Στα σκουπίδια καταλήγουν χιλιάδες εμβόλια

Από τη Σέβη Σαλαγιάννη ([email protected])

Στις 27 Απριλίου ολοκληρώνεται η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμών και τα στοιχεία για τους εμβολιασμούς στην Ελλάδα εγείρουν προβληματισμό. Η οικονομική κρίση έχει αφήσει το στίγμα της και στον τομέα της υγείας, καθώς λόγω έλλειψης οργανωμένων εμβολιαστικών κέντρων υπάρχουν εμβόλια που καταλήγουν στα σκουπίδια.

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Εμβολιασμών ο καθηγητής Παιδιατρικής και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Ανδρέας Κωνσταντόπουλος επεσήμανε

τη σημασία του εμβολιασμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, αναφερόμενος στην περίπτωση της Ελλάδας και των κοινωνικών ιατρείων, εξέφρασε την επιφύλαξή του για το εάν τηρούνται τα προβλεπόμενα.

Υπάρχουν εμβόλια που καταλήγουν στα σκουπίδια

Για τον εμβολιασμό και τον τρόπο που γίνεται ορισμένες φορές μίλησε ο κ. Κωνσταντόπουλος, ο οποίος επεσήμανε ότι αν και υπάρχουν τρόποι προκειμένου τα εμβόλια να διατίθενται δωρεάν σε άπορους και ανασφάλιστους, εντούτοις λόγω έλλειψης οργανωμένων εμβολιαστικών κέντρων καταγραφής των αναγκών και ενημέρωσης των πολιτών πολλά εξ αυτών πετιούνται και σημειώνονται ελλείψεις. Ειδικότερα, αναφερόμενος στους εμβολιασμούς των κοινωνικών ιατρείων, εξέφρασε τις επιφυλάξεις του για το πώς γίνονται οι εμβολιασμοί σε αυτά, καθώς και για τις συνθήκες διατήρησης των εμβολίων. «Όπου εμπλέκονται πολλοί, χωρίς δικαιοδοσία και χωρίς να γνωρίζουν το αντικείμενο, δημιουργούνται προβλήματα», ανέφερε, υπογραμμίζοντας ότι τα κοινωνικά ιατρεία πρέπει να ακολουθούν το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών. Μιλώντας για τον εμβολιασμό, ο κ. Κωνσταντόπουλος τόνισε ότι «σήμερα προμηθευόμαστε πολύ λιγότερα, περίπου 3.000-10.000 εμβόλια για κάθε νόσο, αντί για 50.000, που προμηθευόμασταν τα προηγούμενα χρόνια, με αποτέλεσμα "τα περισσότερα να λήγουν και να τα πετάμε"». Αναφερόμενος δε στα κοινωνικά ιατρεία επεσήμανε ότι «εφόσον δεν υπάρχει άλλη λύση, καλώς υπάρχουν τα ιατρεία αυτά. Όμως θα πρέπει να λειτουργούν με προσοχή, να ακολουθούν το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών. Επίσης, ειδικά για τις μικρές ηλικίες είναι καλύτερο να υπάρχει ένας παιδίατρος, ο οποίος θα γνωρίζει το ιστορικό του παιδιού».

Η σημασία του εμβολιασμού για τις ανθρώπινες ζωές

Ιδιαιτέρως σημαντικός είναι ο ρόλος του εμβολιασμού για την υγεία των ανθρώπων και τη μάχη κατά των λοιμωδών νοσημάτων. Υπολογίζεται μάλιστα ότι τα εμβόλια αποτρέπουν αναπηρίες σε 750.000 παιδιά, περίπου 3.500.000 θανάτους και «σώζουν» 386.000.000 έτη ζωής ετησίως παγκοσμίως. Όπως άλλωστε αναφέρει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, «εξαιρουμένου του καθαρού πόσιμου νερού, τίποτα άλλο πέρα από τον εμβολιασμό δεν έχει τόσο σημαντικό όφελος στη μείωση της θνητότητας και την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης». Με στοιχεία, το 1988 η πολιομυελίτιδα ευθυνόταν για την παράλυση 350.000 ανθρώπων σε 125 χώρες, ενώ το 2012 είχαμε 223 αρρώστους από 5 χώρες. Από την άλλη, η ερυθρά προκαλούσε νοητική καθυστέρηση σε 20.000 νεογέννητα ετησίως, ενώ η ιλαρά εξακολουθεί να σκοτώνει 450 παιδιά κάθε μέρα. Ένα στα πέντε παιδιά παγκοσμίως δεν έχει κάνει εμβόλιο για ιλαρά, με το κόστος θεραπείας για ένα παιδί με ιλαρά να είναι 100.000 δολάρια, ενώ με το ποσό αυτό θα μπορούσαν να εμβολιασθούν 100.000 παιδιά.

