...και ήπιαμε όπως πάντα ελληνικό κόκκινο κρασί

Τον ξέρω από μικρό. Πρώτα εκείνος άκουσε ελληνικό τραγούδι από την παρέα. Εννοώ πως αγόραζε δίσκους τού Θάνου Μικρούτσικου και τού Μάνου Χατζιδάκι όταν εμείς γράφαμε κασέτες με Doors. (Καλά, εμείς δεν είχαμε και λεφτά για πικ απ και βινύλια). Tον χάνω και τον βρίσκω κατά περιόδους και πάντα είναι ένα σκαλί πιο πάνω, πιο κοντά σε αυτό που από μικρός βρήκε και έφτιαξε για δρόμο του. Έχει “καταπιεί” σχεδόν όλη την ελληνική ποίηση. Την δίδαξε σε πολλούς. Λατρεύει την γενιά του ’30, αρνείται να χαρακτηρίσει τον Αναγνωστάκη και τον Λειβαδίτη, ως εκπροσώπους της ποιητικής γενιάς της ήττας, “διατριβές” σε Ρίτσο, Ελύτη, Καρούζο, Βάρναλη και Καβάφη, αλλά και Κάλβο και Σολωμό, θεωρεί τον Επίκουρο και κυρίως τον Ηράκλειτο πιο “οικείους” του από τον Αριστοτέλη, και έχει εκείνες τις αρετές της φιλοξενίας και της γενναιοδωρίας, όπως τις διδάχτηκε μέσα από την σπουδή του στα ελληνικά γράμματα. Δεν έχει βάλει ποτέ ελληνική σημαία στο μπαλκόνι του, δεν νιώθει κάποιο ρίγος στο άκουσμα του εθνικού μας ύμνου, πέρα από εκείνη τη “νοσταλγική αίσθηση συλλογικότητας” που τον πηγαίνει πίσω στα χρόνια του δημοτικού σχολείου, δεν σταυροκοπιέται και δεν πιστεύει πως ο Θεός είναι μεγάλος…
Μπερδεμένη περίπτωση, σε καιρούς που μας περνάνε “περιοδεύων” για χορήγηση πιστοποιητικού πατριωτισμού και ελληνικότητας. Κάποια στιγμή του είπα – δίχως να πιστεύω στην ερώτηση - μήπως φταίμε όσοι αγαπήσαμε τον πολιτισμό και τα Γράμματα αυτού του τόπου (που εντελώς τυχαία μας έλαχε να γεννηθούμε και να ζήσουμε) για το κενό που δημιουργήθηκε και με τόση επιτυχία το γεμίζουν πια “αναλφάβητοι σκυλάδες”. Μήπως η δυσανεξία μας στην αποδοχή “πατριωτικών” χαρακτηρισμών άφησε χώρο στο γήπεδο να σουλατσάρουν άμπαλοι. Ή ακόμα, αν τελικά είναι ελιτίστες του κερατά όσοι ταυτίζουν την ελληνικότητα με αυτού του είδους την μόρφωση - γιατί τότε η γιαγιά και ο παππούς ήταν απάτριδες. Φυσικά αρνήθηκε τον τελευταίο “διχασμό”, και μου υπενθύμισε – κάτι που είχαμε συμφωνήσει στο παρελθόν - πως οι διαχωρισμοί δεν είναι αυστηρά κομματικοί, καθώς υπάρχουν αρκετοί ιδεολόγοι τού φιλελευθερισμού που κατέχουν πολλά καντάρια από την Τέχνη και την σκέψη αυτού του τόπου, αλλά ούτε στενά μορφωτικοί, καθώς πολλοί “αμόρφωτοι” έχουν “καταπιεί” και έχουν όμορφα αφομοιώσει τον τρόπο αυτού του τόπου. Συνέχισε λέγοντας πως ορισμένα πράγματα δεν δηλώνονται εκ των προτέρων αλλά αποδεικνύονται και αποδίδονται από τους άλλους εκ των υστέρων. Και τα λουλούδια τα ποτίζεις στο χώμα, στην ρίζα που δεν φαίνεται και δεν “φωνάζει”, δεν καταβρέχεις τα φύλλα και τα άνθη για να φανεί πως τα φροντίζεις. Γελάσαμε που θυμηθήκαμε εκείνον τον υπερπατριώτη που φώναζε στην τηλεόραση πως είχε διαβάσει όλα τα γραπτά τού Σωκράτη (ο Σωκράτης δεν άφησε ούτε λέξη γραπτή) και ήπιαμε όπως πάντα ελληνικό κόκκινο κρασί – γιατί δεν σκαμπάζαμε από καλές ετικέτες στα ξένα. Πραγματικά δεν ξέρω αν εμείς αφήσαμε χώρο και αν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Αν έπρεπε να γίνουμε κάποιοι άλλοι για να μην προλάβουν οι “άλλοι”. Μάλλ