Μπορεί να σπάσει στα δύο η Ευρωζώνη και η Ελλάδα να βρεθεί εκτός;

Η αδυναμία της Ευρώπης να δώσει πειστική απάντηση στην κρίση χρέους και να αντιμετωπίσει τα αυξανόμενα κοινωνικά προβλήματα εντείνει την αβεβαιότητα για το μέλλον του κοινού νομίσματος.  Σε ευρωπαϊκό επίπεδο  οι πιστώτριες χώρες αμφιβάλουν για την αποπληρωμή των δανείων που χορηγούν και ανησυχούν ότι θα συνεχίσουν να πληρώνουν χωρίς τέλος.

Την ίδια στιγμή τα δανειζόμενα κράτη, ιδίως η Ελλάδα, ζουν υπό το συνεχή φόβο της επιστροφής στα εθνικά τους νομίσματα, και αδυνατώντας να επιστρέψουν στις αγορές λόγω των υψηλών επιτοκίων, ασφυκτιούν από τα αυστηρά μέτρα λιτότητας σε εποχή ύφεσης. Όσο η εμπιστοσύνη αυτή δεν αποκαθίσταται, τα σενάρια για το αύριο της Ευρωζώνης θα δίνουν και θα παίρνουν.

Το καλύτερο δυνατό σενάριο για την Ελλάδα είναι η δημιουργία τραπεζικής, ίσως και δημοσιονομικής ένωσης. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη θα εγγυάται αρχικά τις τραπεζικές καταθέσεις όλων των Ευρωπαίων πολιτών και αργότερα, αν συμφωνήσουν Γερμανία-Γαλλία, ένα μέρος του χρέους των υπερχρεωμένων χωρών. Την ίδια στιγμή, όμως, ένας νέος Ευρωπαίος Επίτροπος, θα έχει λόγο στους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών-μελών της Ευρωζώνης και το δικαίωμα να κάνει παρεμβάσεις, ακόμα και να τους απορρίπτει.

Το σχέδιο αυτό μελετάει, μεταξύ άλλων, ο Γερμανός οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Βέβαια, για να γίνει κάτι τέτοιο πρέπει να αναθεωρηθούν οι ευρωπαϊκές συνθήκες και, άρα, χρειάζονται τουλάχιστον δυο-τρία χρόνια.

Το σενάριο της διάσπασης της Ευρωζώνης ακούγεται ως εφιάλτης αλλά είναι υπαρκτό. Υποθετικά θα ξεκινήσει με την απομόνωση της Ελλάδας και την έξοδο της από το ευρώ. Στη συνέχεια, η Ευρώπη θα αποτύχει να αποκρούσει τα κύματα της εξέλιξης αυτής, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν και άλλες περιφερειακές χώρες, συγκεκριμένα η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και πιθανώς η Ιρλανδία.

Έτσι, η ευρωζώνη είτε θα διαλυθεί οριστικά είτε θα συνεχίσει να αποτελείται από μικρότερο αριθμό κρατών.

Για τη δεύτερη περίπτωση, υπάρχουν οικονομολόγοι οι οποίοι προτείνουν την υιοθέτηση ενός κοινού νομίσματος για τις χώρες του Νότου, η αξία του οποίου θα είναι χαμηλότερη σε σχέση με το παραδοσιακό ευρώ.

Πολύ αρνητικό – και δυστυχώς το πιο πιθανό – σενάριο για την Ελλάδα είναι να εξακολουθήσει η Ευρώπη να αντιμετωπίζει την κρίση με ημίμετρα, όπως κάνει μέχρι σήμερα. Στην περίπτωση αυτή, οι συζητήσεις για τη δημιουργία δημοσιονομικής ένωσης θα μείνουν στα χαρτιά ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί τα ήδη διαθέσιμα οικονομικά εργαλεία κάνοντας απλώς μικρές, ασήμαντες τροποποιήσεις. Λογικό επακόλουθο για τη χώρα μας θα είναι να πληγεί ακόμα περισσότερο από τον ψυχολογικό άγχος πιθανής εξόδου από το ευρώ, με αποτέλεσμα η αγορά να νεκρώσει ολοκληρωτικά και η ύφεση να δώσει τη θέση της στην κατάθλιψη.

Εκτός από τα τρία προαναφερθέντα σενάρια, ενδιαφέρον παρουσιάζει η επιμονή του μεγαλοεπιχειρηματία Τζορτζ Σόρος να αποχωρήσει η Γερμανία από το ευρώ για να αντιμετωπιστεί η κρίση. Όπως ανέφερε ξανά στο περιοδικό FOCUS, αν το Βερολίνο αποφάσιζε κ