Πάντως, όπως τονίζεται, ο δρόμος είναι μακρύς ακόμη, αφού ο συνολικός αριθμός ετησίων θανάτων που μπορεί να αποτραπεί με τον εμβολιασμό ενάντια σε διάφορες λοιμώδεις νόσους ανέρχεται σε περίπου 3.000.000.Την ίδια στιγμή υπολογίζεται ότι οι εμβολιασμοί δεν επιβαρύνουν την οικονομία των χωρών, καθώς σύμφωνα με στοιχεία κάθε δολάριο που δαπανάται για εμβόλιο, επιφέρει από 31-108 δολάρια, με άλλα λόγια πρόκειται για επένδυση. Χαρακτηριστικά ο κ. Κωνσταντόπουλος ανέφερε ότι «βρισκόμαστε σε “πόλεμο” με το υπουργείο Υγείας για το εάν κάνουμε ή όχι πολλά εμβόλια. Το κόστος τους όμως συγκριτικά με τα οφέλη τους είναι μηδαμινό, καθώς ένα εμβόλιο στοιχίζει λιγότερο απ’ ό,τι τα φάρμακα που θα χρειαστούν για να αντιμετωπιστεί μια νόσος». Από την άλλη, η μείωση του ποσοστού της κάλυψης ενός πληθυσμού σε εμβόλια μπορεί να φέρει ακόμη και την επανεμφάνιση και εξάπλωση μεταδοτικών νοσημάτων, όπως η ιλαρά, ο κοκκύτης, η διφθερίτιδα ή ακόμα και η πολιομυελίτιδα. Με άλλα λόγια ο εμβολιασμός είναι ένα από τα περισσότερο οικονομικώς αποδοτικά επιστημονικά επιτεύγματα της σύγχρονης εποχής για τη δημόσια υγεία. Είναι μια από τις υπηρεσίες υγείας που κοστίζει ελάχιστα σε σύγκριση με τα τεράστια οφέλη που προσφέρει στην υγεία και την ευημερία των πληθυσμών.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει και η μερίδα των ατόμων, που θεωρούν ότι τα εμβόλια από μικρές ηλικίες ίσως ενέχουν παρενέργειες. «Δυστυχώς κυκλοφορεί η φοβία ότι τα εμβόλια μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες, ενώ η λανθασμένη και ελλιπής πληροφόρηση είναι η αιτία για τη δημιουργία μίας επικίνδυνης αντιεμβολιαστικής κουλτούρας. Τα εμβόλια είναι εξαιρετικά ασφαλή, γιατί για να χρησιμοποιηθούν εξασφαλίζεται ότι πληρούν αυστηρές προϋποθέσεις, τις οποίες ορίζουν οι αρμόδιοι διεθνείς οργανισμοί. Τα σωστά δομημένα εθνικά προγράμματα εμβολιασμών μπορούν να διασφαλίσουν ότι κάθε παιδί και ενήλικας λαμβάνουν το σωστό εμβόλιο, στο σωστό μέρος, την κατάλληλη στιγμή», κατέληξε ο κ. Κωνσταντόπουλος.

Στοιχεία για τους εμβολιασμούς

• ΕΥΡΩΠΗ:

- 10.000.000.000 ευρώ κοστίζει ετησίως η πνευμονία στα ευρωπαϊκά κράτη

- 333.000.000 ευρώ εξοικονομούνται από την εξάλειψη της πολιομυελίτιδας στην Ευρωζώνη

- 61.000.000 ευρώ εξοικονομούνται στη Γαλλία τον περιορισμό του ΗPV

- 4.500.000 ευρώ εξοικονομούνται στην Ελλάδα από τον περιορισμό της πνευμονίας στα παιδιά

• ΑΜΕΡΙΚΗ:

- 42.000.000.000 δολάρια εξοικονομούνται από τα εμβόλια ετησίως

- 1 δολάριο για εμβόλια αποδίδει 31-108 δολάρια