Ρύθμιση, Εποπτεία, Παρέμβαση: το αόρατο χέ ρι των Βρυξελλών.

Του Ηλία Καραβόλια,

Πολλές φορές η οικονομική θεωρία αποδεικνύεται ως πολύτιμο αγαθό για τις κοινωνίες, αρκεί η ιδεολογία και οι δογματικές αντιλήψεις να μην τυφλώνουν τους τεχνοκράτες και τους πολιτικούς που ασκούν οικονομική πολιτική. Όταν όμως ζεις στην Αθήνα, αλλά οι αποφάσεις λαμβάνονται στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο , στην Ουάσιγκτον, τότε καλό είναι να γνωρίζεις πώς χρησιμοποιούν την οικονομική θεωρία τα κέντρα αποφάσεων και πώς

τελικά αυτή η θεωρία συνδράμει σε λύσεις προβλημάτων, όπως αυτό που ζούμε σήμερα με την παρατεταμένη ύφεση λόγω λιτότητας.
Σεβαστές φωνές της ευρωπαικής κοινότητας των οικονομολόγων, όπως οι Jean Pisani-Ferry και Guntram Β. Wolff , διατυπώνουν την άποψη ότι η επικείμενη Τραπεζική Ένωση στην Ευρωζώνη είναι.‘… μια τολμηρή κίνηση, καθώς και μια ικανοποιητική απάντηση στον αυξανόμενο οικονομικό κατακερματισμό της ευρωζώνης…’ (http://blogs.ft.com/the-a-list/2012/09/17/a-five-step-guide-to-european-banking-union/?#axzz26iYmLBnh) . Αναρωτιέμαι τελικά πώς κάποιοι άνθρωποι μπορούν τόσο ανοιχτά και τόσο απροκάλυπτα να δηλώνουν( με άλλα λόγια πάντα) το προφανές : ότι οι ηγέτες της Ευρωζώνης αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια τραπεζική ένωση καθαρά και μόνο για να αποτρέψουν την αστάθεια και την αφερεγγυότητα των τραπεζών. Θα πει κάποιος ότι αυτό είναι αναγκαίο( η σταθερότητα του πιστωτικού συστήματος). Συμφωνώ και προσυπογράφω . Όμως, τεχνικές σταθερότητας και εμπέδωσης κλίματος εμπιστοσύνης, μέθοδοι επαναφοράς της φερεγγυότητας στον θεσμό της τραπεζικής πίστης αλλά και αποφάσεις στήριξης της κεφαλαιακής επάρκειας πολλών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, είναι εντελώς διαφορετικά πράγματα από αυτό που προσπαθούν μεθοδικά να δημιουργήσουν στις Βρυξέλλες οι Γερμανοί τραπεζίτες, συνεπικουρούμενοι από το λονδρέζικο τραπεζικό λόμπι αλλά και την γαλλική χρηματοπιστωτική ελίτ.
Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι σε περιόδους κρίσης και κατάρρευσης της εμπιστοσύνης στο διατραπεζικό σύστημα, στα πλαίσια μιας νομισματικής ένωσης όπως η Ευρωζώνη, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την ‘…αυξημένη σημασία των κεντρικών τραπεζών στη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών συστημάτων, συμπληρώνοντας τη διαμεσολάβηση στην αγορά χρήματος, εκτελώντας κρίσιμες δραστηριότητες σε ορισμένες αγορές κεφαλαίων και αντισταθμίζοντας τις διακρατικές ροές κεφαλαίων..’ όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο 3 της Έκθεσης για την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα του ΔΝΤ (GSFR). Η ίδια Έκθεση όμως σχεδόν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, λέγοντας ότι ‘… αυτές οι παρεμβάσεις ενδέχεται να έχουν αρνητικές παράπλευρες επιδράσεις εάν διαρκέσουν για πολύ…’ Και φυσικά, η Έκθεση δεν αναφέρεται στις ευρωπαικές κεντρικές τράπεζες κάθε χώρας, αλλά στην ΕΚΤ, στην FED, στην Bank of China, κ.α . Και ούτε αναφέρεται μόνο στις ποσοτικές παρεμβάσεις( αγορές ομολόγων, προσφορά χρήματος) αλλά κυρίως στις εποπτικές, ρυθμιστικές και παρεμβατικές δράσεις των κεντρικών αρχών. Χρειάζεται να αντιληφθούμε ότι όσο αναγκαίο είναι για τις οικονομίες της Ευρωζώνης- τις σημερινές ασθμαίνουσες οικονομί