ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟΥΧΩΝ…

Ρεπορτάζ : Τάσος Μαντικίδης (από το Βήμα της Κυριακής) Ο κόσμος αλλάζει. Ο πλούτος και η οικονομική δύναμη μετακινούνται προς την Ασία, αλλά και οι υπόλοιπες αναδυόμενες οικονομίες αυξάνουν τα μερίδιά τους. Ο παλαιός κόσμος, οι ανεπτυγμένες οικονομίες της Δύσης, χάνει...
έδαφος και οι εκατομμυριούχοι και δισεκατομμυριούχοι αυτού του πλανήτη συνεχίζουν να αυξάνονται, αλλά με ταχύτερο ρυθμό στις αναδυόμενες αγορές. Οι παραπαίουσες οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου και οι ταχέως αναπτυσσόμενες αναδυόμενες οικονομίες έχουν ήδη προκαλέσει μαζί μια δραματική μετατόπιση του κέντρου βάρους της παγκόσμιας οικονομίας. Οι πολυπληθείς αναδυόμενες αγορές έχουν συμβάλει καθοριστικά στην αύξηση της παγκόσμιας ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια, καθώς χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και η Ινδονησία αναπτύσσονται πολύ ταχύτερα από τις οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου. Πιθανότατα τούτο θα συνεχίσει να ισχύει, με την ανάπτυξη του ανεπτυγμένου κόσμου να έχει ουσιαστικά «κλειδώσει» σε χαμηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, εκτίμησε η HSBC Global Asset Management. Την τελευταία δεκαετία η συμβολή στο παγκόσμιο ΑΕΠ των ανεπτυγμένων οικονομιών για πρώτη φορά τα τελευταία 50 χρόνια είναι υπερδιπλάσια του ανεπτυγμένου κόσμου, ενώ όπως εκτιμάται το 2030 η συμβολή της Κίνας στο παγκόσμιο ΑΕΠ θα αυξηθεί σε 28% (από 16% σήμερα) και των ΗΠΑ θα υποχωρήσει στο 18% (από 23% σήμερα). Το 2030 εκτιμάται εξάλλου ότι το ΑΕΠ της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου, της Κίνας, θα ξεπεράσει τα 44,4 τρισ. δολάρια, δηλαδή θα είναι σχεδόν τρεις φορές το ΑΕΠ της μεγαλύτερης σήμερα οικονομίας, αυτής των ΗΠΑ, που κυμαίνεται στα 15,6 τρισ. δολάρια.
Ακόμη κι αν θεσπιστούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, πολλές χώρες της ευρωζώνης κινδυνεύουν από μια επανάληψη της ιαπωνικής εμπειρίας μετά τη δεκαετία του '80, την οποία ακολούθησε μία δεκαετία (ίσως και περισσότερο) χαμηλής ανάπτυξης. Καθώς όμως λέγεται, τις ερχόμενες δεκαετίες το παγκόσμιο οικονομικό κέντρο βάρους θα μετατοπιστεί προς Ανατολάς, κάπου μεταξύ της Κίνας και της Ινδίας, ενώ τα ευνοϊκότερα δημογραφικά στοιχεία και η ταχεία αστικοποίηση μάλλον θα συνεχίσουν να στηρίζουν τις προοπτικές ανάπτυξης των αναδυομένων αγορών, η δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης ίσως είναι μια λύση που θα μπορέσει να αντισταθμίσει τις εξελίξεις στον ανεπτυγμένο κόσμο.
Σύμφωνα με στοιχεία των Citi Private Bank και Knight Frank νέοι εκατομμυριούχοι δημιουργούνται στις νέες οικονομικές υπερδυνάμεις, αλλά παράλληλα και τα παραδοσιακά οικονομικά κέντρα, όπως η Νέα Υόρκη και το Λονδίνο, συνεχίζουν να θεωρούνται οι πιο σημαντικές πόλεις -τουλάχιστον για την ώρα - για τους υπερπλούσιους αυτού του κόσμου.
Ανοδο 50%, σε 345 τρισ. δολάρια από 231 τρισ. δολάρια σήµερα, αναµένεται να εµφανίσει την επόµενη πενταετία ο πλούτος των ιδιωτών αυτού του κόσµου, σύµφωνα µε τους υπολογισµούς της Credit Suisse. Ο πλούτος στην Κίνα και στην Αφρική εκτιµάται ότι θα αυξηθεί κατά 90% το ίδιο διάστηµα, ενώ στη Βραζιλία και στην Ινδία θα υπερδιπλασιαστεί, ενώ ως το 2016 ο πλανήτης θα µετρά σχεδόν 47 εκατοµµύρια εκατοµµυριούχους και δισεκατοµµυριούχους.
