Μη παραδεκτή προσφυγή Ελληνοκυπρίων από το ΕΔΑΔ για κατεχόμενη περιουσία εταιρείας που μεταβιβάστηκε

Πολύ αρνητική εξέλιξη χαρακτηρίζει η δικηγόρος Ελένη Μελέαγρου την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) να μην κάνει παραδεκτή προσφυγή της ιδίας και συγγενικών της προσώπων σε σχέση με περιουσιακά στοιχεία της οικογένειάς της στα κατεχόμενα.

Όπως αναφέρεται στην απόφαση του ΕΔΑΔ, οι παραπονούμενοι, η μητέρα της κ. Μελέαγρου, η ίδια και τα δυο αδέλφια της, είχαν προσφύγει το Νοέμβριο του 2006 στη λεγόμενη επιτροπή αποζημιώσεων στα κατεχόμενα, ζητώντας επιστροφή της περιουσίας τους

Η κ. Μελέαγρου δήλωσε στο ΚΥΠΕ πως ξεκίνησε αυτή τη διαδικασία με σκοπό να ζητήσει αποκλειστικά την επιστροφή της περιουσίας τους, ενώ η «νομοθεσία» στα κατεχόμενα προνοεί για επιστροφή, αποζημίωση ή ανταλλαγή.

Ωστόσο όπως είπε «σύμφωνα με τη ‘νομοθεσία’ τους για να κάμεις αίτηση πρέπει να αποδείξεις ότι είσαι ιδιοκτήτης όχι απλώς με το να τους παρουσιάσεις τους τίτλους του Κτηματολογίου. Πρέπει να αποδείξεις σύμφωνα με τη ‘νομοθεσία’ τους ότι εκείνος που είχε την περιουσία το 1974 και εσύ είσαστε συγγενής. Αυτοί κρατούν τα αρχεία του 1974 και θεωρούν ότι πρέπει να τους αποδείξεις ότι είσαι κληρονόμος εκείνου και δεν τους αρκείς να τους παρουσιάσεις τα χαρτιά του κτηματολογίου μας», ανέφερε.

Είπε πως 14 από τα 18 οικογενειακά τεμάχια ήταν το 1974 περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας «ΑΚΙΝΗΤΑ ΜΕΛΕΑΓΡΟΣ» την οποία είχε συστήσει ο πατέρας της. Ωστόσο μετά το 1980 ο πατέρας της διέλυσε την εταιρεία που είναι από τότε αδρανής και το 1986 μετέφερε όλα τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας στη μητέρα της.

Όπως είπε η κ. Μελέαγρου, ενώ στην αρχή της είχαν προσφέρει αποζημίωση, στη συνέχεια η «επιτροπή» της ανέφερε πως δεν μπορούσαν να κάνουν αίτηση διότι αυτά είναι γραμμένα πάνω στην εταιρεία.
«Τους πήρα όλα τα στοιχεία, τους έδειξα ότι η εταιρεία δεν λειτουργεί με έγγραφα από το Κτηματολόγιο που δείχνουν πως η εταιρεία αυτή δεν έχει περιουσία πουθενά άρα δεν μπορούσε η εταιρεία αυτή να προσφύγει αφού δεν ήταν στο όνομά της η περιουσία.
Τους είπα εγώ τότε πως αυτοί είναι οι τίτλοι του Κτηματολογίου. Μου είπαν ότι τους αναγνωρίζουν αλλά μου είπαν ότι δεν μπορεί από εταιρεία να πάει σε φυσικό πρόσωπο, δεν υπάρχει τέτοιου είδους κληρονομιά, και άρα πρέπει η εταιρεία να το κάνει. Ηταν κάτι εντελώς παράλογο», ανέφερε ο η κ. Μελέαγρου.

Εγώ, πρόσθεσε « τους έφερα τα παραδείγματα όλων των αποφάσεων του ΕΔΑΔ, που έχουν πάρα πολλές φορές τη φράση ότι αυτοί οι τίτλοι ιδιοκτησίας είναι prima facie evidence, δηλαδή μαρτυρία αυτοτελής ότι είναι ιδιοκτήτες», ωστόσο αυτοί αρνούνταν να το δεχτούν και επέμεναν πως έπρεπε η εταιρεία να κάνει την προσφυγή.

Σε σχέση με τα άλλα τέσσερα τεμάχια που δεν ανήκαν το 1974 στην εταιρεία της ανέφεραν πως δεν της επέστρεφαν, χρησιμοποιώντας διάφορες δικαιολογίες όπως πχ ότι μια από αυτές βρίσκεται σε στρατιωτική ζώνη, είπε.

«Εχουν διάφορες ‘νομοθεσίες’ με τις οποίες σχεδόν αποκλείουν ολοκληρωτικά την επιστροφή», ανέφερε.

Είπε πως το 2009 καταχώρησε προσφυγή στο ΕΔΑΔ και πως το 2010 βγήκε και η απόφαση του λεγόμενου ανώτατου δικαστηρίου στα κατεχόμενα, το οποίο επικύρωσε τις αποφάσεις της λεγόμενης επιτροπής αποζημιώσεων.

Εφόσον εξαντλήθηκαν τα ένδικα μέσα το ΕΔΑΔ εξέτασε την προσφυγή και σε συνεδρία του στις 2 Απριλίου αποφάσισε πως είναι μη παραδεκτή.

Στην απόφασή του το Δικαστήριο αναφέρει σε σχέση με τα 14 τεμάχια γης που βρίσκονταν εγγεγραμμένα στην εταιρεία στο 1974 πως οι ενάγοντες, οι οποίοι ήταν μέτοχοι της εταιρείας, δεν μπορούν να διεκδικήσουν τα δικαιώματα ιδιοκτησίας στη γη που ανήκει σε εταιρεία η οποία εξακολουθεί να υφίσταται.

Σε σχέση με τα άλλα τέσσερα τεμάχια, αφού γίνεται αναφορά στην υπόθεση Δημόπουλου, σημειώνεται πως ενώ οι προσφεύγοντες παρουσίασαν τα αιτήματά τους στην «επιτροπή αποζημιώσεων», εντούτοις ζήτησαν μόνο την επιστροφή της περιουσίας τους και δεν διεκδίκησαν είτε ανταλλαγή είτε χρηματική αποζημίωση «κάτι που θα επέτρεπε την καταβολή αποζημιώσεων για την απώλεια χρήσης ή μη χρηματική αποζημίωση εάν δεν δινόταν επιστροφή» της περιουσίας.

Αρα, προστίθεται, «οι αιτητές δεν έκαναν ορθή χρήση των διαθέσιμων θεραπειών», δηλαδή της επιστροφή, της αποζημίωσης ή της ανταλλαγής όπως προνοείται στη «νομοθεσία» στα κατεχόμενα.

Η κ. Μελέαγρου ανέφερε πως επέμεινε στο θέμα της επιστροφής, διότι ήθελε στη συνέχεια να προσφύγει στο ΕΔΑΔ και να αποδείξει ότι «η ‘νομοθεσία’ τους ήταν ανεπαρκέστατη και δεν συνάδει με τις νομολογιακές αρχές του ΕΔΑΔ».

«Το ΕΔΑΔ αναφέρει πως δεν εξάντλησα τα ένδικα μέσα επειδή δεν ζήτησα αποζημίωση ή ανταλλαγή. Επειδή ζήτησα επιστροφή και δεν μου την έδωσαν εγώ πήγα στο ΕΔΑΔ και ζήτησα να εξετάσουν τους λόγους που δεν μου την έδωσαν, και που παραβιάζουν τις δικές σας αρχές. Το ΕΔΑΔ αντί να το κάνει τούτο μου είπαν δεν σου έδωσαν επιστροφή άρα έπρεπε να δεχτείς ένα από τα άλλα δυο», πρόσθεσε.

«Το πιο σημαντικό για μένα», είπε, σε αυτή την απόφαση, «είναι ότι το ΕΔΑΔ λέει πως η ‘νομοθεσία’ που έβαλε η Τουρκία ρυθμίζει ποιός είναι ο ιδιοκτήτης και ποιός δεν είναι σήμερα στην περιοχή που βρίσκεται υπό τον έλεγχό της, δηλαδή αυτή η χώρα αποφασίζει εάν και πότε οι τίτλοι ιδιοκτησίας μας είναι έγκυροι ή όχι διότι κατέχει μέρος του κράτους μας».
Οσον αφορά τους τίτλους του κτηματολογίου λεν ουσιαστικά ότι συμφωνούν με την Τουρκία στην ουσία ότι έπρεπε η εταιρεία να κάνει προσφυγή διότι ήταν στο όνομα της εταιρείας η περιουσία. Όμως στο μεταξύ έγιναν πράξεις στο Κτηματολόγιο μας με βάση τη νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, πρόσθεσε η κ. Μελέαγρου.

Το συμπέρασμα, είπε, «είναι ότι το ΕΔΑΔ συμφωνώντας με την Τουρκία, θεωρεί ότι οι τίτλοι που εκδίδει το Κτηματολόγιο δίκαια δεν αναγνωρίζονται από την Επιτροπή για την ακίνητη περιουσία στην οποία πρέπει να αποδείξεις την κληρονομική διαδοχή από αυτό που είχε την περιουσία το 1974. Αν δεν μπορείς να το αποδείξεις τούτο, σύμφωνα με την Τουρκία δεν μπορείς να είσαι ιδιοκτήτης».
Είναι σαν να μας λεν ότι δεν πρόκειται να ασχοληθούν με το θέμα των περιουσιών στα κατεχόμενα και πως είμαστε 100% στα χέρια αυτής της «επιτροπής», πρόσθεσε.

Η κ. Μελέαγρου είπε ακόμη πως εκτός από τις περιπτώσεις αυτές που τα περιουσιακά στοιχεία ήταν γραμμένα πάνω σε εταιρείες και μεταφέρθηκαν σε άτομα υπάρχουν και περιπτώσεις αγοραπωλησιών ακινήτων μετά το 1974 καθώς και περιπτώσεις ανθρώπων που ήταν μεν δικά τους αλλά για κάποιον λόγο δεν μπορούσαν να τα έχουν στο όνομά τους το 1974 και τα μετέφεραν μετά.

Σημείωσε πως για να διεκδικήσει την περιουσία της θα πρέπει να ανασυστήσει την εταιρεία, να φέρει τους μετόχους πίσω όπως ήταν, να μεταφέρει τα περιουσιακά στοιχεία στην εταιρεία. Και τότε ακόμα, πρόσθεσε, «δεν μπορώ να είμαι βέβαια ότι αυτό θα το δεχτούν και θα αναγνωρίσουν αυτές τις πράξεις».

Είπε εξάλλου πως και στις περιπτώσεις που γίνεται ανταλλαγή περιουσιών, και που είναι σπάνιες, οι περιουσίες στις ελεύθερες περιοχές δεν μπορούν να εγγραφούν στο όνομα του Ελληνοκύπριου αιτητή από το Κτηματολόγιο, αφού βρίσκονται κάτω από τον Κηδεμόνα Τουρκοκυπριακών περιουσιών.

«Η αποζημίωση είναι το μόνο πράγμα που λειτουργεί και στο θέμα αυτό για να προσφύγει κάποιος στο ΕΔΑΔ πρέπει να σου δώσουν εξωφρενικά χαμηλή αποζημίωση», ανέφερε.

Ερωτηθείσα πώς θα προχωρήσει παρακάτω είπε πως δεν γνωρίζει ακόμα και θα μελετήσει το θέμα. «Πρόκειται για ένα πάρα πολύ σοβαρό θέμα και μια πάρα πολύ αρνητική εξέλιξη», κατέληξε.