Η θανατική ποινή στις ΗΠΑ... αργοπεθαίνει

Λιγοστεύουν οι εφαρμογές της θανατικής ποινής στις ΗΠΑ, αφού μέσα στο 2011 ο αριθμός...
τους έπεσε σε χαμηλό δεκαετιών, δείχνοντας ότι ολοένα και λιγότεροι κρατικοί αξιωματούχοι και νομοθέτες τάσσονται υπέρ της επιβολής της.

Η Καλιφόρνια δεν έχει προχωρήσει σε καμία εκτέλεση από το 2006, αφού ομοσπονδιακό δικαστήριο αποφάσισε ότι η φονική ένεση ήταν ανάρμοστη και προκαλούσε υπερβολικό πόνο. Η πολιτεία προσπάθησε να βρει μία άλλη μέθοδο, όμως τον περασμένο μήνα οι προσπάθειες των αρχών έπεσαν εκ νέου σε δικαστικό «σκόπελο». Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι ο τελευταίος άνδρας που εκτελέστηκε στην πολιτεία με ένεση ήταν στην αναμονή για 24 χρόνια.

Η περίπτωση της Καλιφόρνια δεν είναι η μοναδική, αφού σύμφωνα με το Κέντρο Πληροφοριών για την Θανατική Ποινή (Death Penalty Information Center) o αριθμός των νέων θανατικών ποινών μειώθηκε σε εθνικό επίπεδο το 2011, πέφτοντας κάτω από τις 100, που αποτελεί τον χαμηλότερο αριθμό εδώ και δεκαετίες. Παράλληλα και ο αριθμός των εκτελέσεων κατέγραψε μείωση, σε ποσοστό 56% σε σύγκριση με το 1999.

Η «βουτιά» της εσχάτης των ποινών δεν έχει προέλθει από την επιβολή κάποιου νόμου, αλλά βασίζεται στην ολοένα και μεγαλύτερη απροθυμία κυβερνητών, νομοθετών, δικαστών και ενόρκων να την υποστηρίξουν. Σημαντικό ρόλο έπαιξε το Ιλινόις, αφού ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης του έθεσε μπλόκο στις εκτελέσεις από το 2000, όταν αρκετοί καταδικασθέντες σε αναμονή, αποδείχθηκε ότι ήταν αθώοι. Εν συνεχεία, το 2011, ο Δημοκρατικός κυβερνήτης υπέγραψε νομοσχέδιο που οδήγησε στην οριστική κατάργηση της ποινής.

Το Νιου Τζέρσι έθεσε τέλος στην θανατική ποινή το 2007, το Νέο Μεξικό το 2009. Δεκαέξι πολιτείες των ΗΠΑ (περίπου το 1/3 του συνόλου) έχουν απαγορεύσει την εφαρμογή της, ενώ ακόμα και σε αυτές που επιτρέπεται η εφαρμογή της, υπάρχουν πολλά προβλήματα.

Οι λόγοι για τους οποίους έχει μειωθεί ο αριθμός της επιβολής των ποινών ποικίλουν. Ένας από αυτούς είναι ο αυξανόμενος αριθμός των εν αναμονή θανατοποινιτών που τελικά απαλλάσσονται λόγω αθωότητας. Ένας άλλος παράγοντας είναι το κόστος της διαδικασίας, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει ότι ο περισσότερος κόσμος, πλέον, θεωρεί τη διαδικασία απλά... αηδιαστική.

Οι δημοσκοπήσεις, πάντως, δείχνουν ότι η μειοψηφία είναι υπέρ της κατάργησης της θανατικής ποινής, με το ποσοστό όμως των υπερασπιστών της να μειώνεται διαρκώς. Το 1994 το 80% των ερωτηθέντων δημοσκόπησης του Gallup υποστήριζαν την εκτέλεση κάποιου που θα καταδικαζόταν για ανθρωποκτονία, με το ποσοστό αυτό να πέφτει στο 61% το 2001.

Οι πολέμιοι της θανατικής ποινής ελπίζουν σε μία απόφαση Ανωτάτου Δικαστηρίου που θα θέσει τέλος στην εσχάτη των ποινών, όμως φαίνεται πως η κατάργηση μπορεί να έρθει σταδιακά και εμμέσως. Και θα πρόκειται για μία «απόφαση» με ισχυρότερο δημοκρατικό πνεύμα, αφού θα την έχει προωθήσει ένας μεγάλος αριθμός ατόμων και όχι ένας μικρός αριθμός δικαστών.