Cyprus Confidential: Η κυπριακή Censura κι η σχέση με υποκλοπές στην Ελλάδα

Η σελίδα Reporters United της Ελλάδας αποκαλύπτει σήμερα μέσα από την έρευνα «Cyprus Confidential» του ICIJ  (της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων) την αθέατη έως τώρα συμβουλευτική εταιρεία-κόμβο του πρώην κατασκόπου των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, επιχειρηματία Ταλ Ντίλιαν και της δεύτερης – και πιθανώς πρώην – συζύγου του Σάρα Χάμου. Πρόκειται για την Censura Ltd η οποία συνδέεται απευθείας με την Intellexa, την εταιρεία

Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, η Censura είναι μια σκιώδης εταιρεία παροχής υπηρεσιών με έδρα την Κύπρο, η οποία λειτουργεί ως όχημα μεταφοράς χρημάτων προς και από δεκάδες άλλες εταιρείες στις οποίες εμπλέκονται και οι βασικοί πρωταγωνιστές του σκανδάλου των υποκλοπών στην Ελλάδα.

Η γκουρού των offshore 

Η Censura μέχρι σήμερα δεν είχε απασχολήσει την δημοσιογραφική ή εισαγγελική έρευνα των ελληνικών αρχών ενώ δεν υπάρχει καμία αναφορά γι’ αυτήν στην πορισματική έκθεση της PEGA, της εξεταστικής επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου. Και όμως χιλιάδες έγγραφα, email, τιμολόγια και τραπεζικά εμβάσματα, στα οποία το Reporters United απέκτησε πρόσβαση στο πλαίσιο της έρευνας Cyprus Confidential, αποδεικνύουν τον κομβικό της ρόλο στο δαιδαλώδες πλέγμα των εταιρειών που σχετίζονται με τις υποκλοπές και ρίχνουν φως σε άγνωστες δραστηριότητες της «γκουρού των οφσόρ», της 38χρονης επιχειρηματία και νομικού Σάρα-Φαϊσάλ Αλεξάνδρα-Χάμου. 

Η πολωνικής καταγωγής Χάμου από τον Ιούνιο του 2021 έως σήμερα εμφανίζεται στο ελληνικό μητρώο επιχειρήσεων ως σύμβουλος-διαχειρίστρια της Intellexa. Η εξέταση των δεδομένων δείχνει ότι η ίδια έχει συμμετάσχει στα διοικητικά συμβούλια περισσότερων από 20 εταιρειών που συνδέονται με τον Ντίλιαν. Κατείχε μετοχικά μερίδια σε τουλάχιστον τρεις απ’ αυτές και ήταν ιδιοκτήτρια τριών άλλων εταιρειών, που συνδέονται μαζί του.

Το 2017 η Χάμου, ήδη από το 2013 στενή συνεργάτρια και σύντροφος του Ντίλιαν, αποκτά το 50% των μετοχών της Censura, και το 2019, σε μια περίοδο που ασκείται πίεση στον ίδιο στην Κύπρο για την υπόθεση του βαν των υποκλοπών, ο Ντίλιαν μεταβιβάζει το σύνολο των μετοχών στη Χάμου. 

Στη διαρροή Cyprus Confidential το όνομα της Χάμου, εκπροσώπου της Intellexa, εμφανίζεται σε πάνω από 6.000 έγγραφα. Το ICIJ εξέτασε περισσότερα από 1.800 μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έγραψε η ίδια.

Η εταιρεία του Predator συναντά το app που εξελίσσει τον ύπνo

Στo δημοσίευμα αναφέρεται ότι πολλές από τις συναλλαγές της Χάμου και της Censura συνδέονται με τον γαλαξία Intellexa. Ορισμένες απ’ αυτές «όπως θα δούμε στη συνέχεια παρουσιάζουν ελληνικό ενδιαφέρον».

Υπάρχει όμως και μία η οποία δεν ταιριάζει με τις υπόλοιπες, αλλά αυτό δεν την καθιστά λιγότερο ενδιαφέρουσα. Το αντίθετο: Λαμβάνει χώρα σε χρόνο (Οκτώβριο 2021) που το Predator βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη στην Ελλάδα. Και αφορά τη σχέση της Censura και της Χάμου με μια διάσημη Ισραηλινή ηθοποιό και επιχειρηματία που ζει στην Ελλάδα. Η τελευταία, ενώ δεν έχει καμία σχέση με τον νεφελώδη χώρο των λογισμικών υποκλοπών, ζητάει από τη Censura και τη Χάμου να παράσχει στην εταιρεία της δεδομένα προκειμένου να τα χρησιμοποιήσει σε μια εφαρμογή mindfulness (στα ελληνικά αποδίδεται συχνά ως ενσυνειδητότητα) που έχει αναπτύξει στο Ισραήλ.

