Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία «άλλαξε σελίδα» και πρωταγωνιστεί στην Ευρώπη

O πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, Θεόδωρος Τρύφων, τόνισε ότι η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει αφήσει πίσω της τα δύσκολα και πλέον πρωταγωνιστεί και στο εξωτερικό, καθώς πλέον αντιπροσωπεύει το 10% του παραγωγικού ιστού της Ευρώπης, ενώ δραστηριοποιείται σε 150 χώρες σε όλο τον πλανήτη.

«H ελληνική φαρμακοβιομηχανία είναι ένας δυναμικός κλάδος που δημιουργεί σημαντική προστιθέμενη αξία για την εθνική οικονομία. Πράγματι, μετά την υπερδεκαετή οικονομική κρίση, τα μνημόνια και την υπέρμετρη φορολόγηση αναγκαστήκαμε να επιβραδύνουμε τις επενδύσεις μας, καθώς οι άμεσοι

και έμμεσοι φόροι (clawback & rebate) έφθασαν να αναλογούν κατά μέσο όρο στο 70% του κύκλου εργασιών μιας ελληνικής βιομηχανίας φαρμάκου. Ταυτόχρονα είχαμε μια τεράστια μείωση των τιμών των φαρμάκων των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών. Ο συνδυασμός αυτός στέρησε πολύτιμους πόρους από τις επενδύσεις.

Ωστόσο, θεωρούμε ότι τα χειρότερα είναι πίσω μας. Η χώρα έχει κατακτήσει την επενδυτική βαθμίδα, το Ταμείο Ανάκαμψης δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για επενδύσεις, ενώ και η θεσμοθέτηση του επενδυτικού clawback σημείωσε εξαιρετική επιτυχία, καθώς δρομολόγησε σημαντικές επενδύσεις από ελληνικές αλλά και ξένες φαρμακοβιομηχανίες», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Θ. Τρύφων σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ.

Θα δημιουργηθούν 5.500 θέσεις εργασίας

Αναφερόμενος στην εξωστρέφεια της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, επισήμανε ότι πλέον υλοποιείται με ορίζοντα το 2026 επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 1,5 δισ. ευρώ, με το οποίο θα δημιουργηθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. 

«Ο διαχρονικός στόχος μας είναι η όσο το δυνατόν καλύτερη κάλυψη των αναγκών των Ελλήνων ασθενών με οικονομικώς προσιτά φάρμακα άριστης ποιότητας. Παράλληλα όμως, στοχεύουμε στις αγορές του εξωτερικού. Η Ελλάδα ήδη διαθέτει μια ισχυρή παραγωγική βάση φαρμάκου. Με 45 εργοστάσια σήμερα αντιπροσωπεύουμε περίπου το 10% του ευρωπαϊκού παραγωγικού ιστού. Η διασφάλιση της ποιότητας σύμφωνα με τις πολύ αυστηρές απαιτήσεις και πρότυπα της ΕΕ σε κάθε στάδιο της παραγωγής, μας επιτρέπει να έχουμε ανταγωνιστική διεθνή παρουσία σήμερα σε σχεδόν 150 χώρες του κόσμου.

