Σενάρια για ελληνικό κούρεμα καταθέσεων αν χρειαστεί νεα ανακεφαλαιοποίηση

Μεταξύ σφύρας και άκμονος βρίσκονται ξανά η ελληνική οικονομία και το μέλλον του ελληνικού προγράμματος καθιώς οι 27 υπουργοί Οικονομικών στο Δουβλίνο άνοιξαν και πάλι σε βάθος τη συζήτηση για την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από το μόνιμο μηχανισμό στήριξης ESM.

Η Ελλάδα έχει μεν εξασφαλίσει ένα

θηριώδες πακέτο για τις τράπεζές της, ύψους 50 δισ. ευρώ όμως το αν αυτό είναι αρκετό θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες στην ελληνική οικονομία. Χειρότερες συνθήκες θα δημιουργήσουν όπως λένε στις Βρυξέλλες νέες απαιτήσεις και αυτές δεν θα αντιμετωπιστούν με τους παλιούς κανόνες αλλά τους νέους. Συνεπώς μπαίνει από το παράθυρο η πιθανότητα για κούρεμα και ελληνικών καταθέσεων σε μελλοντικές διασώσεις αν το σημερινό πρόγραμμα εκτροχιαστεί.

Ουσιαστικά λένε ότι αν μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών υπάρξει ανάγκη για επιπλέον κεφάλαια στο τραπεζικό σύστημα αυτά θα βρεθούν από τους καταθέτες. Ισχύει βέβαια ότι οι καταθέσεις εως 100.000 ευρώ στην Ευρώπη βρίσκονται σε καθεστώς απόλυτης προστασίας, σύμφωνα με την κοινοτική οδηγηία 94/19/ΕΚ.

Το κρίσιμο στοιχείο που έπεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στο Δουβλίνο χωρίς ωστόσο να ληφθούν οριστικές αποφάσεις, είναι φυσικά η αναδρομικότητα του μέτρου της απευθείας ανακεφαλαιοποίησης για τα δάνεια της Ελλάδας και της Ιρλανδίας, μεγάλο μέρος των οποίων έχει πάει σε τραπεζικές διασώσεις. Οι εταίροι στον Ecofin διαφωνούν για το αν και κατά πόσο μπορεί αυτό να εφαρμοστεί χωρίς να κλείνουν όμως οριστικά την πόρτα στη συγκεκριμένη ιδέα. Πολύ μεγαλύτερη όμως σημασία για την Ελλάδα και την εφαρμογή του προγράμματος της έχει το αν μένει ανοιχτό το παράθυρο να περιληφθούν στη θετική ρύθμιση και επισφάλειες που δημιουργήθηκαν πριν από το 2014, δεδομένου ότι όλα αυτά θα ισχύσουν θεωρητικά από το 2015 και μετά. Διαφορετικά ανοίγει ο ασκός του Αιόλυο για άλλες επώδυνες λύσιες όπως το bail in των μετόχων, των επενδυτών και των καταθετών.

Το ίδιο μπορεί να ισχύσει κα ιστις άλλες χώρες που είναι σε πρόγραμμα, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία ή για μεγαλύτερες όπως η Ισπανία και η Ιταλία αν προκύψςει ανάγκη τραπεζικών διασώσεων και σε αυτές. Οι θιασώτρες της σκληρής γραμμής θέτουν ήδη το δίλημμα: προσαρμογή με σκληρά μέτρα λιτότητας ή bail in με τρίτη εναλλακτική την πόρτα εξόδου από το ευρώ.

Η θέση της Ελλάδας εκτιμούν πηγές κοντά στην επιτήρηση του προγράμματος είναι δύσκολη καθώς οι επισφάλεις των τραπεζών από χρεοκοπίες επιχειρήσεων και νοικοκυριών – τα περίφημα κόκκινα δάνεια- μπορεί να δημιουργήσουν νέες κεφαλαιακές ανάγκες που δεν περιλαμβάνονται στο πακέτο των 50 δισ. για τις τράπεζες που συμφωνήθηκε τον Δεκέμβριο και θα χρησιμοποιηθεί για την ανακεφαλαιοποίησή τους. Ειδικά στον Νότο και σαφώς στην Ελλάδα τραπεζικές πηγές της Φρανκφούρτης θεωρούν ότι οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών πρέπει να βρίσκονται κοντά και πάνω από το 9%. αν θέλουμε να συνεχίσει να δουλεύει η τραπεζική πίστη και τα συναλλακτικά ήθη.

Προκειμένου η Ελλάδα να αποφύγει τις περιπέτειες με αφορμή μια αναταραχή στον τραπεζικό κλάδο, οι ίδιες πηγές θεωρούν απαραίτητη προϋπόθεση να δουλέψει το οικονομικό πρόγραμμα δηλαδή, να επιστρέψει η ελληνική οικονομία σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης ή να αναστραφεί θεαματικά η καθοδική τάση μέσω των εξαγωγών, της ανάκτησης της ανταγωνιστικότητας και της βελτίωσης των δημοσιονομικών μεγεθών.