβ, έκαναν κάποια πολιτική κίνηση στήριξης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Απούσα «δήλωσε» και η Γαλλία. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο Γάλλος Πρόεδρος δεν έχει ισχυρή θέση στα τεκταινόμενα στην Ευρώπη, δήλωσε ο νομπελίστας οικονομολόγος Χριστόφορος Πισσαρίδης. «Σε αντίθεση με προηγούμενους Γάλλους προέδρους, ο κ. Ολάντ, στο πρόσωπο του οποίου είχαν δημιουργηθεί προσδοκίες για αλλαγή στάσης στην Ευρώπη σε ζητήματα οικονομικής πολιτικής, έχει εξαφανιστεί», δήλωσε στο ΡΙΚ ο κ. Πισσαρίδης.
Έτσι λοιπόν, σε αυτή την πολύ δύσκολη περίοδο, η Κυπριακή Δημοκρατία, έμεινε τραγικά μόνη, χωρίς Συμμάχους! Μία απάντηση μπορεί να είναι, ότι ο στρατηγικός ρόλος της Κυπριακής Δημοκρατίας (όχι της Κύπρου), ίσως, να υποβαθμίζεται και ΟΧΙ να αναδεικνύεται στη νέα διεθνο-πολιτική πραγματικότητα. Η Γεωγραφία και η Ενέργεια, τα δύο συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κύπρου, ίσως να μην αξιοποιηθούν «αποκλειστικά» από την Κυπριακή Δημοκρατία. Για παράδειγμα, λύση του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου, θα αναδείκνυε άλλο κρατικό παραστάτη (κυπριακό προτεκτοράτο) πρωταγωνιστή των εξελίξεων.

Είναι σαφές ότι οι πολιτικές αποφάσεις, είτε Εθνικών, είτε υπερεθνικών Κέντρων, επιδρούν καταλυτικά στις ήδη εύθραυστες γεωπολιτικές ισορροπίες και διακρατικές συμμαχίες, στην Στρατηγικότερη ίσως περιοχή του Πλανήτη, όπου διακυβεύονται ύψιστα Στρατηγικά συμφέροντα, ισχυρών κρατών.
Να προσθέσω τέλος ότι, ο Έρικ Τόμσον, Διευθυντής στρατηγικών σπουδών στο Αμερικανικό Κέντρο Ναυτικών Αναλύσεων, αναφέρει μεταξύ άλλων, πως η Κύπρος θα μπορούσε να καταστεί ο καταλύτης των επόμενων γεωπολιτικών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή, προσθέτοντας ότι, «όπου η οικονομική κρίση συναντά τα ενεργειακά ζητήματα τα προβλήματα μπορεί και να επιλυθούν με στρατιωτικά μέσα». Πρόκειται για μια επισήμανση (στρατιωτική λύση της κρίσης) που θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ευρύτερου προβληματισμού από τις πολιτικές ηγεσίας των Αθηνών και της Λευκωσίας.

Στις διεθνείς Σχέσεις και στην Γεωπολιτική, δεν χωρούν ούτε συναισθηματισμοί, ούτε «ιστορικές» φιλίες Εθνών, ούτε καν το θρησκευτικό ομόδοξο των Λαών. Ο πολιτικός ρεαλισμός, οι συμμαχίες συμφερόντων και το Δίκαιο του ισχυρότερου είναι πλέον, τα κυρίαρχα στοιχεία της νέας διεθνοπολιτικής πραγματικότητας.

Μια ερώτηση μόνο: Η Βουλή των Αντιπρόσωπων στην Κύπρο, πήρε μία απόφαση, με την οποία απορρίφτηκε η πρόταση του Γιούρογκρουπ, για «κούρεμα» των καταθέσεων που βρίσκονται στις Τράπεζες της Κύπρου. Μπορεί να συμφωνούμε ή να διαφωνούμε και να ασκούμε κριτική στην απόφαση της Κυπριακής Βουλής, που είναι θεμιτές πρακτικές, αλλά το ερώτημα είναι το εξής: Πόσο ισχυρή είναι ή δεν είναι, η απόφαση ενός Εθνικού Κοινοβουλίου και συνεπώς, πόσο αυτή η απόφαση μπορεί να επηρεάσει ή όχι, έναν υπερεθνικό ευρωπαϊκό θεσμό, όπως το Γιούρογκρουπ; Και κυρίως πόσο Δημοκρατική είναι αυτή η συμπεριφορά, δηλαδή η κατίσχυση υπερεθνικών θεσμών (μη εκλεγμένων), έναντι εκλεγμένων θεσμικών Κοινοβουλευτικών οργάνων.