H 51χρονη Μιχάλ Γιανάι είναι διάσημη Ισραηλινή ηθοποιός και πρώην τηλεοπτική παρουσιάστρια, γνωστή από τη δεκαετία του ’90 ως «η βασίλισσα των παιδιών» καθώς εμφανιζόταν σε καλωδιακό κανάλι με εκπομπές για παιδιά. Το 2019, ως επιχειρηματίας πια, λάνσαρε μια εφαρμογή στο Ισραήλ για κινητά τηλέφωνα για διαλογισμό και mindfulness με στόχο τη μείωση του στρες. Το app ονομάζεται My Med – Meditation &Sleep (Διαλογισμός &Ύπνος), είναι διαθέσιμο στα εβραϊκά στις πλατφόρμες της Apple και της Google, και έχει περισσότερα από 70.000 «κατεβάσματα». 

Τον Αύγουστο 2021, η ίδια μαζί με το δεύτερο της σύζυγο Μπεν Μουσκάλ, επιχειρηματία στο χώρο της τεχνολογίας, αποφασίζουν να φύγουν από το Ισραήλ και επιλέγουν ως νέα κατοικία τους ένα διαμέρισμα στο Κολωνάκι.

Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, η εταιρεία της, η ισραηλινή Michal Yanai Ltd, υπογράφει σύμβαση με την Censura Ltd της Χάμου, σύμφωνα με την οποία η Censura θα εισπράξει 325.000 ευρώ.

Στη σύμβαση αναφέρεται πως η Censura θα παρείχε- μεταξύ άλλων- δεδομένα «για τα επίπεδα στρες» και τα «επίπεδα ευτυχίας» σε διαφορετικές χώρες ώστε η Μιχάλ να «εξελίξει τον κόσμο του ύπνου». Στην πρώτη φάση η έρευνα αγοράς θα γινόταν στο Ισραήλ και στη συνέχεια κατά προτεραιότητα στην Ελλάδα και στην Ολλανδία. Μετά από αυτό η έρευνα θα εξαπλωνόταν στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και τέλος σε αραβόφωνες χώρες.

Μια σοβαρή αντίφαση

Για ποιο λόγο μια ισραηλινή εταιρεία «mindfulness» να συνεργάζεται με μια εταιρεία σαν τη Censura, η οποία δεν διέθετε καμία τεχνογνωσία στο θέμα; Τι ακριβώς δεδομένα είναι αυτά που ζήτησε η Michal Yanai και από πού προέρχονται; Για ποιο λόγο επιλέχθηκε η Ελλάδα ως χώρα προτεραιότητας- μετά το Ισραήλ- στη συγκέντρωση αυτών των δεδομένων; Πώς δικαιολογείται οικονομικά το υψηλό ποσό που αναφέρεται στη σύμβαση για μια έρευνα αγοράς για ένα app; Πρόκειται για ερωτήματα που οι Reporters United έθεσαν στο ζεύγος Γιανάι – Μουσκάλ.

Επιχείρησαν να επικοινωνήσουν με την κ. Γιανάι. Μέσω του συζύγου της ενημερώθηκαν τηλεφωνικά πως «δεν είναι διαθέσιμη». Σε γραπτές ερωτήσεις που της έστειλαν, δεν πήραν απάντηση. Σε επικοινωνία που είχε το ICIJ με τον άντρα της για την ίδια υπόθεση, αυτός αρκέστηκε να δηλώσει: «Ανεξάρτητα από τον σύζυγό της [σ.σ. τον Ντίλιαν], η Σάρα είναι καλή φίλη της Μιχάλ. Η Μιχάλ μετακόμισε στο εξωτερικό, δραστηριοποιούμαστε επιχειρηματικά σε όλο τον κόσμο και στο πλαίσιο αυτό διανέμουμε την εφαρμογή μας στον κόσμο».

Όμως, η δήλωση του κ. Μουσκάλ περιέχει μια ενδεχομένως σημαντική αντίφαση: Ο ίδιος, σύμφωνα με το επίσημο βιογραφικό του στην πλατφόρμα Linkedin, είναι σύμβουλος (συγκεκριμένα μέλος του Advisory Board) της εταιρείας Unibeam, από τον Αύγουστο του 2021 ως σήμερα.

