Πίτερ Χιγκς: Ο άθεος που ανακάλυψε το «σωματίδιο του Θεού» -Η άρνηση για κινητό και άλλες ιστορίες του ντροπαλού επιστήμονα

Τι σκέφτεστε όταν κάνετε πεζοπορία; Πριν από 60 χρόνια το μυαλό του Πίτερ Χιγκς επεξεργαζόταν τις θεμελιώδεις αρχές της Φυσικής των στοιχειωδών σωματιδίων.

Ολα αυτά στη διάρκεια ενός περιπάτου σε ορεινή περιοχή και ανέπτυξε την επαναστατική θεωρία ενός συγκεκριμένου πεδίου που είναι πανταχού παρόν.

Σύμφωνα με τη θεωρία του νομπελίστα Βρετανού καθηγητή Φυσικής, που άφησε την τελευταία του πνοή στις 8 Απριλίου του 2024 σε ηλικία 94 ετών, διαφορετικά στοιχειώδη σωματίδια δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Έκρηξης, τα οποία ήταν όλα χωρίς μάζα. Ένα κλάσμα

του δευτερολέπτου αργότερα, ορισμένα σωματίδια αλληλεπίδρασαν με το πεδίο και «απέκτησαν» μάζα στη διαδικασία. Όχι όλα – για παράδειγμα, τα φωτόνια (σωματίδια φωτός) θεωρούνται χωρίς μάζα στο καθιερωμένο μοντέλο της φυσικής των στοιχειωδών σωματιδίων. Χάρη στη μάζα, υπάρχουν κουάρκ, άτομα και επομένως το σύμπαν όπως μπορούμε να το αντιληφθούμε.

Η ριζοσπαστικήιδέα του Χιγκς

Η σύλληψητου Χιγκς ήταν τόσο ριζοσπαστική, ώστεη ευρωπαϊκή επιθεώρηση PhysicsLetters αρνήθηκε να δημοσιεύσειτο κείμενο.

Ωστόσο, ο φυσικός που γεννήθηκε το 1929 στην πόλη των ανθρακωρύχων, το Νιουκάσλ της βορειοανατολικής Αγγλίας, από σκωτικής καταγωγής μητέρα και έναν ηχολήπτη του BBC, στάθηκε πιο τυχερός με το αμερικανικό περιοδικό Physical Review Letters. Ο Χιγκς δεν ήταν ο μόνος που είχε αυτή την ιδέα, αφού την ίδια εποχή κι άλλοι φυσικοί είχαν πολύ παρόμοιες ιδέες: Οι Robert Brout και François Englert, που εργάστηκαν στις Βρυξέλλες και οι Gerald Guralnik, Carl R. Hagen και Thomas WB Kibble, που έκαναν έρευνα στο Λονδίνο.

Μέσασε λίγες εβδομάδες, τρία άρθρα σχετικάμε το θέμα εμφανίστηκαν στο Physical ReviewLetters. Περιγράφουν πώς τα μικροσκοπικάδομικά στοιχεία του σύμπαντος, τασωματίδια της ύλης, αποκτούν τη μάζατους. Για να το θέσουμε απλά, το πεδίοHiggs λειτουργεί σαν ένα κοσμικό μπουκάλισιροπιού στο μέγεθος ολόκληρου τουσύμπαντος. Καθώς τα σωματίδια κινούνταιμέσα στο πεδίο, το «σιρόπι» κολλάει πάνωτους και τους δίνει τη μάζα τους.

Ηιδέα των Brout και Englert δημοσιεύτηκε πριναπό εκείνη του Χιγκς επειδή την κατέθεσαννωρίτερα. Ωστόσο, το όνομα του Χιγκςσυνδέθηκε αργότερα με το ομώνυμο πεδίο.Και επειδή στην κβαντική θεωρία πεδίουη αλληλεπίδραση ενός στοιχειώδουςσωματιδίου με ένα πεδίο δείχνει ένακύμα, και κάθε κύμα σε ένα πεδίο μπορείεπίσης να περιγραφεί ως υποατομικόσωματίδιο (κινούνται σαν κύματα αλλάανταλλάσσουν ενέργεια σαν σωματίδια),πρέπει να υπάρχει ένα αντίστοιχοσωματίδιο : Το σωματίδιο Brout-Englert-Higgs, πουανήκει στον τύπο σωματιδίων μποζονίων(σωματίδια αλληλεπίδρασης, όχι σωματίδιαύλης) κι έχει γίνει γνωστό ως μποζόνιοΧιγκς.

