Βάζεις φωτογραφία νεκρού;

Εξυπηρετούσε την ενημέρωση η δημοσίευση της φωτογραφίας του πτώματος του Μιχάλη Ασλάνη; Μπορούμε να τα θυσιάζουμε όλα στον βωμό της επισκεψιμότητας, της τηλεθέασης και της ακροαματικότητας;

Γράφει ο Γιώργος Μιχαηλίδης

Ουδείς μπορεί να αρνηθεί πως η επιτυχία μίας είδησης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το πόσο «πουλάει». Είτε αυτό έχει να κάνει με φύλλα, είτε με ποσοστά ακροαματικότητας, είτε με τα σύγχρονα «κλικς» για τον χώρο του διαδικτύου. Λίγες ώρες αφότου μαθεύτηκε το τραγικό γεγονός του θανάτου του γνωστού σχεδιαστή, κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο –και την επομένη- και σε έντυπο

Όπως ήταν φυσικό το γεγονός προκάλεσε σάλο στα social media, στα οποία οι χρήστες στοχοποίησαν τα συγκεκριμένα μέσα κατηγορώντας τους για κανιβαλισμό. Είναι όμως κάτι πρωτόγνωρο αυτό που ζήσαμε; Όχι! Οι νεώτεροι δεν το θυμόμαστε αλλά την δεκαετία του 1980 πολλά πρωτοσέλιδα ήταν σαν να ήταν βγαλμένα από ταινίες splatter. Καμμένα κορμιά, νεκροί και ακρωτηριασμένοι άνθρωποι…

Χαρακτηριστικότερο όλων είναι ίσως το πρωτοσέλιδο του Έθνους εν έτει 1987 όταν και δημοσιεύθηκαν μέλη του πτώματος της Ζωής Φρατζή. Πολλά εργατικά ατυχήματα επίσης κυριαρχούσαν τότε στα πρωτοσέλιδα κι άλλων εφημερίδων. Κάποια στιγμή όμως αυτό έπρεπε να σταματήσει και –ευτυχώς- έγινε. Η ταχύτητα όμως του διαδικτύου και η ανάγκη για επισκεψιμότητα φέρνουν στο σήμερα τις σκοτεινές εκείνες συνήθειες.

Ο σάλος ωστόσο που προκαλείται έχει και αποτέλεσμα. Η αμεσότητα του διαδικτύου όπως προκαλεί την δημοσίευση μίας τέτοιας φωτογραφίας, μπορεί να προκαλέσει και το «κατέβασμά» της το οποίο και έγινε σε ορισμένες ιστοσελίδες.

Από την δεκαετία του ’80, άλλαξαν πολλά. Μεταξύ αυτόν είναι και ο Κώδικας Ηθικής που εισήγαγε η ΕΣΗΕΑ το 1998. Σε αυτόν και συγκεκριμένα στο άρθρο 2 παράγραφο Ε αναφέρεται ότι «ο δημοσιογράφος πρέπει να αντιμετωπίζει με διακριτικότητα και ευαισθησία τους πολίτες όταν αυτοί βρίσκονται σε κατάσταση πένθους, ψυχικού κλονισμού και οδύνης». Στην παράγραφο Β του ίδιου άρθρου αναφέρεται ότι «μόνο όταν το επιτάσσει το δικαίωμα της πληροφόρησης ο δημοσιογράφος μπορεί να χρησιμοποιεί πάντοτε με τρόπο υπεύθυνο στοιχεία από την ιδιωτική ζωή προσώπων που ασκούν δημόσιο λειτούργημα, ή έχουν στην κοινωνία ιδιαίτερη θέση».

Είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου να χαίρει τον σεβασμό ακόμη και μετά θάνατον. Είτε είναι άνθρωπος ο οποίος έχει διαφημίσει την Ελλάδα στο εξωτερικό, είτε μία απλή και καθημερινή προσωπικότητα που βρίσκεται ανάμεσά μας.

Κλείνοντας ίσως το πιο πετυχημένο σχόλιο είναι αυτό των ΝΕΩΝ, και συγκεκριμένα το σκίτσο του Δημήτρη Χατζόπουλου, ο οποίος επέλεξε να σχεδιάζει έναν ξαπλωμένο σκελετό με την εξής λεζάντα: «Φωτογραφία-σοκ: Ο Μιχάλης Ασλάνης αφότου έφυγαν οι ύαινες».