Πέραν του Καλού και του Κακού

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Κι όλα τα πρόσωπα είναι εδώ - αντάξια του δράματος / Γενεές γενεών υποκριτές: η θλιβερά ερωμένη / Ο άνθρωπος με το χαμόγελο, ο επίορκος / Τα κουδουνάκια του τρελλού, κάθε κατώτερη ράτσα / Άρχοντες και πληβείοι και αυτοτιμωρούμενοι.
Μανούσος Φάσσης-Κατά κόσμον Μανόλης Αναγνωστάκης
Χορτασμένη, στα χρόνια της δάνειας ευημερίας, από το άκοπο βύζαγμα, ξύπνησε μια μέρα, η ελληνική κοινωνία και το μπιμπερό ήταν άδειο κι άπλυτο. Αμήχανη, αρχικά, πεινασμένη στη συνέχεια, άρχισε να κλαυθμυρίζει και να παραπονιέται, στο τέλος όμως κάκιασε κι άρχισε να τρώει τις σάρκες της.

Με ιλιγγιώδη ρυθμό, άρχισε να καταστρέφει ότι έβρισκε στο διάβα της, ξεκινώντας από το εικονοστάσι «των αγίων μύθων» που η ίδια φιλοτέχνησε με ιδιαίτερη προσοχή και επιμέλεια όλες τις προηγούμενες δεκαετίες.

Εικόνες, αναθήματα, πρόσφορα, ακόμη και τάματα, έπεσαν θύματα αυτής της καταστροφικής μανίας, δημιουργώντας ένα οντολογικό και υπαρξιακό κενό στους κατοίκους της μικρής αυτής χώρας στην άκρη της Χερσονήσου του Αίμου.

Το καταστραμμένο και ποδοπατημένο «εικονοστάσι» συμβολίζει την πολυσχιδή και πολυποίκιλη μυθολογία που αναπτύχθηκε στον τόπο, όπου διάφορα μυθεύματα είχαν καταλάβει τη θέση της επίσημης ιδεολογίας και ήταν σημείο αναφοράς των πιο ετερόκλητων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων. Είχαν όμως μια κοινή συνισταμένη: τάιζαν πλουσιοπάροχα ένα αρρωστημένο ατομικό και συλλογικό Εγώ με κάθε είδους ψευδαισθήσεις και αυταπάτες και δημιούργησαν το ιδεολογικό τερατούργημα του «περιούσιου λαού» ή άλλως τον «ελληνικό εξαιρετισμό».

Το υπαρξιακό και οντολογικό αυτό κενό όμως, έπρεπε να καλυφθεί, γιατί ως γνωστό, τόσο η φύση όσο και η κοινωνία, απεχθάνονται το κενό. Η δημιουργία και η εδραίωση νέων αφηγήσεων που θα εμπνεύσουν μια κοινωνία, είναι μια διαδικασία μακρά και αργόσυρτη και προϋποθέτει στέρεες βάσεις αναφορικά με τις παραδόσεις, τη συνέχεια και, κυρίως, τη κουλτούρα του διαλόγου. Πράγματα που λείπουν και δημιουργούν την αίσθηση της αφόρητης και ανελέητης μοναξιάς.

Μέχρι όμως η νέα αφήγηση διαπιστωθεί ως μια σαρκωμένη βεβαιότητα, το κενό παραμένει. Παραμένει και καλύπτεται (προσωρινώς ή όχι, μένει να διαπιστωθεί στο άμεσο μέλλον), από ό,τι χειρότερο παράμενε επιμελώς κρυμμένο κάτω από το χαλί της αμεριμνησίας της ελληνικής κοινωνίας, όλες αυτές τις δεκαετίες.

Η καθημερινότητα γίνεται δυσβάσταχτη και αφόρητη από αυτό το κύμα δυσανεξίας, διάφορες «απόλυτες αλήθειες» κυκλοφορούν ροπαλοφόρες και απειλητικές απέναντι σε κάθε δόξα αντιφρονούσα. Λαϊκά δικαστήρια και εθνικές επιτροπές σωτηρίας, αυτόκλητοι εισαγγελείς και πρόθυμοι δήμιοι, περιφέρουν τα ράκη τους ανά την επικράτεια. Μια μυρωδιά Κακού πλανάται πάνω από τη χώρα.

Η εξοικείωση με το Κακό είναι εθιστική. Ολοένα και περισσότεροι προσχωρούν στην αντίληψη της καταστροφής. Ολοένα και περισσότεροι έχουν άπειρες προτάσεις καταστροφής, ελάχιστες όμως είναι οι φωνές της δημιουργίας, αλλά και αυτές πνίγονται α