Χαράτσι σε όλους τους κατοίκους του εξωτερικού

Σε μία προσπάθεια να ξεκαθαρίσει το τοπίο με τους Κατοίκους Εξωτερικού το Υπουργείο Οικονομικών δημοσίευσε πρόσφατα τις ...εγκυκλίους ΠΟΛ.1142/12 & ΠΟΛ.1145/12, με τις οποίες διευκρινίζει τον τόπο και τον τρόπο φορολογίας των φυσικών προσώπων που διαμένουν στο εξωτερικό.

Οι τεράστιες αλλαγές στην αντιμετώπιση των κατοίκων εξωτερικού προέκυψαν με τη δημοσίευση του Ν.3943 το Μάρτιο του 2011, που τροποποίησε μια σειρά από άρθρα στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.2238/94), τα οποία αρχίζουν πλέον να εφαρμόζονται στην πράξη.

Η TaxExperts στα πλαίσια των φορολογικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών που προσφέρει, δημοσίευσε μία εκτεταμένη μελέτη για το φορολογικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί.

Τα βασικά σημεία είναι τα εξής:

Το φυσικό πρόσωπο θεωρείται ότι διατηρεί τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα, εφόσον η παραμονή του υπερβαίνει συνολικά τις 183 ημέρες μέσα στο ίδιο έτος (παρ. 1, άρθρο 2).

Διαφοροποιείται η συνήθης διαμονή (residence) από τη φορολογική κατοικία (domicile), όταν το φυσικό πρόσωπο μεταφέρεται σε μη συνεργάσιμα κράτη και χώρες με προνομιακό φορολογικό καθεστώς (παρ 5 & 6, άρθρο 76).

Το βάρος της απόδειξης της φορολογικής κατοικίας έχει μεταφερθεί στο φορολογούμενο (παρ 7, άρθρο 61).

Η φορολογική κατοικία πρέπει να τεκμηριώνεται με δικαιολογητικά (παρ 8, άρθρο 61 & ΠΟΛ.1145/12).

Τα τεκμήρια διαβίωσης δεν εφαρμόζονται για τους κατοίκους εξωτερικού εκτός αναποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα (περ. Η, άρθρο 18).

Οι κάτοικοι εξωτερικού χάνουν το αφορολόγητο των 5.000 € εφόσον αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα (παρ. 12, άρθρο 9)

Η δυνατότητα της πίστωσης του φόρου εισοδήματος που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή, δίνεται μόνο για χώρες με τις οποίες υπάρχει ΣΑΔΦ σε ισχύ (παρ. 8, άρθρο 9).

Τεκμηρίωση της φορολογικής κατοικίας

Όπως αναφέρεται στην παρ. 8 του άρθρου 61 και στην ΠΟΛ.1145/12, τα φυσικά πρόσωπα που δηλώνουν τόπο κατοικίας ή συνήθη διαμονή στην αλλοδαπή οφείλουν να προσκομίσουν μαζί με τη φετινή δήλωση εισοδήματος:

Α) Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας για τις χώρες με τις οποίες έχουμε υπογράψει ΣΑΔΦΕ.

Β) Αντίγραφο της Δήλωσης Εισοδήματος και πιστοποιητικό κατοικίας για τις υπόλοιπες χώρες.

Το γεγονός μάλιστα ότι το βάρος της απόδειξης έχει μεταφερθεί στο φορολογούμενο είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε ένα νέο καθεστώς, στο οποίο η τεκμηρίωση της συνήθους διαμονής θα γίνεται σε ετήσια βάση, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες (πχ. Ηνωμένο Βασίλειο και Αμερική). Σε κάθε περίπτωση η ΠΟΛ.1145 δεν ξεκαθαρίζει αν η τεκμηρίωση της φορολογικής κατοικίας θα πρέπει να γίνεται σε ετήσια βάση.

Μέχρι σήμερα η διαδικασία αυτή δεν ήταν αυτόματη, αλλά περνούσε μέσα από τις ελεγκτικές αρμοδιότητες του Προϊσταμένου της ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλοί υπόχρεοι που παραμένουν κάτοικοι εξωτερικού, ενώ έχουν τη συνήθη κατοικία τους στην Ελλάδα.

Με βάση τη