ΗΠΑ: Αναγκάζει το TikTok να κόψει τους δεσμούς του με την Κίνα υπό την απειλή απαγόρευσης

Υπό την απειλή της πλήρους απαγόρευσης του TikTok στις ΗΠΑ, η Γερουσία ψήφισε χθες, Τρίτη 23 Απριλίου, νομοσχέδιο, το οποίο απαιτεί από το TikTok να κόψει τους δεσμούς του με τη μητρική του, την κινεζική εταιρεία ByteDance, και ευρύτερα με την Κίνα. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε με 79 προς 18 υπέρ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αμέσως δήλωσε ότι θα υπογράψει το νομοσχέδιο, το οποίο υιοθετήθηκε

το Σάββατο από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και πηγάζει από τις ανησυχίες ότι η Κίνα ενδέχεται να έχει πρόσβαση στα δεδομένα των Αμερικανών που χρησιμοποιούν το TikTok ή να τους παρακολουθεί.

«Επί χρόνια επιτρέψαμε στο Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα να ελέγχει μία από τις πιο δημοφιλείς εφαρμογές στις ΗΠΑ και αυτό ήταν επικίνδυνα κοντόφθαλμο», δήλωσε ο γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο, ο πλέον υψηλόβαθμος Ρεπουμπλικάνος που συμμετέχει στην Επιτροπή Πληροφοριών. «Η νέα νομοθεσία θα απαιτεί από την κινεζική ιδιοκτήτρια (του TikTok) να πουλήσει την εφαρμογή. Είναι μια καλή κίνηση για την Αμερική», εκτίμησε.

Το TikTok, το οποίο τονίζει ότι δεν έχει μοιραστεί και δεν σκοπεύει να μοιραστεί δεδομένα των Αμερικανών χρηστών του με την κινεζική κυβέρνηση, καταγγέλλει ότι το νομοσχέδιο αυτό ισοδυναμεί με απαγόρευση, κάτι που παραβιάζει την ελευθερία έκφρασης των χρηστών του.

Η εταιρεία δεν έχει σχολιάσει το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας της Γερουσίας, αλλά το Σαββατοκύριακο ανακοίνωσε στους εργαζόμενους της ότι θα προσφύγει στα δικαστήρια για να εμποδίσει την εφαρμογή της νομοθεσίας.

«Θα συνεχίσουμε να μαχόμαστε, καθώς το νομοσχέδιο αυτό παραβιάζει ξεκάθαρα τα δικαιώματα βάσει της Πρώτης Τροπολογίας των 170 εκατομμυρίων Αμερικανών χρηστών του TikTok (…) Αυτή είναι η αρχή και όχι το τέλος αυτής της μακράς διαδικασίας», επεσήμανε η εταιρεία στους εργαζόμενούς της με μήνυμα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου το οποίο είδε το Reuters.

Το 2020 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προσπάθησε να μπλοκάρει το TikTok στη χώρα, αλλά εμποδίστηκε από τη δικαιοσύνη. Το νέο νομοσχέδιο έχει ισχυρότερη νομική βάση, σύμφωνα με ειδικούς, ενώ προσφέρει στον Λευκό Οίκο νέα εργαλεία για να απαγορεύσει ή να αναγκάσει σε πώληση άλλες ξένης ιδιοκτησίας εφαρμογές που θεωρεί ότι απειλούν την εθνική ασφάλεια της χώρας.

Αν τεθεί σε ισχύ, το νομοσχέδιο θα αναγκάσει τη ByteDance να πουλήσει το TikTok μέσα σε διάστημα 12 μηνών. Σε διαφορετική περίπτωση η εφαρμογή θα αποκλειστεί από τα διαδικτυακά καταστήματα της Apple Google στο αμερικανικό έδαφος.

Η περίπτωση της Ευρώπης

Η Κομισιόν ανακοίνωσε τον Φεβρουάριο πως άρχισε «μια επίσημη διαδικασία» για να αποφανθεί αν το TikTok, ιδιοκτησία του κινεζικού ομίλουByteDance, παραβίασε το νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA). Ανάμεσα σε άλλα, η δημοφιλής πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης ελέγχεται για το αν τηρεί τα απαραίτητα μέτρα «για να προστατεύσει τη σωματική και συναισθηματική ευημερία των νεαρών Ευρωπαίων».

«Ξεκινάμε έρευνα για το TikTok για ύποπτη παραβίαση της διαφάνειας και των υποχρεώσεων, για την προστασία των ανηλίκων. Κοιτάζουμε αν τηρούνται τα όρια περί ρυθμίσεις απορρήτου, αλλά και το τι γίνεται σχετικά με τα όσα απαιτούνται για την επαλήθευση της ηλικίας» δήλωσε  ο αξιωματούχος της Κομισιόν, Thierry Breton.

