Η μακρά και όμορφη προέλευση και ιστορία της Βασιλόπιτας

Το κατεξοχήν Πρωτοχρονιάτικο έθιμο στη χώρα μας είναι η Βασιλόπιτα...
Είναι ένα έθιμο που το συναντάμε σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο με αρκετές βέβαια παραλλαγές. Οι παραλλαγές αυτές έχουν να κάνουν κυρίως με τη σύσταση της Βασιλόπιτας. Έτσι σε κάποια μέρη η Βασιλόπιτα είναι κέικ ή τσουρέκι, σε άλλα αλμυρή ή γλυκιά πίτα με φύλλα, ενώ σε κάποια άλλα είναι ψωμί σαν το Χριστόψωμο. Διαφορές στις Βασιλόπιτες συναντάμε και στη διακόσμηση που φέρουν. Κοινό στοιχείο πάντως της διακόσμησης είναι ένας σταυρός και η αναγραφή του νέου έτους. Σε όλες πάντως τις περιπτώσεις είναι στρογγυλή και κρύβει μέσα της ένα φλουρί.
Στην πλειοψηφία τους οι Έλληνες κόβουν την Βασιλόπιτα αμέσως μετά την αλλαγή του χρόνου. Σε μερικές όμως περιοχές της Ελλάδας η Βασιλόπιτα κόβεται στο μεσημεριανό τραπέζι, ανήμερα της Πρωτοχρονιάς και του Αγίου Βασιλείου, με το ανάλογο πάντα εθιμοτυπικό του σταυρώματος της πίτας με το μαχαίρι και την ακόλουθη κοπή με την αφιέρωση των κομματιών προς τον Χριστό , την Παναγία κ.ο.κ. Το έθιμο της Βασιλόπιτας είναι πολύ παλαιό. Προέρχεται από εκείνο το τελούμενο στην αρχαία εορτή των «Κρονίων», όπου τότε συνήθιζαν να βάζουν ένα κλαράκι μέσα στην πίτα για την καλή σοδειά και των ρωμαϊκών «Σατουρναλίων», που παρέλαβαν οι Φράγκοι, από τους οποίους και προήλθε η συνήθεια της τοποθέτησης νομίσματος μέσα στη πίτα και της ανακήρυξης ως «Βασιλιά της βραδιάς» αυτού που το έβρισκε.
Κατά άλλο έθιμο, αντί νομίσματος, έβαζαν φασόλι και αυτόν που το έβρισκε τον αποκαλούσαν «φασουλοβασιλιά». Ως Βασιλόπιτα όμως καθιερώθηκε τον 4ο μ.Χ. αι. στην Καισάρεια. Όταν ο Ιουλιανός ο παραβάτης, ο ασεβής και διώκτης των Χριστιανών, θέλησε να πάει στην Περσία να πολεμήσει, πέρασε κοντά από την Καισάρεια. Ο Άγιος Βασίλειος γνωρίζοντας τον από την Αθήνα, όπου ήταν συμφοιτητές, πήγε μαζί με τον λαό να τον τιμήσει. Ο Ιουλιανός απαίτησε να του δωρίσει, αφού ο Άγιος δεν είχε τίποτε άλλο, τρεις από τους κριθαρένιους άρτους του. Ο Άγιος το έκανε και ο Ιουλιανός διέταξε τους υπηρέτες να ανταμείψουν τη δωρεά και να δώσουν χόρτο από το λειβάδι. Ο Άγιος Βασίλειος, βλέποντας την καταφρόνηση του βασιλιά, του είπε «εμείς, βασιλιά ό,τι μας ζήτησες από εκείνο που τρώμε σου το προσφέραμε κι εσύ μας αντάμειψες από εκείνο που τρως».
Τότε ο Ιουλιανός θύμωσε πάρα πολύ και απείλησε, ότι όταν θα επιστρέψει από την Περσία νικητής, θα κάψει την πόλη και τον λαό θα τους πάρει δούλους. Όσο για τον ίδιο τον Άγιο Βασίλειο, θα τον ανταμείψει όπως πρέπει. Ο Άγιος Βασίλειος, όταν πήγε στην πόλη, ζήτησε από το λαό να μαζέψουν ό,τι πολύτιμο είχαν και να το αποθηκεύσουν κάπου έως ότου επιστρέψει ο φιλοχρήματος Ιουλιανός για να του το προσφέρουν. Ίσως έτσι κατευνάσουν την οργή του. Όταν έμαθε ότι επιστρέφει ο άφρων βασιλιάς, ο Άγιος Βασίλειος ζήτησε από τους πολίτες να προσευχηθούν και να νηστεύσουν τρεις μέρες. Μετά όλοι μαζί ανέβηκαν στο δίδυμον όρος της Καισαρείας, όπου στη μια από τις δύο κορυφές ήταν ο ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου. Εκεί, προσευχόμεν