Εκλογικοί μύθοι και πραγματικότητα

Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΚΗ

«Η μετριότητα δεν γνωρίζει τίποτα υψηλότερο (πιο σπουδαίο) από τον εαυτό της»
Κόναν Ντόελ
Το ότι όλοι οι πολίτες με δικαίωμα ψήφου οφείλουν (και αυτή τη φορά) να μην απέχουν από την κορυφαία στιγμή της δημοκρατίας -τις εκλογές- ο γράφων το θεωρεί αυτονόητο... Όμως, «κυκλοφορούν» αρκετοί εκλογικοί μύθοι, που σε έναν βαθμό ίσως, οδήγησαν αρκετούς αγανακτισμένους και .....
οργισμένους ψηφοφόρους να μην ασκήσουν το δημοκρατικό τους αυτό δικαίωμα ή να πιστέψουν ότι με την αποχή, το άκυρο ή το λευκό τιμωρούν το δικομματισμό, που οδήγησε τα τελευταία 38 περίπου χρόνια τη χώρα στα σημερινά αδιέξοδα. Κάποιοι άλλοι ψηφοφόροι πάλι ίσως «παραπλανηθούν» και εκφράσουν την οργή τους ψηφίζοντας τα λεγόμενα «περιθωριακά» κόμματα (ίσως αδόκιμος ο όρος, αλλά έχει επικρατήσει…) νομίζοντας επίσης, ότι εκδηλώνουν, έτσι τη δυσαρέσκειά τους προς τα κόμματα εξουσίας.

Αυτούς τους μύθους θα προσπαθήσουμε σήμερα λίγες μέρες πριν την επίσημη έναρξη της προεκλογικής περιόδου να διαλύσουμε προκειμένου με γνώση και πολιτικό αισθητήριο να ανταποκριθούμε με την ψήφο μας στις ανάγκες των καιρών.... Η κάλπη δεν είναι «ραντεβού στα τυφλά».

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Η «περίφημη» αυτοδυναμία -ο κ. Α. Σαμαράς τη ζητάει με κάθε ευκαιρία ως το μέσο για τη «σταθερότητα»- εξαρτάται από το αν το πρώτο κόμμα λάβει το 40,4% των έγκυρων ψηφοδελτίων (άρα η αποχή, τα άκυρα και τα λευκά ούτε ευνοούν ούτε βλάπτουν το λεγόμενο δικομματισμό). Όμως, για πολλούς αναλυτές το όριο αυτό μπορεί εύκολα να «πέσει» αρκετά και να αγγίξει ένα «κατώφλι»... 38,38% ή ακόμα και το 36,36!

Πότε; Αν τα κόμματα που χαρακτηρίζονται ως «περιθωριακά» δεν συγκεντρώσουν το όριο του 3%, ώστε να εκλέξουν βουλευτές. Οι ψήφοι αυτών των κομμάτων με βάση τον εκλογικό νόμο θεωρούνται για τα ίδια «χαμένες» αλλά ταυτόχρονα κερδισμένες για όσα κόμματα εκλέξουν βουλευτές, αφού ουσιαστικά «κατανέμονται» σε αυτά! Ας δώσουμε δύο παραδείγματα για να γίνουμε απολύτως κατανοητοί. Αν λ.χ. τα κόμματα που δεν θα μπουν στη βουλή συγκεντρώσουν ποσοστό 5% τότε το όριο για την αυτοδυναμία πέφτει στο 38,38%, ενώ αν πάρουν συνολικά τα εκτός βουλής κόμματα ένα 10% το «κατώφλι» για την αυτοδυναμία θα βρεθεί πια στο 36,36! Και κάτι ακόμα εξίσου σημαντικό για τις μετεκλογικές εξελίξεις. Οι προϋποθέσεις για την αυτοδυναμία δεν αλλάζουν και στην αρκετά πιθανή περίπτωση που απαιτηθεί μετεκλογική συνεργασία δύο ή περισσοτέρων κομμάτων. Δηλαδή αν λ.χ. το πρώτο κόμμα λάβει 23% (και ο πήχης της αυτοδυναμίας προσδιορίζεται στο 38,38%) θα μπορέσει να την «κερδίσει» αν συνεργασθεί με ένα άλλο (ή άλλα) κόμμα με ποσοστό 15,38% τουλάχιστον....

Μια ακόμα πτυχή του εκλογικού νόμου αξίζει να προσέξουμε. Την πριμοδότηση του πρώτου κόμματος (ανεξαρτήτως αν με αυτές διασφαλίζει την αυτοδυναμία και ανεξάρτητα με τη διαφορά του από το δεύτερο κόμμα) με 50 βουλευτικές έδρες...! Έτσι αν λ.χ. το πρώτο κόμμα λάβει 21% και το δεύτερο 20% το πρώτο θα έχει περίπου 105 βουλ