Επιπλέον το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της ΕΕ, τα τρία κύρια θεσμικά όργανα του μπλοκ των 27 μελών, επέβαλαν απαγορεύσεις του TikTok στις συσκευές του προσωπικού. Στο πλαίσιο της απαγόρευσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι νομοθέτες και το προσωπικό συμβουλεύτηκαν επίσης να αφαιρέσουν την εφαρμογή TikTok από τις προσωπικές τους συσκευές.

Παράλληλα, υπάρχουν αρκετές χώρες που ήδη έχουν απαγορεύσει μερικώς ή ολοκληρωτικά την εφαρμογή του TikTok:

Αφγανιστάν: Η ηγεσία των Ταλιμπάν απαγόρευσε το TikTok και το παιχνίδι PUBG το 2022 με την αιτιολογία της προστασίας των νέων από την «παραπλάνηση».

Αυστραλία: Το TikTok απαγορεύτηκε από συσκευές που εξέδωσε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Αυστραλίας. Ο γενικός εισαγγελέας Mark Dreyfus δήλωσε ότι έλαβε την απόφαση μετά από συμβουλές των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας της χώρας.

Βέλγιο: Το Βέλγιο απαγόρευσε προσωρινά το TikTok από συσκευές που ανήκουν ή πληρώνονται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, επικαλούμενο ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την παραπληροφόρηση. Ο πρωθυπουργός Αλεξάντερ Ντε Κρο δήλωσε ότι η εξάμηνη απαγόρευση βασίστηκε σε προειδοποιήσεις της κρατικής υπηρεσίας ασφαλείας και του κέντρου κυβερνοασφάλειας της χώρας.

Καναδάς: Ο Καναδάς ανακοίνωσε ότι οι κυβερνητικές συσκευές δεν πρέπει να χρησιμοποιούν το TikTok, λέγοντας ότι παρουσιάζει «απαράδεκτο» κίνδυνο για την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια. Οι εργαζόμενοι θα εμποδίζονται επίσης να κατεβάζουν την εφαρμογή στο μέλλον.

Ηνωμένο Βασίλειο: Οι βρετανικές αρχές στα μέσα Μαρτίου απαγόρευσαν με άμεση ισχύ το TikTok από τα κινητά τηλέφωνα που χρησιμοποιούν οι υπουργοί και οι δημόσιοι υπάλληλοι της κυβέρνησης. Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η απαγόρευση ήταν μια «προληπτική κίνηση» για λόγους ασφαλείας και δεν ισχύει για τις προσωπικές συσκευές. Το βρετανικό κοινοβούλιο ακολούθησε απαγορεύοντας το TikTok από όλες τις επίσημες συσκευές και το «ευρύτερο κοινοβουλευτικό δίκτυο».
Η ημιαυτόνομη κυβέρνηση της Σκωτίας και το δημαρχείο του Λονδίνου απαγόρευσαν επίσης το TikTok από τις συσκευές του προσωπικού. Το BBC προέτρεψε το προσωπικό να διαγράψει το TikTok από τις εταιρικές συσκευές, εκτός αν το χρησιμοποιεί για συντακτικούς λόγους και για λόγους μάρκετινγκ.

Δανία: Το υπουργείο Άμυνας της Δανίας απαγόρευσε στους υπαλλήλους του να έχουν το TikTok στα τηλέφωνα εργασίας τους, διατάσσοντας τους υπαλλήλους που το έχουν εγκαταστήσει να αφαιρέσουν την εφαρμογή από τις συσκευές το συντομότερο δυνατό. Το υπουργείο ανέφερε ότι οι λόγοι για την απαγόρευση περιλαμβάνουν τόσο «βαρυσήμαντες εκτιμήσεις για την ασφάλεια» όσο και «πολύ περιορισμένη ανάγκη χρήσης της εφαρμογής που σχετίζεται με την εργασία».

Γαλλία: Η «ψυχαγωγική» χρήση του TikTok και άλλων εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Twitter και το Instagram, στα τηλέφωνα των κυβερνητικών υπαλλήλων απαγορεύτηκε λόγω ανησυχιών για ανεπαρκή μέτρα ασφαλείας των δεδομένων. Η ανακοίνωση της γαλλικής κυβέρνησης δεν κατονόμασε συγκεκριμένες εφαρμογές, αλλά σημείωσε ότι η απόφαση ελήφθη μετά τη λήψη μέτρων από άλλες κυβερνήσεις που στόχευαν το TikTok.