Αυτή την περίοδο υλοποιούμε ένα σημαντικό επενδυτικό πρόγραμμα που αναμένεται τελικά να φθάσει σε ύψος το 1,5 δισ. ευρώ με ορίζοντα το 2026. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα αναβάθμισης των υφιστάμενων, αλλά και την κατασκευή 10 νέων εργοστασίων σε όλη την Ελλάδα με 56 γραμμές παραγωγής, 14 νέων ερευνητικών δομών και τη δημιουργία 5.500 θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Αυτό θα οδηγήσει στην αναβάθμιση των δυνατοτήτων μας αλλάζοντας το τοπίο της φαρμακευτικής έρευνας και παραγωγής στη χώρα μας, επιτρέποντας την ανάπτυξη καινοτόμων φαρμακοτεχνικών μορφών και συστημάτων χορήγησης με υψηλή προστιθέμενη θεραπευτική αξία για το Έλληνα γιατρό και ασθενή, την παραγωγή δραστικών ουσιών και πρώτων υλών αλλά και την ανάπτυξη και παραγωγή βιολογικών θεραπειών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επενδύσεις αυτές, έχουν μοναδική πολλαπλασιαστική αξία στα δημόσια έσοδα, στο ΑΕΠ και στην απασχόληση, καθώς οδηγούν στη δημιουργία νέων και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, η ανταποδοτικότητα της επένδυσης για τη δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων εκτιμάται στο 86% του ποσού της επένδυσης, ενώ και η αύξηση των εσόδων του Δημοσίου αντιστοιχεί στο 22,5% της επενδυτικής δαπάνης. Επίσης, σημαντική είναι η συμβολή της λειτουργίας των νέων μονάδων στο ΑΕΠ, με τη συνολική πολλαπλασιαστική επίδραση να αντιστοιχεί στο 130% της επενδυτικής δαπάνης».

«Αντιστρέψαμε το brain drain»

Ερωτηθείς για την εύρεση προσωπικού, υπογράμμισε ότι ο κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας έχει καταφέρει να αντιστρέψει το brain drain και προχωρά σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης επιστημόνων και στην επαρχία, επιδιώκοντας να δημιουργήσει ακόμα περισσότερες θέσεις εργασίας μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα.

«Οι ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί κλάδοι, από τις κατασκευές, στη βιομηχανία και την πληροφορική. Είναι γεγονός ότι κατά την οικονομική κρίση πολλοί Έλληνες επιστήμονες έφυγαν στο εξωτερικό, όμως τουλάχιστον στο κλάδο μας η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει ήδη καταφέρει να αντιστρέψει το brain drain σε brain gain. Είναι μια συνεχής προσπάθεια, καθώς οι θέσεις εργασίας είναι υψηλής εξειδίκευσης και καλά αμειβόμενες.

Παράλληλα, οι εταιρείες ξεχωριστά και η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) «τρέχουν» προγράμματα κατάρτισης και εμπλουτισμού των δεξιοτήτων των εργαζομένων. Χαρακτηριστικό και πρόσφατο παράδειγμα το “ΠΕΦ Professional Development“, ένα πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης για νέους επιστήμονες, οι οποίοι με την ολοκλήρωση της κατάρτισης πιστοποιούνται και τους προσφέρονται ευκαιρίες εργασίας στην εγχώρια βιομηχανία φαρμάκου. Επιπροσθέτως, ενισχύουμε τη συνεργασία μας με πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα, ώστε οι νέοι επιστήμονες να μάθουν για τη δυναμική της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας και να απασχοληθούν σε αυτήν.

Οι πρωτοβουλίες μας όμως, δεν σταματούν στα μεγάλα αστικά κέντρα. Περιλαμβάνουν και την περιφέρεια, καθώς πολλές επενδύσεις αφορούν περιοχές όπως η Τρίπολη και τα Ιωάννινα, που αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα. Προχωράμε και σε αυτήν, σε ενημερωτικές εκδηλώσεις, ώστε οι νέοι να γνωρίσουν τη φαρμακοβιομηχανία, να εργαστούν στον τόπο τους και να ενισχύσουν την τοπική οικονομία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Τρίπολη, όπου με επενδύσεις τριών εταιρειών -ενώ αναμένονται και άλλες, θα οδηγήσει στη δημιουργία τουλάχιστον 1.000 άμεσων θέσεις εργασίας. Στόχος μας είναι η ανάπτυξη του κλάδου να “αγκαλιάσει” όλη τη χώρα και τους νέους επιστήμονες.

