Μαίνεται ο «Ψυχρός Πόλεμος» της παγκόσμιας οικονομίας

Δημοσιονομική πειθαρχία και λιτότητα εναντίον τόνωσης της κατανάλωσης . Συνεχίζεται με αμείωτη ένταση το «πινγκ πονγκ» ανάμεσα σε ΗΠΑ και Γερμανία , σε έναν άτυπο οικονομικό Ψυχρό Πόλεμο , σχετικά με τον τρόπο διεξόδου της παγκόσμιας οικονομίας από την κρίση . Οι διαφωνίες των δύο πλευρών είχαν καταγραφεί στις αρχές του 2012 όταν γίνονταν οι διαπραγματεύσεις για το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων, το περίφημο PSI . Τότε, το ΔΝΤ θεωρούσε ότι μια αξιόπιστη συμφωνία θα περιελάμβανε θυσίες από τους επίσημους πιστωτές της Ελλάδας στην Ευρώπη (ΕΚΤ και κυβερνήσεις), εκφράζοντας την αντίθεσή του προς τις περικοπές μισθών στον ελληνικό δημόσιο τομέα, αφού θα απειλούσαν το πρόγραμμα. Από τη δική του πλευρά, το Βερολίνο τασσόταν κατά της συμμετοχής του επίσημου (δημόσιου) τομέα, θεωρώντας ότι κατάλληλο θα ήταν ένα αυστηρό δημοσιονομικό πρόγραμμα για την Ελλάδα. Η κρίση εκτονώθηκε για κάποιους μήνες, όμως δεν άργησε να ξανακάνει την εμφάνισή της, για να εκφραστεί ξεκάθαρα και δημόσια στην πρόσφατη συνέντευξη τύπου του νέου υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζέικομπ Λου με τον γερμανό ομόλογό του, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο Βερολίνο. Ο Λου κάλεσε τις χώρες εκείνες οι οποίες διαθέτουν «τη δυνατότητα» να τονώσουν την καταναλωτική ζήτηση να το πράξουν, για να αναζωογονηθεί η οικονομική συγκυρία, επισημαίνοντας ότι η ατμομηχανή της οικονομικής ανάπτυξης θα είναι η ζήτηση των καταναλωτών - «φωτογραφίζοντας» ουσιαστικά το Βερολίνο. Από την πλευρά του ο Σόιμπλε απάντησε εκνευρισμένος ότι «οι Ευρωπαίοι μπορούν να χειριστούν επαρκώς τα προβλήματά τους», προσθέτοντας ότι θα προτιμούσε να «μην δίνονται συμβουλές δημόσια » για θέματα που άπτονται της οικονομικής πολιτικής. Οι εκατέρωθεν αιχμές δεν έμειναν, φυσικά εκεί. Στην εξαμηνιαία έκθεσή του για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα το Ταμείο εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις στην περιφέρεια της ευρωζώνης, αφού «η κρίση της Κύπρου επιδείνωσε την κατάσταση αυξάνοντας ακόμη περισσότερο το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών της περιφέρειας και υποκινώντας ένα κίνημα πώλησης των τραπεζικών μετοχών σε ολόκληρη την ευρωζώνη». Η απάντηση της Μέρκελ ήρθε χθες, μέσω της εφημερίδας Bild, αφού δήλωσε ότι «επί της ουσίας ισχύει, ότι κάθε χώρα μπορεί να ζει σε βάθος χρόνου, μόνον από αυτά που παράγει η οικονομία της. Κάθε χώρα χρειάζεται μία ανταγωνιστική οικονομία, χρειάζεται μία βιομηχανική βάση, μικρή ή μεγάλη. Ευημερία με δανεικά δεν υπάρχει πλέον, αυτό πρέπει να γίνει σε όλους ξεκάθαρο». Ξεκάθαροι πλέον οι δύο πόλοι Η Γερμανία , με την άτυπή της ηγεμονία στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταφέρει να δημιουργήσει έναν ισχυρό πόλο που (θέλοντας και μη) εφαρμόζει τη δημοσιονομική πειθαρχία και πολιτικές περικοπών για να βγει από την κρίση. Οι ΗΠΑ , με την παρουσία του Μπαράκ Ομπάμα αλλά και νωπές τις μνήμες της χρηματοπιστωτικής κρίσης που κόστισαν εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, βλέπουν από άλλη οπτική τον δρόμο της ανάκαμψης: Η ανάπτυξη θα έρθει διά της αύξησης της κατανάλωσης. Απόδειξη η στάση της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας, της Fed , να κόψει χρήμα, ακολουθώντας από τον περασμένο Δεκέμβριο πρόγραμμα «ποσοτικής χαλάρωσης», με στόχο τη μείωση της ανεργίας. Κάτι παρόμοιο έπραξαν και οι στενοί σύμμαχοι των Αμερικανών, οι Ιάπωνες στις αρχές του μήνα, όταν η Κεντρική Τράπεζα της χώρας αποφάσισε να διπλασιάσει τις αγορές ομολόγων, προς τέρψη της κυβέρνησης του Τόκιο. Η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε κατά την τοποθέτησή της στην Εαρινή Σύνοδο του Ταμείου, την Πέμπτη, ότι «η ΕΚΤ έχει χώρο να κινηθεί και είναι στην αρμοδιότητα της το να αποφασίσει πότε θα μειώσει τα επιτόκια», εκφράζοντας την ανησυχία της για την ύφεση στην ευρωζώνη, υπογραμμίζοντας ότι σε πολλές χώρες η πρόοδος στις αγορές δεν έχει συνοδευτεί και με πρόοδο στην πραγματική οικονομία και στις ζωές των ανθρώπων. Πώς απάντησε το Βερολίνο στη σύσταση για νομισματική χαλάρωση; «Υπάρχει πολύ χρήμα στην αγορά, κατά τη γνώμη μου πάρα πολύ χρήμα» σχολίασε ο γερμανός ΥΠΟΙΚ στην εφημερίδα «Wirtschaftswoche», τονίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να προσπαθήσει να μειώσει την ρευστότητα που παρατηρείται στην ευρωζώνη. Ενδεικτικό των αντίθετων απόψεων που υπάρχουν στις δύο πλευρές του Ατλαντικού είναι δύο διαφορετικά δημοσιεύματα από κορυφαία Μέσα την Πέμπτη. Από τη μία πλευρά το γερμανικό περιοδικό Spiegel , σε ένα προκλητικό άρθρο έκανε λόγο για πλουσιότερους Νοτίους σε σχέση με τους Βόρειους, λέγοντας ότι οι πρώτοι «κρύβουν τον πλούτο τους». Από την άλλη, οι New York Times δημοσίευαν κομμάτι με τον εμφατικό τίτλο «περισσότερα παιδιά πεινάνε στην Ελλάδα». Εν αναμονή των επόμενων επεισοδίων , τα οποία, λόγω Ιταλίας, αναμένονται δραματικά... Βαγγέλης Βιτζηλαίος