Ινδία: Η Ινδία επέβαλε πανεθνική απαγόρευση του TikTok και δεκάδων άλλων κινεζικών εφαρμογών, όπως η εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων WeChat, το 2020 λόγω ανησυχιών για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την ασφάλεια. Η απαγόρευση ήρθε λίγο μετά τη σύγκρουση μεταξύ ινδικών και κινεζικών στρατευμάτων σε αμφισβητούμενα σύνορα των Ιμαλαΐων, κατά την οποία σκοτώθηκαν 20 Ινδοί στρατιώτες και τραυματίστηκαν δεκάδες. Οι εταιρείες είχαν την ευκαιρία να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με τις απαιτήσεις προστασίας της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας, αλλά η απαγόρευση έγινε μόνιμη τον Ιανουάριο του 2021.

Λάτβια: Ο υπουργός Εξωτερικών Edgars Rinkevics έγραψε στο Twitter ότι διέγραψε τον λογαριασμό του στο TikTok και ότι η εφαρμογή απαγορεύεται επίσης από τα επίσημα smartphones του υπουργείου Εξωτερικών.

Ολλανδία: Η κεντρική κυβέρνηση της Ολλανδίας απαγόρευσε εφαρμογές, συμπεριλαμβανομένου του TikTok, από τα τηλέφωνα εργασίας των υπαλλήλων, επικαλούμενη ανησυχίες για την ασφάλεια των δεδομένων. Μια κυβερνητική δήλωση δεν κατονόμασε συγκεκριμένα το TikTok, αλλά ανέφερε ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι αποθαρρύνονται να έχουν εγκατεστημένες και να χρησιμοποιούν στις κινητές συσκευές εργασίας τους εφαρμογές «από χώρες με επιθετικό κυβερνοπρόγραμμα κατά των Κάτω Χωρών ή/και ολλανδικών συμφερόντων».

Νέα Ζηλανδία: Οι νομοθέτες στη Νέα Ζηλανδία και το προσωπικό του Κοινοβουλίου της χώρας θα απαγορεύεται να έχουν την εφαρμογή TikTok στα τηλέφωνα εργασίας τους, μετά από συμβουλές κυβερνητικών εμπειρογνωμόνων κυβερνοασφάλειας. Η εφαρμογή θα αφαιρεθεί από όλες τις συσκευές με πρόσβαση στο κοινοβουλευτικό δίκτυο, αν και οι υπάλληλοι μπορούν να κάνουν ειδικές ρυθμίσεις για όποιον χρειάζεται το TikTok για να εκτελέσει τα δημοκρατικά του καθήκοντα.

Νορβηγία: Το νορβηγικό κοινοβούλιο απαγόρευσε το Tiktok στις συσκευές εργασίας, αφού το υπουργείο Δικαιοσύνης της χώρας προειδοποίησε ότι η εφαρμογή δεν πρέπει να εγκαθίσταται σε τηλέφωνα που εκδίδονται για κρατικούς υπαλλήλους. Ο πρόεδρος του κοινοβουλίου δήλωσε ότι το TikTok δεν θα πρέπει να βρίσκεται σε συσκευές που έχουν πρόσβαση στα συστήματα της συνέλευσης και θα πρέπει να αφαιρεθεί το συντομότερο δυνατό. Η πρωτεύουσα της χώρας Όσλο και η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη Μπέργκεν κάλεσαν επίσης τους δημοτικούς υπαλλήλους να αφαιρέσουν το TikTok από τα τηλέφωνα εργασίας τους.

Πακιστάν: Οι πακιστανικές αρχές έχουν απαγορεύσει προσωρινά το TikTok τουλάχιστον τέσσερις φορές από τον Οκτώβριο του 2020, επικαλούμενες ανησυχίες ότι η εφαρμογή προωθεί ανήθικο περιεχόμενο.

Ταϊβάν: Τον Δεκέμβριο του 2022, η Ταϊβάν επέβαλε απαγόρευση του TikTok στον δημόσιο τομέα, αφού το FBI προειδοποίησε ότι το TikTok αποτελεί κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια. Οι κυβερνητικές συσκευές, συμπεριλαμβανομένων των κινητών τηλεφώνων, των ταμπλετών και των επιτραπέζιων υπολογιστών, δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούν λογισμικό κινεζικής κατασκευής, το οποίο περιλαμβάνει εφαρμογές όπως το TikTok, το κινεζικό ισοδύναμό του Douyin ή το Xiaohongshu, μια κινεζική εφαρμογή περιεχομένου lifestyle.