Ο ρόλος της διατήρησης των επενδυτικών κινήτρων

Αναφερόμενος στο «αγκάθι» του clawback, ο Θ. Τρύφων τόνισε πως οι ανεπαρκείς προϋπολογισμοί έχουν οδηγήσει τα τελευταία χρόνια όλες τις φαρμακοβιομηχανίες και κυρίως τις ελληνικές, να φορτώνονται με τεράστιες επιβαρύνσεις, επισημαίνοντας το πόσο σημαντική είναι η διατήρηση των επενδυτικών κινήτρων για τη φαρμακοβιομηχανία

«Είναι πασιφανές ότι οι προϋπολογισμοί της φαρμακευτικής δαπάνης του ΕΟΠΥΥ και των νοσοκομείων, βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τις ανάγκες. Βάσει της νομοθεσίας, η διαφορά μεταξύ του προϋπολογισμού και της δαπάνης που πραγματοποιήθηκε καλύπτεται από τη βιομηχανία. Οι ανεπαρκείς προϋπολογισμοί έχουν οδηγήσει τα τελευταία χρόνια όλες τις φαρμακοβιομηχανίες και κυρίως τις ελληνικές, να φορτώνονται με τεράστιες επιβαρύνσεις (rebate, clawback, άλλες αναγκαστικές εκπτώσεις) καθώς οι ανάγκες όχι μόνο δεν σταματούν αλλά αυξάνονται διαρκώς.

Οι τεράστιες επιβαρύνσεις, σε συνδυασμό με την καθήλωση των τιμών σε εξωπραγματικά χαμηλά επίπεδα, πλήττουν τη βιωσιμότητα κυρίως των οικονομικών καταξιωμένων φαρμάκων, οδηγούν σε ελλείψεις και προβλήματα πρόσβασης των ασθενών στις θεραπείες. Κατά συνέπεια, το βασικό πρόβλημα αφορά στην υποχρηματοδότηση. Είναι δεδομένο ότι η επαρκής δημόσια χρηματοδότηση θα περιορίσει την παράλογη φορολόγηση των εταιρειών. Αυτό θα ξεκλειδώσει ακόμη μεγαλύτερες επενδύσεις από τη φαρμακοβιομηχανία αυξάνοντας περαιτέρω την ανταγωνιστικότητά της.

Εξίσου σημαντικός όμως και ο εξορθολογισμός της συνταγογράφησης, της ασφαλιστικής αποζημίωσης και της κατανάλωσης. Ευελπιστούμε ότι τα νέα ψηφιακά εργαλεία που αναπτύσσονται στον ΕΟΠΥΥ και τα νοσοκομεία θα δώσουν νέες δυνατότητες παρακολούθησης και ελέγχου.

Τέλος, είναι πολύ σημαντική η διατήρηση των επενδυτικών κινήτρων για τη φαρμακοβιομηχανία. Το μέτρο του συμψηφισμού ενός μικρού μέρους του clawback με επενδύσεις σε υποδομές και έρευνα, σημείωσε μεγάλη επιτυχία καθώς οδήγησε στην κατάθεση 59 επενδυτικών προτάσεων από ελληνικές και ξένες φαρμακοβιομηχανίες. Η επέκταση του μέτρου και στην περίοδο 2024 – 2025 είναι μια καλή εξέλιξη καθώς ο επενδυτικός προγραμματισμός ειδικά των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών, εκτείνεται πέρα από τα χρονικά και οικονομικά όρια της προηγούμενης περιόδου του μέτρου. Σε κάθε περίπτωση, θεωρούμε ότι τα κίνητρα θα πρέπει να επεκταθούν / να μονιμοποιηθούν ώστε να καλύπτουν την πλήρη διάσταση των επενδύσεων.

Θεωρούμε ότι η ορθή χρηματοδότηση, ο αποτελεσματικός έλεγχος της φαρμακευτικής δαπάνης, και ο σχεδιασμός των κατάλληλων επενδυτικών κινήτρων θα πρέπει να αποτελούν τη βάση της φαρμακευτικής πολιτικής για την επόμενη ημέρα. Ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο που θα διασφαλίζει την επάρκεια της φαρμακευτικής αγοράς, θα εξασφαλίζει την πρόσβαση των ασθενών σε κάθε θεραπεία με το χαμηλότερο δυνατό κόστος ενώ παράλληλα θα επιτρέπει την ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας».