Η ηρωική ιστορία ενός πιλότου που έσωσε ένα Jumbo jet που…έπεσε σε όλες τις προσομοιώσεις!

Πριν από 45 χρόνια, το πρωί της 9 Αυγ 1978 η Ελλάδα παραλίγο να ζήσει την μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία της ιστορίας της, με ένα Boeing 747- Jumbo jet (πτήση ΟΑ411) με το όνομα OLYMPIC ZEUS, που ήταν καταδικασμένο να πέσει στο κέντρο της Αθήνας.

Χαρακτηριστικό της υπόθεσης πως η κατασκευάστρια εταιρεία Boeing θεωρεί ότι το αεροπλάνο «έπεσε», καθώς σε καμία από τις προσομοιώσεις δεν ήταν εφικτό αυτό που έκανε ο πιλότος, ο οποίος είχε ήδη 32 χρόνια εμπειρίας. 

Σε εκείνη την πρωινή πτήση, το αεροπλάνο μετέφερε 348 επιβάτες και 20-μελές πλήρωμα, καθώς και 160 τόνους καύσιμα. Ακριβώς τη στιγμή της απογείωσης, έχασε τον υπ’ αριθμόν 3 κινητήρα του (δεξί φτερό προς το παράθυρο), ο οποίος εξερράγη λόγω υπερθέρμανσης και τα υπολείμματά του έπεσαν στον Άλιμο στην οδό Κοτζιά. Το αποτέλεσμα ήταν πως ο πιλότος δεν μπορούσε να φρενάρει, να ματαιώσει την απογείωση και να σταματήσει.

Οι έμπειροι πιλότοι της Ολυμπιακής (Μιγάδης, Φικάρδος, Τρίμπος), αμέσως κατάλαβαν την κρισιμότητα της κατάστασης και επέδειξαν αξιόλογη ψυχραιμία, ενώ παραβίασαν σχεδόν κάθε πρωτόκολλο της κατασκευάστριας εταιρείας Boeing για να μείνει το αεροπλάνο στον αέρα.

Ο Κυβερνήτης Μιγάδης ζήτησε να ανέβουν οι τροχοί, κάτι που απαγορεύεται από τις διαδικασίες, γνωρίζοντας πως δεν υπήρχε περίπτωση να περάσουν τον λόφο “Πανί” μπροστά από τον αεροδιάδρομο 33R του Ελληνικού και το παλιό γερμανικό πολυβολείο. Πέρασε μόλις 2,74 μ. μέτρα από το σημείο επαφής, κάτι που δεν θα είχε επιτευχθεί με τους τροχούς κάτω.

Μόλις το αεροσκάφος πέρασε πάνω από τον Λόφο Πανί, ο Σ. Μιγάδης εσκεμμένα το άφησε να απωλέσει ύψος, προκειμένου να του αυξήσει την ταχύτητα, ώστε το αεροπλάνο να μην χάσει απώλεια στήριξης και συντριβεί. Εκείνη τη στιγμή ο Πύργος Ελέγχου του Ελληνικού απώλεσε την οπτική επαφή με το αεροσκάφος, κρύφτηκε πίσω από τον λόφο, με αποτέλεσμα να θεωρήσουν στιγμιαία πως έπεσε στον Άλιμο. Τότε ο Άλιμος δεν ήταν τόσο πυκνοκατοικημένος μιας και τα περισσότερα αυθαίρ…, εεεε εννοούμε οικήματα στην περιοχή, έγιναν τις επόμενες δεκαετίες. 

Η ελαχίστη ταχύτητα ασφαλείας για να μην χαθεί η απώλεια στήριξης ήταν οι 180 κόμβοι, αυτό βρισκόταν στους 164 κόμβους, ενώ ο καταγραφέας δεδομένων πτήσης έδειξε ως κατώτατη ταχύτητα, τους 158 κόμβους. Με έναν κινητήρα λιγότερο ήταν απολύτως βασικό να ελαφρύνει το αεροσκάφος, κάτι που έγινε η πρώτη του προτεραιότητα.

Ο Σ. Μιγάδης μην μπορώντας να κάνει ελιγμούς για να μην ρίξει την ταχύτητα επέλεξε την οριζόντια πτήση. Προσπάθησε να ανεβάσει την ταχύτητα εκμεταλλευόμενος το Ground Effect και πετώντας πολύ χαμηλά, τρομοκρατώντας την πόλη. Και που να ήξεραν. Το μεγαλύτερο εμπόδιο μπροστά του ήταν το Όρος Αιγάλεω. Όπου οι γνώσεις αεροδυναμικής που είχε, απέδωσαν και κατάφερε να πάρει ύψος και να το περάσει. Καθώς η χαμηλή ταχύτητα ήταν απαγορευτική για να δώσει κλίση στο αεροπλάνο και κάθε φορά που το επιχειρούσε, το αεροσκάφος έβγαζε ένδειξη απώλειας στήριξης. Η ένδειξη αυτή σε ένα κόκπιτ έχει ως αποτέλεσμα να τρέμει το τιμόνι και να βγάζει έντονους προειδοποιητικούς ήχους. Ανακάλυψε πως μπορούσε να το στρίψει δύο μοίρες αριστερά χωρίς κίνδυνο πράγμα που έκανε.
Σκοπός του πληρώματος ήταν να ρίξουν το αεροπλάνο στην περιοχή που θα προκαλούσε τις μικρότερες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Θεωρούσαν τους εαυτούς τους τελειωμένους και το ίδιο και τους επιβάτες.

Μέχρι την μοιραία συνάντηση με το όρος Αιγάλεω το θηριώδες αεροσκάφος είχε ήδη κάψει κάποια καύσιμα, όπου σε συνδυασμό με ένα ελαφρύ αεράκι, απέκτησε άνωση. Εκεί κατάλαβε πως μπορεί να το περάσει και αφού τα κατάφεραν, κινήθηκε προς τον Σκαραμαγκά όπου πλέον βρέθηκε πάνω από θάλασσα. Εκεί άδειασε 130 τόνους καυσίμου, κατά παράβαση των κανονισμών, αφήνοντας περίπου 30 τόνους κηροζίνης, ικανούς έως και για δύο προσπάθειες να προσεγγίσει το αεροδρόμιο. Αφαιρώντας 130 τόνων κηροζίνης, το αεροσκάφος ελάφρυνε, πήρε ύψος και έτσι το πλήρωμα κατάφερε να το στρίψει προς το Καβούρι, ώστε να προσεγγίσει το Ελληνικό και να προσγειωθεί. 

Το κείμενο αυτό σας έχει πάρει λίγο χρόνο να το διαβάσετε. Αυτά όμως που περιγράφονται διήρκεσαν μόλις 93 δευτερόλεπτα. Τα 93 δευτερόλεπτα του τρόμου για τους ανθρώπους του Πύργου Ελέγχου αλλά οι επιβάτες ίσα που πρόλαβαν να…τρομάξουν. Η άφιξη του αεροσκάφους έγινε μέσα σε πανηγυρισμούς στα όρια μιας μεγάλης αθλητικής νίκης. Οι επιβάτες κατάλαβαν τι πήγε να συμβεί, μόνο όταν το αεροσκάφος προσγειώθηκε ξανά στο Ελληνικό.

Οι εμπειρογνώμονες της Boeing από αγνή περιέργεια και με σκοπό την βελτιστοποίηση των διαδικασιών, πέταξαν σε προσομοιωτή το συγκεκριμένο αεροσκάφος, με όλες τις παραμέτρους και λεπτομέρειες της πτήσης. Σε κάθε συνδυασμό το αεροσκάφος στόλαρε (έχανε την απώλεια στήριξης) και έπεφτε. 

Μέχρι σήμερα -σύμφωνα με τον θρύλο- στα αρχεία της εταιρείας η Boeing κατατάσσει το αεροσκάφος Boeing 747-200 της πτήσης ΟΑ411 ως lost, παρόλο που ο κυβερνήτης της Ολυμπιακής Σ. Μιγάδης και οι συγκυβερνήτες του, όχι μόνο το κράτησαν στον αέρα, αλλά εκείνη την ημέρα ίσως να σώθηκαν χιλιάδες ζωές, κόντρα σε κάθε λογική, κανονισμό, εγχειρίδιο της εταιρείας. Αργότερα ο Κυβερνήτης έφτασε στο σημείο να «κατηγορηθεί» για τις αποφάσεις του, αλλά μετά από αυτό το κατόρθωμα θεωρούνταν στην Ολυμπιακή κάτι σαν εθνικός θησαυρός.

Η Ολυμπιακή όσο άνηκε στον Ωνάση και αργότερα που πέρασε στα χέρια του Δημοσίου, έως ότου έκλεισε το 2011, κατάφερε να μην έχει χάσει ούτε ένα αεροσκάφος. Βλάβες και προβλήματα αντιμετωπίστηκαν στον αέρα και το έδαφος και οι πιλότοι έκαναν πάντα το καλύτερο δυνατό. Όμως αυτό το στατιστικό στέκει ανυπέρβλητο μέχρι και σήμερα, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τις εκατοντάδες χιλιάδες ώρες πτήσεων.