Υπερθέρμανση ετών... 100!

Η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι ένα φαινόμενο που έχουμε αρχίσει να συζητούμε...
τα τελευταία χρόνια και θεωρούμε σχετικά πρόσφατο. Τελικά όμως φαίνεται ότι οι διεργασίες που μας οδηγούν σε αυτήν μάλλον έχουν ξεκινήσει πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι νομίζουμε. Αυτό προκύπτει από μια νέα μελέτη – την πιο εμπεριστατωμένη που έχει γίνει ως σήμερα – η οποία ανακάλυψε ότι η θερμοκρασία των νερών των ωκεανών έχει αρχίσει να ανεβαίνει εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα.

Μπορεί αυτό να προκαλεί έκπληξη στους περισσότερους από εμάς, δεν ισχύει όμως το ίδιο για τους επιστήμονες. Αν και τα ορατά δείγματα εμφανίζονται περίπου από τη δεκαετία του 1960 και μετά, οι ειδικοί υποπτεύονταν κάτι τέτοιο. Τα στοιχεία που είχαν στα χέρια τους δεν μπορούσαν όμως να τους πουν πότε ακριβώς το θαλάσσιο θερμόμετρο άρχισε να ανεβαίνει. Η νέα μελέτη, η οποία διεξήχθη από το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Σκριπς της Καλιφόρνιας και δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature Climate Change», παρέχει για πρώτη φορά μια απτή απόδειξη.

To Challenger και η Αργώ

Το επιτυγχάνει με έναν αδιάσειστο τρόπο, συγκρίνοντας τα δεδομένα δύο εκ των πλέον μεγαλόπνοων – το καθένα για την εποχή του – ερευνητικών προγραμμάτων. Της περίφημης αποστολής του HMS Challenger, της πρώτης «επιστημονικής κορβέτας» που από το 1872 ως το 1876 διέσχισε τα νερά των τότε γνωστών θαλασσών πραγματοποιώντας μετρήσεις και συλλέγοντας δείγματα από διάφορα σημεία, και του Argo (από την ελληνική Αργώ), του διεθνούς προγράμματος που τα τελευταία χρόνια έχει εξαπολύσει περίπου 3.500 ρομπότ τα οποία καταγράφουν σε μόνιμη βάση τις συνθήκες σε κάθε θαλάσσιο σημείο του πλανήτη.

Αν και η αποστολή Challenger αποτελεί ορόσημο για τις ωκεανογραφικές μελέτες, στα 136 χρόνια που έχουν περάσει από το ταξίδι της κανείς δεν είχε αντιπαραβάλει τα ευρήματά της με τα σημερινά στοιχεία με «αποτελεσματικό» τρόπο. Η απορία είναι εύλογη: οφείλεται αυτό στο γεγονός ότι, πριν από το Argo, δεν υπήρχαν εκτεταμένες μετρήσεις που να επιτρέπουν τη σύγκριση ή μήπως στην απλούστερη αιτία ότι κανείς δεν είχε σκεφτεί να κάνει κάτι τέτοιο; Και τα δύο, απαντά μιλώντας στο «Βήμα» ο Ντιν Ρέμιτς, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο και επικεφαλής της μελέτης. Αφενός, λέει, τα αποτελέσματα του Challenger είναι σχετικά «δυσπρόσιτα» και ξεχασμένα. Αφετέρου το Argo επέτρεψε για πρώτη φορά τον έλεγχο των στοιχείων ακριβώς στα ίδια σημεία – 100 τον αριθμό – όπου είχε κάνει τις παρατηρήσεις του το πλοίο του βρετανικού Πολεμικού Ναυτικού στα τέλη του 19ου αιώνα.

Κολυμπάμε σε νερά θερμότερα κατά 0,5οC!

Ο καθηγητής εισάγει όμως ακόμη μία σημαντική παράμετρο – τον χρόνο. «Νωρίτερα δεν θα μπορούσαμε να είχαμε ένα ενδεικτικό αποτέλεσμα» τονίζει. «Ξέρετε, όταν εξετάζουμε διαφορές θερμοκρασίας, όσο περισσότερο περιμένουμε τόσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά. Ακόμη και αν υπήρχε μια κατάλληλη βάση δεδομένων πριν από 30 ή και 50 χρόνια, μάλλον την εποχή εκείνη η διαφορά δεν θα ήταν τόσο μεγάλη ώστε ν