Αλλάζει ο «χάρτης» σε ΑΕΙ και ΤΕΙ

Συγχωνεύσεις τμημάτων και ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, μετατροπή τεχνολογικών σχολών με ισχνή ακαδημαϊκή οντότητα σε προγράμματα 2ετούς ή 3ετούς φοίτησης και δημιουργία επαγγελματικών «σχολείων» Ανώτερης Εκπαίδευσης στη θέση τμημάτων ΤΕΙ προτείνει, μέσω της ετήσιας έκθεσής της, η Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης Ποιότητας της Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΑΔΙΠ).
Η ΑΔΙΠ κατέθεσε μία σειρά προτάσεων για την αναδιάρθρωση

του χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων τις υπερβολές που υπάρχουν στη διασπορά των τμημάτων, τις ανακολουθίες ως προς τα γνωστικά αντικείμενα σε σχέση με τη ζήτηση των υποψηφίων και της απασχόλησης (εξειδικευμένα πεδία, πληθωρισμός ταυτόσημων ή παρεμφερών αντικειμένων κ.λπ.).
Επισημαίνει μάλιστα πως απαιτείται δραστική επαναξιολόγηση της διάρθρωσης των ΑΕΙ, η οποία θα οδηγήσει σε συγχωνεύσεις και μετακινήσεις ακαδημαϊκών μονάδων μεταξύ τμημάτων ή και ιδρυμάτων.
Συγκεκριμένα προτείνεται να επανακαθοριστεί, σε συνεννόηση με τα ΑΕΙ, το πλαίσιο διάρκειας σπουδών και τίτλων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Ενδεικτικά, αναφέρει η ΑΔΙΠ, μερικά τμήματα σε πανεπιστήμια και κυρίως σε ΤΕΙ που παρουσιάζουν ισχνή ακαδημαϊκή οντότητα (δηλαδή μικρός αριθμό μελών ΔΕΠ και φοιτητών), μπορούν να μετατραπούν σε 3ετούς ή και 2ετούς διάρκειας. Με αυτόν τον τρόπο, υποστηρίζει, θα αυξηθεί η ποικιλία «διαδρομών εκπαίδευσης» και αντίστοιχων τίτλων και επαγγελματικών δικαιωμάτων, ώστε να βρίσκουν κατάλληλου επιπέδου και διάρκειας εκπαίδευση όλοι όσοι επιθυμούν να προχωρήσουν μετά το Λύκειο τις σπουδές τους.
Ακόμη τονίζεται ότι τμήματα, κυρίως των ΤΕΙ, που βρίσκονται αποκομμένα γεωγραφικά, θα μπορούσαν -εφόσον ισχύουν και άλλες προϋποθέσεις- να μετατραπούν σε επαγγελματικά «σχολεία» Ανώτερης Εκπαίδευσης υπό την αιγίδα του αντίστοιχου ιδρύματος. Η ΑΔΙΠ υπενθυμίζει, μάλιστα, ότι στον ν. 4009/11 προβλέπονται προγράμματα σπουδών «σύντομου κύκλου» στα ΑΕΙ.
Κατά τα λοιπά, η ΑΔΙΠ επισημαίνει πως μείζον πρόβλημα των σπουδών στα ΑΕΙ αποτελεί ο υπερπληθυσμός των φοιτητών, κάτι που υπογραμμίζεται άλλωστε και σε πολλές εκθέσεις αξιολόγησης. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται τα ίδια τα τμήματα να ορίζουν τον αριθμό των εισακτέων αλλά και τη βάση εισαγωγής, που σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είναι πάνω από τη βαθμολογική βάση του 10. Τονίζεται ακόμη ότι τα τμήματα θα πρέπει να μεριμνούν ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο «λιμνάζων» φοιτητικός πληθυσμός τους.
Για τη βελτίωση της ποιότητας των σπουδών στην Ανώτατη Εκπαίδευση, η ΑΔΙΠ ζητά:
• Καλύτερο συντονισμό και παρακολούθηση του εκπαιδευτικού έργου των διαφόρων ακαδημαϊκών μονάδων.
• Ενίσχυση της κινητικότητας φοιτητών και προσωπικού μέσω συμμετοχής σε συνέδρια, μετακινήσεις για ερευνητικούς σκοπούς, φιλοξενία ερευνητών από άλλα ιδρύματα κ.λπ.
• Θέσπιση της υποχρεωτικής παρακολούθησης των μαθημάτων από τους φοιτητές.
• Ενδυνάμωση αμοιβαίων δεσμών συνεργασίας με επαγγελματικές ενώσεις και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Οσον αφορά τα ίδια τα ιδρύματα, θα πρέπει, σύμφωνα με την ΑΔΙΠ, να περιοριστούν οι «πληθωριστικές» τάσεις στον αριθμό των προσφερόμενων μαθημάτων, ιδιαίτερα των κατ΄ επιλογήν, αλλά και να τηρείται η αλληλουχία των μαθημάτων, όπου αυτό απαιτείται.
ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
Τέσσερα κριτήρια για τις αλλαγές
Σε τέσσερα κριτήρια θα πρέπει να βασιστεί, σύμφωνα με την ΑΔΙΠ, η αναδιάρθρωση του «χάρτη» της ανώτατης εκπαίδευσης.
Το πρώτο κριτήριο αφορά το φυσικό μέγεθος και τη διάρθρωση των ΑΕΙ (ελάχιστη «κρίσιμη μάζα» φοιτητικού πληθυσμού, αριθμός σχολών, αριθμός ΔΕΠ κ.λπ.). Σε αυτό το σημείο τονίζεται πως όσες ακαδημαϊκές μονάδες εμφανίζουν ισχνό προφίλ (π.χ. διαθέτουν μικρό αριθμό ΔΕΠ/ΕΠ) θα πρέπει κατ' αρχάς να μεταπέσουν σε πρόγραμμα σπουδών και να ενσωματωθούν σε σχολές.
Το δεύτερο κριτήριο αφορά τη χωροταξική κατανομή. Θα πρέπει, υπογραμμίζει η ΑΔΙΠ, τα ιδρύματα να περιορίσουν τη διασπορά των τμημάτων τους.
Το τρίτο κριτήριο αναφέρεται στο γνωστικό αντικείμενο των τμημάτων και στόχος είναι η αντιμετώπιση του υπερβολικού αριθμού ταυτόσημων ή παρεμφερών τμημάτων ή προγραμμάτων σπουδών σε όλο το εύρος της ανώτατης εκπαίδευσης. Στο πλαίσιο αυτό, τονίζεται η ανάγκη ελέγχου και αντιμετώπισης της υπερεξειδίκευσης επιστημονικών αντικειμένων, ακόμη και με την εισαγωγή προγραμμάτων σύντομης (μονοετούς, διετούς ή τριετούς) διάρκειας. Για τον εξορθολοσιμό του ακαδημαϊκού επιπέδου ορισμένων επιμέρους τμημάτων, η ΑΔΙΠ δεν αποκλείει την αλλαγή από προπτυχιακό σε μεταπτυχιακό επίπεδο και από ΤΕΙ σε πανεπιστήμιο ή και αντιστρόφως.
Το τελευταίο και ίσως πιο σημαντικό κριτήριο αφορά την ποιότητα/βιωσιμότητα των τμημάτων τα οποία θα ελεγχθούν την τελευταία 5ετία με βάση δέκα ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες. Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της επίδοσης ενός τμήματος θα παίξει το περιεχόμενο της εξωτερικής και εσωτερικής αξιολόγησης.

Πηγή: ethnos.gr