Σύμφωνα με έγγραφα του Cyprus Confidential στα οποία απέκτησε πρόσβαση το Reporters United, στις 9 Οκτωβρίου του 2018, η Σάρα Χαμού σε μέιλ προς τον λογιστή της αποκαλύπτει ότι ο Ντίλιαν είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης της μαλτέζικης εταιρείας MNT Investment. Και στο έγγραφο που η Χαμού επισυνάπτει αποκαλύπτει ότι η MNT διαθέτει εκείνη τη στιγμή το 3,86% της Unibeam. Με άλλα λόγια, ο Μουσκάλ, που στη δήλωσή του είπε ότι η συναλλαγή με τη Censura οφείλεται μόνο στην γνωριμία της συζύγου του με τη σύζυγο του Ντίλιαν, είναι σύμβουλος σε εταιρεία στην οποία κρυφά ο Ντίλιαν ήταν (άγνωστο αν είναι ακόμα) μέτοχος. 

Την εποχή που υπογράφεται η σύμβαση με την Censura στην Ελλάδα δεν έχει ξεσπάσει ακόμα το σκάνδαλο των υποκλοπών, όμως το όνομα του Τάλ Ντίλιαν -που σχετίζεται με τη Censura- έχει ήδη συνδεθεί με τις παράνομες παρακολουθήσεις: Έχει ήδη κάνει το γύρο του κόσμου μετά τη συνέντευξη του στο Forbes (στην οποία έδειξε ο ίδιος εν λειτουργία το βαν των υποκλοπών).

Παραμένει άγνωστο αν η σύμβαση τελικά υλοποιήθηκε και ποια δεδομένα παραδόθηκαν στη Michal Yanai Ltd. Το μόνο σίγουρο είναι, όπως προκύπτει από την έρευνα Cyprus Confidential, ότι στις 23 Νοεμβρίου του 2021, η Censura της Χάμου εκδίδει ένα τιμολόγιο 240 χιλιάδων ευρώ προς την εταιρεία της ισραηλινής ηθοποιού. Στις 16 Δεκεμβρίου της ίδιας χρονιάς η ισραηλινή εταιρεία πληρώνει 160.587 ευρώ στην Censura. Παραμένει ασαφές αν η Γιανάι γνώριζε ή είχε οποιαδήποτε σχέση με τις υπόλοιπες σκιώδεις δραστηριότητες της «φίλης» της.

Censura πληρώνει Chadera, Chadera πληρώνει Censura

Ας επιστρέψουμε όμως στον «γαλαξία Intellexa». Σύμφωνα με έγγραφα που είναι στη διάθεσή του Reporters United, η συμβουλευτική εταιρεία Censura εμφανίζεται να σχετίζεται οικονομικά άμεσα με την εταιρεία των Βρετανικών Παρθένων Νήσων Chadera Entreprise, στην οποία βασικός μέτοχος παραμένει ο Ταλ Ντίλιαν.

Η Chadera βρίσκεται ήδη στο στόχαστρο της ευρωπαίας εισαγγελέως Λάουρα Κοβέσι για τον ρόλο που φέρεται να έχει διαδραματίσει στη φοροαποφυγή του πλέγματος εταιρειών που εμπλέκονται στην υπόθεση των υποκλοπών. «Αδήλωτες πληρωμές, πλαστά τιμολόγια και τριγωνικές συναλλαγές είναι μερικά από τα σοβαρά φορολογικά εγκλήματα που φαίνεται να έχουν διαπραχθεί από τις ελληνικές εταιρείες Intellexa και Krikel [συμφερόντων του επιχειρηματία Γιάννη Λαβράνου, του οποίου τις συνδέσεις με το ελληνικό πολιτικό σύστημα έχει αποκαλύψει το Reporters United], την ιρλανδική εταιρεία Thalestris [μητρική της Intellexa] και τις κυπριακές εταιρείες που συνδέονται με αυτές» αναφέρει δημοσίευμα του Euractiv.

H άμεση σχέση Censura – Chadera αποδεικνύεται από πλήθος τιμολογίων, τραπεζικών λογαριασμών και email που περιλαμβάνονται στην ογκωδέστατη βάση δεδομένων του Cyprus Confidential. Μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια (2018-2019) η Chadera του Ντίλιαν πληρώνει στη Censura των Ντίλιαν – Χάμου τουλάχιστον 268.000 ευρώ μέσα από 14 διαφορετικές συναλλαγές. Το 2020 μεταφέρονται ακόμα 126.263 ευρώ στη Censura.