Από την κατανομή του πλούτου ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το 38,5% ανήκει στο 0,5% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ στον αντίποδα το 67,6% ελέγχει το 3,3% του παγκόσμιου πλούτου. Μια άλλη στατιστική δεικνύει ότι το φτωχότερο 50% του παγκόσμιου πληθυσµού ελέγχει συνολικά µόλις το 1% του διεθνούς πλούτου, ενώ αντίθετα το πλουσιότερο 10% του κόσµου έχει συγκεντρώσει το 84% του πλούτου. Ποτέ άλλοτε η δημιουργία πλούτου, οι οικονομικοί κίνδυνοι και η πολιτική δεν είχαν τόσο μεγάλη αλληλεξάρτηση και, όπως λέγεται, το πλουσιότερο 1% θα συνεχίσει μάλλον να αναπτύσσεται ταχύτερα απ' ό,τι ο παγκόσμιος πληθυσμός, αυξάνοντας το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών.
Την ερχόμενη δεκαετία, σύμφωνα με μια έρευνα για τον πλούτο από τη Wealth-X (εταιρεία που συγκεντρώνει πληροφορίες για τους πλούσιους αυτού του κόσμου για λογαριασμό και των τμημάτων αξιοποίησης περιουσίας των μεγαλύτερων επενδυτικών τραπεζών του κόσμου), οι δισεκατομμυριούχοι θα αυξηθούν κατά 85%, φθάνοντας τους 4.076 από 2.198 σήμερα, με τη μεγαλύτερη αύξηση να εμφανίζεται στην Κίνα με 214% και στη Βραζιλία με 157%. Το 2012 οι εκατομμυριούχοι με διαθέσιμα άνω των 30 εκατ. δολαρίων αυτού του κόσμου αυξήθηκαν κατά 5%, φθάνοντας τους 189.835.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της μάλιστα, την επόμενη δεκαετία οι εκατομμυριούχοι με διαθέσιμα άνω των 30 εκατ. δολαρίων θα αυξηθούν κατά 50%, φθάνοντας τους 285.665. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Knight Frank, οι εκατομμυριούχοι που έχουν ρευστά διαθέσιμα άνω των 30 εκατ. δολαρίων θα αυξηθούν κατά 37% την ερχόμενη δεκαετία, φθάνοντας τους 603. Συνολικά στη χώρα μας οι εκατομμυριούχοι με περιουσία άνω του 1 εκατ. ευρώ υπολογίζονται από τα τμήματα Private Banking των τραπεζών σε περίπου 7.000, καθώς μόνο 2.476 άτομα στο Χρηματιστήριο Αθηνών διαθέτουν μετοχές που ξεπερνούν σε αξία το 1 εκατ. ευρώ.
Οι εκατομμυριούχοι στην Ασία θα αυξηθούν την ερχόμενη δεκαετία κατά 88%, όπως ακριβώς και στη Λατινική Αμερική, ενώ και οι... συνάδελφοί τους στην Αφρική θα σημειώσουν άνοδο 69% και στη Μέση Ανατολή 58%. Στον παλαιό δυτικό κόσμο, στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, η αντίστοιχη αύξηση θα περιοριστεί λίγο πάνω από το 30%, δεικνύοντας με τον τρόπο αυτόν τη μεταφορά πλούτου που παρατηρείται σήμερα στον κόσμο. Η μεγαλύτερη αύξηση εκατομμυριούχων αναμένεται στην Ασία, και ειδικότερα στη Μιανμάρ (+687%), στην Ινδονησία (+402%), στη Μογγολία (+369%), στην Κίνα (+137%), στην Ινδία (101%) κτλ.
Η Νέα Υόρκη και το Λονδίνο θα παραμείνουν και την ερχόμενη δεκαετία οι πόλεις με τους περισσότερους εκατομμυριούχους. Ωστόσο, ενώ στα δύο αυτά χρηματοπιστωτικά κέντρα του πλανήτη οι εκατομμυριούχοι θα αυξηθούν κατά 36% την ερχόμενη δεκαετία, η αντίστοιχη αύξηση στη Σανγκάη θα φθάσει το 162%, στο Πεκίνο το 130%, στο Ρίο Ντε Τζανέιρο το 146%, στο Σάο Πάολο το 143%, στη Βομβάη το 137% και στο Δελχί το 120%, εξέλιξη η οποία αποτυπώνει τις μεγάλες αλλαγές που συντελούνται στα οικονομικά κέντρα του πλανήτη.
Μια πρόσφατη έκθεση από τη McKinsey & Company εκτίμησε ότι θα υπάρχουν 202 πόλεις στην Κίνα με πληθυσμό μεγαλύτερο του ενός εκατομμυρίου ως το 2025, την ώρα που σήμερα υπάρχουν μόνο 35 τέτοιες πόλεις σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η επέκταση των πόλεων δημιουργεί ευκαιρίες για πλούτο και αυτό αποτυπώνεται στις προβλέψεις για την αύξηση των εκατομμυριούχων στις μεγάλες πόλεις τα επόμενα 10 χρόνια.
Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι οι αγορές ειδών πολυτελείας αυξήθηκαν κατά 44% το 2012 στην Ασία, ενώ στις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 30% και στην Ευρώπη παρέμειναν στάσιμες, γεγονός όμως που δεν αποδίδεται στους ευρωπαίους καταναλωτές, αλλά στους τουρίστες και στο πάθος τους για ψώνια στο Μιλάνο, στο Παρίσι και στο Λονδίνο.

Αποδόσεις ως 395% Οι εκατομμυριούχοι και δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη επενδύουν σήμερα κατά 22% σε ακίνητα, κατά 15% σε μετοχές, κατά 15% σε εταιρικά ομόλογα, ενώ διατηρούν ένα 12% σε ρευστά διαθέσιμα. Οι επενδύσεις τους σε κρατικά ομόλογα φθάνουν το 8%, σε νομίσματα το 7%, σε χρυσό το 6%, σε κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών (Venture Capital) το 5%, σε εμπορεύματα το 5% και στις αποκαλούμενες «επενδύσεις του πάθους» το 4%. Αυτή η τελευταία κατηγορία παρουσιάζει αυξημένο ενδιαφέρον, καθώς οι πλούσιοι αυτού του κόσμου όχι μόνο κερδίζουν μέσω της επένδυσής τους, αλλά και ικανοποιούν τα πάθη τους μέσω των συλλογών που δημιουργούν.
Από την αρχή του 2013, π.χ., οι επενδύσεις τους στην τέχνη και στο κρασί σημειώνουν κέρδη 11%-13%. Το τελευταίο 12μηνο οι επενδύσεις τους στα αυτοκίνητα αντίκες σημειώνουν κέρδη 23%, ενώ σε ορίζοντα πενταετίας τα κέρδη φθάνουν το 115% και σε ορίζοντα δεκαετίας το 395%. Οι επενδύσεις σε παλαιά νομίσματα έδωσαν κέρδη 25%, 93% και 248%, ενώ τα κέρδη στα γραμματόσημα κυμάνθηκαν στο 9%, στο 72% και στο 216% αντίστοιχα.

Τι φοβούνται Κρίση χρέους, Ισλάμ και πολιτική του Πεκίνου Από τα ερωτήματα που απηύθυνε η Knight Frank στους πλούσιους αυτού του κόσμου προκύπτει ότι μεταξύ άλλων θεωρούν ένα πραγματικό ερώτημα με παγκόσμιες επιπτώσεις αφορά το κατά πόσον η ηγεσία της Κίνας θα προωθήσει εκτεταμένες οικονομικές μεταρρυθμίσεις ή αν θα υιοθετήσει πιο διεκδικητική εξωτερική πολιτική, αλλά και το κατά πόσον οι ηγέτες της χώρας θα παραμείνουν ενωμένοι σε μια εποχή που μια αποφασιστική ηγεσία είναι τουλάχιστον απαραίτητη.
Βασική απειλή για τους πλούσιους παραμένει η κρίση χρέους στην ευρωζώνη που μπορεί να καταστρέψει την ανάπτυξη και στις χώρες του πυρήνα, υποβοηθώντας συνθήκες ύφεσης και στη Βρετανία, με επιπτώσεις και στις ΗΠΑ. Μια κρατική χρεοκοπία θα μπορούσε επίσης το επόμενο διάστημα να προέλθει από την Αργεντινή (τεχνικό default). Η χώρα βρίσκεται στα δικαστήρια με τους αποκαλούμενους «γύπες των αγορών» (Venture Capital) για μια υπόθεση 1,3 δισ. δολαρίων, αλλά αυτοί οι... επενδυτές υποστηρίζουν ότι η Αργεντινή τούς χρωστά 100 δισ. δολάρια από τη χρεοκοπία της χώρας το 2002.
Ενας άλλος φόβος αφορά την αντιπαλότητα των πολιτικών κομμάτων στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική. Η αναγέννηση ισλαμικών κομμάτων τροφοδοτεί νέες αντιπαλότητες μεταξύ των οικογενειών που κυβερνούν σήμερα χώρες-«κλειδιά» και νέων διεκδικητών της εξουσίας. Παράλληλα στις ΗΠΑ ο φόβος αφορά τη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών, η οποία θα μπορούσε να διαβρώσει την οικονομία της ελεύθερης αγοράς που έκανε την Αμερική πλούσια, οδηγώντας και στον πολλαπλασιασμό των εκατομμυριούχων. Επίσης υποστηρίζεται ότι το νομικό πλαίσιο στη Ρωσία θέτει μεγάλα εμπόδια και αποθαρρύνει την προσέλκυση των επενδύσεων.