Εκθεση της ΤτΕ για τις τράπεζες

Η παροχή κρατικών εγγυήσεων για την ενίσχυση της τραπεζικής ρευστότητας παραμένει προς το παρόν αναγκαία, επισημαίνει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος στην ετήσια έκθεση του. Το μέτρο της ενίσχυσης της ρευστότητας της οικονομίας μέσω των τραπεζών που αφορά τις εγγυήσεις συνίσταται στην έναντι αμοιβής παροχή από το Δημόσιο εγγυήσεων για τους τίτλους που εκδίδουν οι τράπεζες και όχι στην καταβολή χρηματικών ποσών σε αυτές. Οι παρεχόμενες εγγυήσεις διευκολύνουν τις τράπεζες να αντλούν ρευστότητα από το Ευρωσύστημα έναντι αποδεκτού ενεχύρου. Υπενθυμίζεται επίσης ότι, λόγω της περικοπής αποτίμησης, τα κεφάλαια που αντλούνται από τα πιστωτικά ιδρύματα μέσω των τίτλων που είναι εγγυημένοι από το κράτος υπολείπονται σημαντικά της ονομαστικής αξίας αυτών των τίτλων.

Συνολικά, όπως αναφέρεται στην έκθεση της ΤτΕ, από τον Ιανουάριο του 2010 μέχρι και το Φεβρουάριο του 2011 οι τράπεζες χρησιμοποίησαν εγγυήσεις ονομαστικής αξίας ύψους 50 δισεκ. ευρώ, βάσει των οποίων, μετά από τιμολόγηση και περικοπή αποτίμησης, άντλησαν από το Ευρωσύστημα ρευστότητα ύψους περίπου 35 δισεκ. ευρώ. Η πρόσφατη επέκταση του μέτρου των εγγυήσεων κατέστη αναγκαία, επειδή:

• η άντληση κεφαλαίων από τις αγορές χρήματος και κεφαλαίων παραμένει ιδιαίτερα δυσχερής για τις ελληνικές τράπεζες,

• τα μέχρι στιγμής αντληθέντα μέσω των εγγυήσεων κεφάλαια υπολείπονται των αναγκών ρευστότητας που προκύπτουν από τη συρρίκνωση των καταθέσεων, την απομείωση της αξίας του ενεχύρου, καθώς και την αποπληρωμή υποχρεώσεων στη διατραπεζική αγορά,

• τα έκτακτα μέτρα της ΕΚΤ για τη στήριξη της ρευστότητας στη ζώνη του ευρώ θα αποσύρονται σταδιακά και

• είναι ανάγκη να αποτραπεί το ενδεχόμενο περαιτέρω επιδείνωσης της ύφεσης εξαιτίας ανεπαρκούς χρηματοδότησης της οικονομίας ή απότομης απομόχλευσης του ενεργητικού των τραπεζών.

Για τους λόγους αυτούς, με το άρθρο 19 του νομοσχεδίου για την αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, που κατατέθηκε στη Βουλή στις 31 Μαρτίου 2011, προβλέπεται ενίσχυση κατά 30 δισεκ. ευρώ του πυλώνα των εγγυήσεων του άρθρου 2 του Ν. 3723/2008 που αφορά το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Διαφοροποιείται όμως η διάταξη του άρθρου 19 του νομοσχεδίου από τον Ν. 3723/2008, κατά το ότι προβλέπει ότι η ενίσχυση θα παρέχεται μόνο εφόσον το αιτούμενο πιστωτικό ίδρυμα έχει καταρτίσει λεπτομερές σχέδιο για τις μεσοπρόθεσμες ανάγκες χρηματοδότησής του, το οποίο θα εγκρίνεται από την Τράπεζα της Ελλάδος και την ΕΚΤ, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ.

Η δυνατότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων να αντλούν ρευστότητα από το Ευρωσύστημα αξιοποιώντας την παροχή των κρατικών εγγυήσεων απέτρεψε την εμφάνιση αρνητικών ρυθμών χρηματοδότησης το 2010. Μολονότι το 2010 το ονομαστικό ΑΕΠ υποχώρησε κατά 2,1%, τα υπόλοιπα τέλους έτους της συνολικής τραπεζικής χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα παρέμειναν στα επίπεδα της αρχής του έτους. Χωρίς την έκτακτη παροχή ρευ