Το ιστορικό λεύκωμα του Γ. Ανωμερίτη: "Χριστόδουλος Καλέργης, ένας περιπλανώμενος ζωγράφος "εν νήσου Μυκόνου"

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΛΙΛΟΓΛΟΥ

Το διαχρονικό έργο του Χριστόδουλου Καλέργη καλύπτει ζωγραφικά την περίοδο 1698 έως 1740....
Όπως διαπιστώνει κι ο συγγραφέας κ. Γιώργος Ανωμερίτης, σίγουρα σε μια επόμενη έκδοση τα έργα του Καλέργη θα είναι πολύ περισσότερα, αφού μόλις τώρα άρχισε η συστηματική αποκάλυψη της δουλειάς του.
Το βιβλίο, με μια καλοστημένη δομή της ζωγραφικής διαδρομής του Καλέργη από τόπο σε τόπο και εκπληκτικές φωτογραφικές αποτυπώσεις της τοιχογραφικής του δουλειάς, με πολλές ολοσέλιδες εικόνες, αλλά και λεπτομέρειες των έργων του, εισάγει τον αναγνώστη, με μια γενική περιγραφή της....
μεταβυζαντινής αγιογραφίας στις Κυκλάδες, της ιστορίας των Καλλέργηδων και του Χριστόδουλου Καλέργη.
Ο Γιώργος Ανωμερίτης, όπως και στα προηγούμενα "κυκλαδικά" του βιβλία ("Βυζαντινό Πάρκο Τραγαίας - ένας νησιωτικός Μυστράς στην Κεντρική Νάξο", "Το Κάστρο της Νάξου και οι Εκκλησίες του", "Αγία Αικατερίνα Οίας Σαντορίνης", "Νάξος και Μικρές Κυκλάδες Άνωθεν" και πρόσφατα το "Μοναστήρια των Κυκλάδων με πατριαρχικά σταυροπηγιακά σιγίλλια") έτσι και σ' αυτό, που είναι και βιογραφικό και επομένως εποχικό, συνδυάζει τα γραπτά αποτελέσματα της έρευνάς του με σχολιασμένες ψηφιακές εικόνες των έργων του Καλέργη, των τόπων και των ναών που ιστόρησε, συνδυάζοντας πάλι κείμενο και εικόνα σε μια ευανάγνωστη ισορροπία.

Ο συγγραφέας του βιβλίου κ. Γιώργος Ανωμερίτης, επεσήμανει ότι:
(α) ο Κρητικής καταγωγής και τέχνης Χριστόδουλος Καλέργης υπήρξε ο μόνος κυκλαδίτης ζωγράφος, ο οποίος παρήγαγε κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Ενετοκρατίας στην Πελοπόννησο σημαντικό ζωγραφικό έργο,
(β) υπήρξε γέννημα - θρέμμα της Μυκόνου με κύρια αναφορά στο Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στο Μαράθι,
(γ) υπήρξε ταυτόχρονα σπουδαίος τοιχογράφος και εικονογράφος και
(δ) η κρυπτογραφημένη φράση που έθετε σε έργα του “Πολλαί αι πίκραι του επιστήμονος” ζητάει ακόμα την ερμηνεία μας.

Ο Χριστόδουλος Καλέργης (το έργο του καλύπτει την περίοδο 1698-1740) κόσμησε την αγιασμένη τέχνη της αγιογραφίας σε μια δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα και την Ορθόδοξη Εκκλησία. Υπήρξε ταπεινός μα αριστουργηματικός, υπογράφοντας πάντα τα έργα του με τη φράση “καμού του ελαχίστου ζωγράφου Χριστόδουλου Καλέργη εκ νήσου Μύκονου”.

Η παρουσίαση του βιβλίου που έγινε στο νησί της Μυκόνου στις 22/09/2011, υπήρξε για το νησί ένα μεγάλο πολιτιστικό γεγονός, το οποίο χαιρέτισαν όλοι και ιδιαίτερα ο πνευματικός κόσμος της Μυκόνου, αφού το τεράστιο ζωγραφικό έργο του Χριστόδουλου Καλέργη ήταν άγνωστο.
Σημειώνεται ότι το βιβλίο του Γιώργου Ανωμερίτη αποτελεί την πρώτη και μοναδική έκδοση του βίου και της ζωγραφικής πορείας του Χριστόδουλου Καλέργη.

Ο ίδιος ο συγγραφέας κλείνει τον πρόλογό του με μια υπόσχεση προοπτικής: "περπατώντας στα στενά της Μυκόνου και στους ναούς της, ένιωσα πως το έργο του Καλέργη δεν τελειώνει στην αποτύπωση αυτής της έκδοσης κι ας έχω στο αρχείο μου πάνω από 300 φωτογραφίες των έργων