Τη σύσταση Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης (ΕΜΕ) τραπεζών, πρότεινε σήμερα η Κομισιόν

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πρότεινε σήμερα τη σύσταση ενός Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης (ΕΜΕ) προβληματικών τραπεζών, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής τραπεζικής ενοποίησης. Ο ΕΜΕ συμπληρώνει τις αποφάσεις που ήδη λήφθηκαν για τη σύσταση Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Εποπτείας τραπεζών, και την οδηγία για την ανάκαμψη και εξυγίανση τραπεζών.

Ο ΕΜΕ θα αποτελείται από ένα τετραμελές

διοικητικό συμβούλιο, που θα απαρτίζεται από το Γενικό Διευθυντή, την Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή, έναν εκπρόσωπο της Κομισιόν, έναν εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς και τον εκπρόσωπο ή τους εκπρόσωπους της χώρας ή των χωρών της εμπλεκόμενης τράπεζας.

Τα δύο σημαντικότερα στοιχεία της πρότασης της Κομισιόν, είναι το ότι επιθυμεί η ίδια να λαμβάνει την τελική απόφαση για το πότε θα ενεργοποιηθεί η διαδικασία εξυγίανσης μιας τράπεζας, καθώς επίσης και η εισήγηση για τη σύσταση, σταδιακά σε βάθος 10 ετών, ενός ευρωπαϊκού ταμείου εξυγιάνσεων τραπεζών, το οποίο θα τροφοδοτείται από τις ίδιες τις τράπεζες.

Σύμφωνα με την πρόταση ης Κομισιόν, ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης θα λειτουργεί ως εξής:

-Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ως εποπτική αρχή, θα επισημαίνει πότε μια τράπεζα στην Ευρωζώνη ή σε κράτος μέλος που συμμετέχει στην Τραπεζική Ένωση αντιμετωπίζει σοβαρές οικονομικές δυσκολίες και πρέπει να εξυγιανθεί.

-Ένα Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης, αποτελούμενο από εκπροσώπους της ΕΚΤ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδιων εθνικών αρχών (της χώρας όπου η εν λόγω τράπεζα έχει την έδρα της, καθώς και υποκαταστήματα ή/και θυγατρικές), θα προετοιμάζει την εξυγίανση της τράπεζας. Το Συμβούλιο αυτό θα έχει ευρείες εξουσίες για την ανάλυση και τον καθορισμό της προσέγγισης που θα ακολουθηθεί για την εξυγίανση της τράπεζας: ποια εργαλεία θα χρησιμοποιηθούν και πώς θα συμμετάσχει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εξυγίανσης. Οι εθνικές αρχές εξυγίανσης θα συμμετέχουν ενεργά στις εργασίες αυτές.

-Με βάση σύσταση του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης ή με δική της πρωτοβουλία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποφασίζει κατά πόσον και πότε πρέπει να τεθεί η τράπεζα υπό καθεστώς εξυγίανσης και θα καθορίσει το πλαίσιο για τη χρήση των εργαλείων και του Ταμείου εξυγίανσης. Για νομικούς λόγους, το Συμβούλιο δεν μπορεί να έχει τον τελικό λόγο.

-Υπό την εποπτεία του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης, οι εθνικές αρχές εξυγίανσης θα αναλαμβάνουν την εκτέλεση του σχεδίου εξυγίανσης.

-Το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης θα επιβλέπει τη διαδικασία εξυγίανσης. Θα παρακολουθεί την εκτέλεση σε εθνικό επίπεδο από τις εθνικές αρχές εξυγίανσης και, σε περίπτωση που μια εθνική αρχή εξυγίανσης δεν συμμορφώνεται με την απόφασή του, θα μπορεί να απευθύνει άμεσα εκτελεστικές εντολές στις προβληματικές τράπεζες.

-Θα συσταθεί Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης Τραπεζών, υπό τον έλεγχο του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης, με στόχο τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας μεσοπρόθεσμης χρηματοδότησης κατά τη διάρκεια της αναδιάρθρωσης της εν λόγω τράπεζας. Το Ταμείο θα χρηματοδοτηθεί από συνεισφορές του τραπεζικού τομέα, που θα αντικαταστήσουν τα εθνικά ταμεία εξυγίανσης των κρατών μελών της Ευρωζώνης και των λοιπών κρατών μελών που συμμετέχουν στην Τραπεζική Ένωση, όπως προβλέπεται στην οδηγία για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών.

«Χάρη στην πρόταση αυτή, διαθέτουμε πλέον όλα τα αναγκαία στοιχεία για να δημιουργήσουμε μια τραπεζική ένωση που θα θέσει τον τομέα σε υγιέστερες βάσεις, θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη και θα εξαλείψει τον κατακερματισμό των χρηματοπιστωτικών αγορών», δήλωσε ο Πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, προσθέτοντας ότι η σημερινή πρόταση συμπληρώνει την κοινή ευρωπαϊκή εποπτεία με ένα ολοκληρωμένο ενιαίο σύστημα αντιμετώπισης των προβληματικών τραπεζών. «Δεν μπορούμε να εξαλείψουμε τον κίνδυνο μελλοντικών τραπεζικών χρεοκοπιών, αλλά με τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης και το Ταμείο Εξυγίανσης, το βάρος των ζημιών στο μέλλον θα το επωμίζονται οι ίδιες οι τράπεζες και όχι οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι», κατέληξε.

Από την πλευρά του, ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών Μισέλ Μπαρνιέ επισήμανε ότι έχουμε ανάγκη από ένα σύστημα που θα επιτρέπει την ταχεία και αποτελεσματική εξυγίανση των τραπεζών με βάση κανόνες που θα δημιουργούν ασφάλεια δικαίου στην αγορά, χωρίς να τίθενται ερωτήματα ως προς τον αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά. Με τη σύσταση του ΕΜΕ διασφαλίζεται ότι η εποπτεία και η εξυγίανση θα ευθυγραμμίζονται μεταξύ τους σε κεντρικό επίπεδο, και ότι θα υπάρχει κατάλληλη χρηματοδοτική ρύθμιση για την εξυγίανση, οι τραπεζικές κρίσεις θα μπορούν να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικότερα στο πλαίσιο της τραπεζικής ένωσης και, παράλληλα, θα διευκολυνθεί η αποσύνδεση των κρίσεων δημόσιου χρέους από τις προβληματικές τράπεζες, ανέφερε ο Επίτροπος.

Υπενθυμίζεται ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Εποπτείας που έχει υιοθετηθεί θα τεθεί σε λειτουργία στα τέλη του 2014, ενώ θα βρίσκεται υπό την αιγίδα της ΕΚΤ, η οποία θα ελέγχει άμεσα 180 συστημικές τράπεζες στα κράτη μέλη και όλες τις υπόλοιπες έμμεσα μέσω της αρμόδιας εθνικής τραπεζικής αρχής.

Επιπλέον, τον περασμένο μήνα υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο η οδηγία για τις εξυγιάνσεις τραπεζών, η οποία βρίσκεται τώρα σε διαδικασία διαλόγου με την Ευρωβουλή για την οριστική έγκριση. Η εν λόγω οδηγία καθορίζει, μεταξύ άλλων, τη σειρά με την οποία θα επεμβαίνουν οι εμπλεκόμενοι για την εξυγίανση μιας τράπεζας. Η εξυγίανση θα επιδιώκεται κατ’ αρχήν εκ των έσω με τη συνεισφορά των μετόχων, των ομολογιούχων και των μεγάλων καταθετών (άνω των 100.000 ευρώ), στη συνέχεια θα παρεμβαίνουν τα εθνικά ταμεία εξυγίανσης και αργότερα όταν θα συγχωνευθεί με τα ταμεία αυτά θα επεμβαίνει το ευρωπαϊκό ταμείο εξυγίανσης, ενώ τελευταίος θα είναι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ). Στόχος είναι να μην κληθεί στο μέλλον ο Ευρωπαίος φορολογούμενος να διασώζει προβληματικές τράπεζες.

Στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (27-28 Ιουνίου), οι Ευρωπαίοι ηγέτες έθεσαν ως στόχο την επίτευξη συμφωνίας για τον ΕΜΕ έως το τέλος του 2013, έτσι ώστε αυτός να μπορέσει να εγκριθεί πριν από τη λήξη της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα μέσα του 2014. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει να αρχίσει να εφαρμόζεται ο μηχανισμός από τον Ιανουάριο του 2015, μαζί με την οδηγία για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών.

Μέχρις ότου τεθούν σε ισχύ οι προτεινόμενοι κανόνες, η διαχείριση των τραπεζικών κρίσεων θα εξακολουθήσει να γίνεται με βάση εθνικές ρυθμίσεις. Ωστόσο, οι εν λόγω ρυθμίσεις τείνουν να συγκλίνουν όλο και περισσότερο προς τις συμφωνηθείσες αρχές εξυγίανσης, δηλαδή την ανάληψη των τραπεζικών ζημιών από τους μετόχους και τους πιστωτές και όχι από τους φορολογουμένους.