Πανεπιστήμια και ανάπτυξη

Γιώργος Ρωμαίος

Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι ανώτερες και ανώτατες σπουδές συνδέονται άμεσα με την αγορά εργασίας και κατ\' επέκταση με τις μακροπρόθεσμες κατευθύνσεις της ανάπτυξης. Από χρόνια εφαρμόζεται αυτό το σύστημα, διότι είναι, πλέον, δεδομένο ότι ο συνεχής εκσυγχρονισμός της παραγωγικής διαδικασίας και η αναζήτηση καινοτόμων δραστηριοτήτων απαιτούν και εξειδικευμένο προσωπικό διαφόρων εκπαιδευτικών βαθμίδων.

Η σύζευξη των σπουδών με την αγορά εργασίας και την ανάπτυξη πολλαπλασιάζει την αξία των πτυχίων, περιορίζει την ανεργία των πτυχιούχων και συμβάλλει

Στην Ελλάδα είχε αρχίσει σχετική συζήτηση και πριν από τη δικτατορία. Μετά τη Μεταπολίτευση και κυρίως μετά την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ διατυπώθηκαν συγκεκριμένες προτάσεις και έγιναν απόπειρες να διαμορφωθεί θεσμικό πλαίσιο, που θα παρέχει στα Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα τη δυνατότητα να προσαρμόσουν τις σπουδές σε κάποιους τομείς στην αγορά εργασίας.

Εντονες οι αντιδράσεις από την πολιτική και τη φοιτητική Αριστερά, η οποία έκτοτε καθορίζει, με τον τρόπο της, έστω και μειοψηφία, την πορεία των πανεπιστημίων. Η διασύνδεση των σπουδών με την αγορά εργασίας χαρακτηρίστηκε «ξεπούλημα» των δημοσίων πανεπιστημίων στους «καπιταλιστές» και στους «πλουτοκράτες»... Οι «σοσιαλίζουσες» κυβερνήσεις του ΠαΣοΚ και οι φιλελεύθερες της ΝΔ δεν τόλμησαν να συγκρουσθούν με τις αναχρονιστικές αυτές απόψεις.

Τις συνέπειες υφίστανται σήμερα οι χιλιάδες άνεργοι πτυχιούχοι, οι οποίοι έχουν αποκτήσει πτυχίο «αζήτητο» από την αγορά εργασίας - και τη σημερινή και τη μελλοντική. Αλλά και ο υπερπληθωρισμός στους ελεύθερους επαγγελματίες οφείλεται, κυρίως, στην έλλειψη προγραμματισμένου επαγγελματικού προσανατολισμού στα ΤΕΙ και στα ΑΕΙ.

Επειδή από την προεκλογική περίοδο και μετά θα «παιχτεί» από τα κόμματα σε διάφορες εκδοχές το «σίριαλ» της ανάπτυξης, ας τεθεί από σοβαρούς πανεπιστημιακούς - και υπάρχουν πολλοί - και ο ρόλος των πανεπιστημίων. Ας υπάρξουν κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες να επεκτείνονται και πέραν των σπουδών.

Θα φέρω ένα παράδειγμα. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης προχώρησε στην ενοικίαση δημόσιων αγροκτημάτων σε νέους αγρότες. Η μεγάλη ζήτηση άνοιξε τον δρόμο στην ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού και στον εκσυγχρονισμό της γεωργίας. Από σχετική έρευνα του ίδιου υπουργείου προέκυψε ότι ενάμισι εκατομμύριο νέοι με πτυχία, κυρίως από Αθήνα και Θεσσαλονίκη, σκέπτονται να αναζητήσουν το μέλλον τους στην ύπαιθρο και σε αγροτικές επιχειρήσεις.

Είναι προφανές ότι λόγω της αυξανόμενης ανεργίας εμφανίζεται το υψηλό αυτό ποσοστό των επιθυμούντων να μετακινηθούν στην ύπαιθρο. Βέβαιο όμως είναι ότι ήδη έχει αρχίσει η απασχόληση νέων στην αγροτική οικονομία, με προοπτική τη συνεχή αύξηση.

Είναι θετικό ότι στην πλειονότητά τους είναι νέοι με σπουδές και συνεπώς εύκολα θα υιοθετήσουν νέες καλλιέργειες και σύγχ