Την επόμενη διετία το χρήμα παίρνει την αντίστροφη πορεία. Η Chadera του Ντίλιαν κόβει τιμολόγια στην Censura της Χάμου και εισπράττει πίσω 260 χιλιάδες ευρώ μέσα από 3 διαφορετικα τιμολόγια μέσω της ελβετικής τράπεζας CBH (Compagnie Bancaire Helvetique). Η δικαιολόγηση αυτών των πληρωμών είναι αμοιβές διαχείρισης (management fees).

Βλέποντας αυτές τις συναλλαγές, ο λογιστής της Censura ανησυχεί. Στις 4 Ιανουαρίου 2020 στέλνει ένα μέιλ στη Χάμου: «Παρακαλώ εξηγήστε τι είναι οι διοικητικές αμοιβές προς την Chadera αξίας 60.000. Σε περίπτωση φορολογικού ελέγχου αυτό μπορεί να προκαλέσει ερωτήματα και θα χρειαστούν εξηγήσεις» της επισημαίνει. «H Chadera μας βοηθά στην παροχή δραστηριοτήτων επιχειρηματικής ανάπτυξης και γνωριμίας με εταιρείες και άτομα με υψηλές διασυνδέσεις», απαντά η ίδια. 

Παράλληλα η προσωπική εταιρεία του ζεύγους Ντίλιαν-Χάμου Censura, ενόσω το Predator λειτουργεί στην Ελλάδα, δέχεται πλήθος πληρωμών για συμβουλευτικές υπηρεσίες από ένα δίκτυο συνδεδεμένων επιχειρήσεων που σχετίζονται με τις υποκλοπές. Στα δεδομένα της έρευνας Cyprus Confidential εντοπίζονται τιμολόγια συνολικού ύψους 34.290 ευρώ της Censura το 2020 και το 2021 προς την Intellexa (BVI) για συμβουλευτικές υπηρεσίες σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης.

Κούριερ στον (κρυφό) Ισραηλινό διευθυντή της Αθήνας

Αποκαλύπτεται ακόμα ένα σημαντικό στοιχείο ελληνικού ενδιαφέροντος από ένα τιμολόγιο εταιρείας ταχυμεταφορών για αποστολή εγγράφων. Στο τιμολόγιο, με ημερομηνία 14.2.2022, αναφέρονται ως αποστολείς η ελληνική Intellexa, η Censura Ltd και η Feroveno, η οποία ανήκει στο πλέγμα των εταιρειών της Intellexa και στην οποία – σε παλαιότερο χρόνο – είχε διατελέσει εκπρόσωπος ο Φέλιξ Μπίτζιος, μεταξύ άλλων κάτοχος του 35% της Intellexa μέσω της κυπριακής εταιρείας Santinomo.

Ως παραλήπτες των συγκεκριμένων εγγράφων φαίνονται το λογιστικό γραφείο Κυριακίδη και η Optima Bank, η οποία λαμβάνει στοιχεία από τη Feroveno στο πλαίσιο ενδεχόμενης τραπεζικής σχέσης με την εταιρεία.

Ο λογιστής Ηλίας Κυριακίδης παρείχε υπηρεσίες στις εταιρείες Intellexa, Apollo Technologies, Hermes Technologies και Feroveno Limited, ενώ όπως έχει γράψει το inside story, εκπροσωπούσε φορολογικά Ισραηλινούς που ήταν στελέχη αυτών των εταιρειών.

O Κυριακίδης, κατά δήλωσή του, σταμάτησε να συνεργάζεται με την Intellexa λίγο πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο Predator την άνοιξη του 2022, ενώ όμως είχαν ήδη δημοσιευτεί οι δημοσιογραφικές αποκαλύψεις για την παρακολούθηση Κουκάκη από το Predator και από την ΕΥΠ.

Oι Reporters United επικοινώνησαν τηλεφωνικά με τον κ. Κυριακίδη ο οποίος υπογράμμισε: «Εγώ δεν συνεργαζόμουν πια ως φοροτεχνικός με την Intellexa, κακώς μου τα έστειλαν, είχαν κάνει αλλαγή έδρας και δεν το είχαν δηλώσει και τους έχω κάνει και μήνυση για αυτό. Τα έχω καταθέσει όλα στον εισαγγελέα. Την εταιρεία Censura πρώτη φορά την ακούω».

Σε ένα άλλο τιμολόγιο με ημερομηνία 5.11.2021 η Censura στέλνει έγγραφα προς τα κεντρικά γραφεία της Intellexa στο Ελληνικό. Παραλήπτης του εγγράφου είναι ο στενός συνεργάτης του Ντίλιαν, Μερόμ Χαρπάζ. Ο Χαρπάζ είναι κομβικό πρόσωπο στην υπόθεση: Σύμφωνα με πληροφορίες της ιστοσελίδας, ενώ δεν δηλωνόταν στις ελληνικές αρμόδιες αρχές ως εργαζόμενος στην Intellexa AE, έγγραφο της Intellexa (στο οποίο έχει πρόσβαση το Reporters United) τον εμφανίζει ως γενικό διευθυντή της.

Πληρωμές στην εταιρεία που εξήγαγε το Predatοr

Μία από τις εταιρείες στις οποίες ήταν διευθύντρια η Χάμου ήταν και η επίσης κυπριακή Maravilhas Solutions, η οποία δημιουργήθηκε το 2018 και χρησιμοποιήθηκε για να διαδοθεί η χρήση του κατασκοπευτικού λογισμικού ανά τον κόσμο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Cyprus Confidential, η εταιρεία έχει πραγματοποιήσει πλήθος πληρωμών προς τη βρετανική Signum που επίσης ανήκει στον εταιρικό γαλαξία της Intellexa. Η Signum εμφανίζεται στα έγγραφα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών με τα οποία δόθηκε η άδεια εξαγωγής του Predator ώστε να διευκολυνθεί το αυταρχικό καθεστώς της Μαδαγασκάρης, όπως αποκάλυψε το Reporters United στο πλαίσιο της διεθνούς έρευνας Predator Files. H άδεια εξαγωγής από την ελληνική κυβέρνηση (και πιο συγκεκριμένα, όπως αποκάλυψε το inside story, από τον εντεταλμένο του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο υπουργείο Εξωτερικών Γιάννη Σμυρλή) υπογράφεται στις 15 Νοεμβρίου 2021. Η Maravilhas Solutions θα διαλυθεί οριστικά στις 19 Ιανουαρίου του 2022.

Ο Ντίλιαν κρύβει τα ίχνη του, η Χάμου σνομπάρει τη Βουλή

Μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου των υποκλοπών στην Ελλάδα, ο ιδρυτής της Intellexa Ταλ Ντίλιαν, επιχειρεί να βγει από το προσκήνιο, μεταβιβάζοντας περιουσιακά στοιχεία στη Χάμου. Όπως προκύπτει από τη διαρροή, ένα από τα έγγραφα που εστάλησαν στους λογιστές της Censura, πιθανότατα κατά λάθος, είναι μια επιστολή υπογεγραμμένη από τον Ντίλιαν το 2019 προς την Τράπεζα της Κύπρου, η οποία εξουσιοδοτεί την έκδοση δύο επιταγών συνολικού ύψους άνω των 700.000 ευρώ, από μια ακόμα κυπριακή εταιρεία με την επωνυμία Lusata Investments. Η τελευταία διαθέτει πάνω από 2,3 εκατομμύρια δολάρια σε ακίνητα. O Ντίλιαν και η Χάμου κατείχαν από κοινού την Lusata Investments από την ίδρυσή της το 2019, μέχρι που η πλήρης ιδιοκτησία μεταβιβάστηκε στη Χάμου το 2023.

Ωστόσο το φορολογικό σκέλος της υπόθεσης των υποκλοπών έχει τη δική του σημασία και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω από τις αρμόδιες αρχές. Όπως προκύπτει η μητρική εταιρεία του Predator, η ιρλανδική Thalestris τις χρονιές που το λογισμικό δρούσε ανεξέλεγκτο και στην Ελλάδα έκανε χρυσές δουλειές. Το 2021 ο συνολικός κύκλος εργασιών της Thalestris έφτασε τα 34,3 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 65% σε σχέση με το 2020. Πόσα από αυτά προέρχονται από την ελληνική Intellexa δεν είναι γνωστό ακόμη, καθώς η Intellexa δεν δημοσίευσε, όπως όφειλε στο ΓΕΜΗ τις οικονομικές καταστάσεις του 2021, με αποτέλεσμα από τις 14 Οκτωβρίου 2023 η ίδια να βρίσκεται σε καθεστώς αναστολής καταχώρησης.

Η Σάρα Χάμου δεν προσήλθε ποτέ στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για το σκάνδαλο των υποκλοπών με τη δικαιολογία ότι βρισκόταν στο εξωτερικό . Η Χάμου περιορίστηκε στην κατάθεση γραπτού υπομνήματος με το οποίο απαντούσε στις ερωτήσεις μόνο των βουλευτών της ΝΔ. Ακόμα και σήμερα, το υπόμνημα παραμένει απόρρητο.

Tόσο η Σάρα Χάμου όσο και ο Ταλ Ντίλιαν δεν απάντησαν μέχρι σήμερα στις γραπτές ερωτήσεις του ICIJ.

Πηγή: Reporters United