Μοίρας καθεστώτα (ΜΕΡΟΣ Α’)

διήγημα του ΝΙΚΟΛΆΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΎΛΗ
-φιλολόγου-

Μέρες τώρα στον απέναντι λόφον δεν κινούταν ούτε σκιά. «Τι στον διάβολον. Δεν μπορεί. Εκεί είναι τα σκυλιά». Μα πάλι γιατί δεν κινόντουσαν; Ο ανθυπίλαρχος είχε διατάξει μέρες τώρα σιωπή, μα και επαγρύπνιση. Ναι! Το θυμόταν πολύ καλά. Αυτή ήταν η λέξη που είχε εκφωνήσει το πρωί στην αναφορά… «επαγρύπνισις κύριοι» … «κύριοι αι ημέραι αίτινες διανύομεν απαιτούσι εξ υμών απάντων, πλήρην αυτοπειθαρχίαν, πλήρην σιωπήν και...
επαγρύπνισιν. Επαγρύπνησις κύριοι…». Στο θαμπό μυαλό του ήρθε σαν σύννεφο εκείνος εκεί ο λόγος.
«…Αι ημέτεραι δυνάμεις, καθώς και το γενικόν ημών επιτελείον στρατού το εν Σμύρνη, εστί πεπεισμένον, ότι εντός ολίγων ημερών εναπόκειται κραταιά αντεπίθεσις του εχθρού, ήν επιβάλλεται, προς σωτηρίαν του έθνους και της Αυτού αοιδίμου εξοχώτητος της Ελλάδος, ημείς να αντιμετωπίσωμεν σθεναρώς, καταβάλοντες πάσαν δύναμιν, όπως αντισταθώμεν και κρατήσωμεν τα εδάφη, ά μεθ’ ημών των ιδίων θυσιών, εκερδίσαμεν υπο της κατοχής μας.»
Θυμήθηκε και τον στρατιώτην Βαγγέλη Μαχαίραν, ο οποίος βρισκόταν στα δεξιά του στην γραμμήν και τον είχε ρωτήσει ψυθιριστά:
«Λοχία, για πές! Τι λέει αυτός ο κοπρίτης;»
Τότε του είχε απαντήσει αυστηρά, τώρα δεν θυμάται το γιατί είχε πειραχτεί τόσο πολύ:
«Οπλίτη σιωπή. Να σέβεσαι τους ανωτέρους σου»
Μα η απάντηση εκείνου, αν και μουρμουριστή, είχε παραμείνει μετα από τόσες μέρες στ’ αυτιά του και πολλές φορές τυμπάνιζε σαν ηχώ, ιδίως όταν οι αναμνήσεις από παλιά του στριφογυρνάγαν στο μυαλό, μαζί κι αυτή, άσχετο πώς, δίχως κανένα συνδετικό νόημα
«Αει να χαθής και σύ. Βασιλικός δεν είσαι;»
«Βασιλικός»!!! Τι θα πή; Μήπως, όταν στα πράγματα ήταν ο Βενιζέλος, εκείνος δεν υπηρέτησε με τόσην προθυμίαν τον ελληνικό στρατό; Όταν αποβιβάστηκε αυτός στο λιμάνι της Σμύρνης, δεν έτρεξε μεμιάς στο Φρουραρχείο να καταταγή, και ας του φώναζε η γυναίκα από πίσω, που την αφήνει με τα μωρά; Όταν ο αρχιστράτηγος Παρασκευόπουλος διέταζεν το σύνταγμά του να μεταβή στο Αιδίνι για να φυλάσση και να κάνη την περιφρούρηση της συνοριακής γραμμής της περιφέρειας Σμύρνης, δεν έδειξε ανείπωτο ζήλο, αυτός ο ίδιος και η διμοιρία του;
Τέτοιου είδους εκφράσεις ακούγονταν στο στρατόπεδο, το παρακείμενο στο Εσκί Σεχίρ πολλές. Σ’ όλο το Γ’ Σύνταγμα των ευζώνων, πάρα πολλές, κάτι που έβαζε τον σμυρναίο έφεδρο λοχία Ευγένη Ζωλόγλου σε σκέψεις. Αυτός ο Ευγένιος ήταν σπουδαγμένος. Απόφοιτος του πανεπιστημίου της Αθήνας! Και χάριν αυτού διακατεχόταν από κάτι ανησυχίες και έννοιες που οι υπόλοιποι ούτε καν υποψιάζονταν να τις φέρουν στο νού τους. Γνώριζε ο λοχίας Ζωλόγλου, ότι αυτού του είδους οι διχαστικές κινήσεις στην πλευρά των Ελλήνων ήταν ένα επικίνδυνο και θανάσιμο όπλο, το οποίο θα ήταν και θεάρεστο για τον Τούρκο, ο οποίος αν αντιλαμβανόταν το μέγεθος της εσωτερικής έχθρας των Ελλήνων, κατά την γνώμην του, ήδη θα είχε επιχειρήσει αυτήν την κραταιάν αντεπίθεση που λέγανε.
Και δεν ήταν κινδυνολογίες. Όποιος είχε μάτια αντιλαμβανόταν το μαύρο πέπλο