Η θεωρητικήσύλληψη του Χιγκς επιβεβαιώθηκε μισόναιώνα αργότερα

Η απόδειξη της θεωρίας του Χιγκς δεν ήταν εύκολη, ειδικά αφού τα σωματίδια Higgs όχι μόνον είναι μόνο υποατομικά, αλλά και πολύ ασταθή καθώς μετά τον σχηματισμό, διασπώνται αμέσως και αυτή η αποσύνθεση μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετικά σωματίδια ως προϊόντα αποσύνθεσης. Στην αρχή, οι θεωρίες του πεδίου Higgs και του μποζονίου ήταν αμφιλεγόμενες.

Η πειραματική απόδειξη επιτεύχθηκε μόνο 48 χρόνια μετά τη δημοσίευση των επιστημονικών θεωριών. Το 2012, οι φυσικοί του ευρωπαϊκού πυρηνικού ερευνητικού κέντρου CERN κατάφεραν να ανιχνεύσουν το «νέο» μποζόνιο Χιγκς. Ο Brout είχε ήδη πεθάνει, ο Χιγκς και ο Englert είχαν αποσυρθεί από την ενεργό δράση. Το επόμενο έτος, οι δύο τελευταίοι τιμήθηκαν με το Νόμπελ Φυσικής για τη θεωρία τους με τα μποζόνια Higgs.

Το βραβείο Copley ακολούθησε δύο χρόνια αργότερα. Ο πλήρης κατάλογος των βραβείων και των διακρίσεων είναι εξαιρετικά μακρύς, αλλά ο Χιγκς λέγεται ότι αρνήθηκε να αναγορευτεί «Sir» για λόγους αρχής.

Για αντίστοιχους λόγους είχε αρνηθεί να μεταβεί στην Ιερουσαλήμ για να παραλάβει το βραβείο Wolf το 2004, ένα ισραηλινό βραβείο που απονέμεται από την Κνέσετ και το Ίδρυμα Wolf, επειδή ήταν αντίθετος με τη μεταχείριση των Παλαιστινίων από το Ισραήλ.

Ο άθεος πουαπέρριπτε τον όρο «σωματίδιο του Θεού»

Άνθρωποςχαμηλών τόνων που απέφευγε τη δημοσιότητακαι εν έτει 2013 δεν διέθετε καν κινητότηλέφωνο, ο Χιγκς είχε τόσο πολύ αφοσιωθείστην έρευνα, ώστε απουσίαζε από τομαιευτήριο όταν αντίκρισε το φως τηςζωής ο πρώτος γιος του.

Την ημέραπου ανακοινώθηκε η βράβευσή του με τοΝόμπελ Φυσικής είχε βγει από το σπίτιγια ένα γεύμα με σούπα και πέστροφα,όπως σημειώνει ο Guardian, Ένας γείτοναςτού μετέφερε το μεγάλο νέο, την ώρα πουο Χιγκς επέστρεφε στο σπίτι του. Στηνπροσπάθεια να ξεφύγει από τουςδημοσιογράφους και τα τηλεοπτικάσυνεργεία που είχαν στήσει καρτέρι έξωαπό το σπίτι του εν αναμονή της ανακοίνωσηςτης βράβευσής του ο Χιγκς είχε φύγεικρυφά από την πίσω πόρτα καιπέρασε πολλές ώρες σε μια παμπ.

Το μποζόνιο Higgs είναι επίσης γνωστό και ως «σωματίδιο του Θεού», αλλά ο άθεος Χιγς απέρριπτε αυτόν τον όρο. Ο ίδιος τόνιζε ότι η ανάπτυξη της διάσημης θεωρίας του ήταν ένα μικρό μόνον τμήμα του έργου της ζωής του. Ένα έργο που πλέον πέρασε στην ιστορία. Λίαν ντροπαλός από τη φύση του, ο Χιγκς αφήνει πίσω δύο γιους, τον Κρις και τον Τζόνι, και δύο εγγόνια.