ΧΡΗΣΤΟΣ Β. ΜΑΣΣΑΛΑΣ

Το ερευνητικό περιβάλλον…

Ο σημερινός κόσμος χαρακτηρίζεται από τις αυξανόμενες πολυπλοκότητες, τις έντονες αλλαγές, τις αβεβαιότητες και την ένταση της γνώσης.

Από τις ανθρωπιστικές επιστήμες μαθαίνουμε για τις αξίες, την ηθική και τις κοινωνικές δομές που μεταφέρουν τις ιδέες, τα οράματα και τις ελπίδες μας. Η γνώση στο χώρο των θετικών επιστημών και των επιστημών υγείας μας φέρνει κοντά στην αντικειμενική πραγματικότητα, ενώ η εκπαίδευση και η γνώση στο χώρο των κοινωνικό-οικονομικών επιστημών  στοχεύουν στη συνοχή της κοινωνίας, στην οργάνωση και λειτουργία των δομών της, στην

Το μήνυμα έρχεται από πολύ μακριά: «η γνώση είναι ευκαιρία» (Πιττακός ο Μυτιληναίος, 7ο -6ο, π. Χ. αι.).

Είναι πια κοινή συνείδηση ότι η διαμόρφωση των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτιστικών παραμέτρων της ζωής μας θα βασιστεί στην παραγόμενη γνώση και την αξιοποίησή της σε προϊόντα και υπηρεσίες. Το γεγονός αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα: οι κοινωνίες που θέλουν να διαμορφώσουν προοπτική για τους πολίτες τους πρέπει να είναι εκπαιδευμένες και  οι πολίτες πρέπει να αξιοποιούν με έξυπνο τρόπο τη γνώση. Οι «έμπειρες» κοινωνίες έχουν  προ πολλού λάβει το μήνυμα και προσαρμόζονται…με οδηγό το εκπαιδευτικό τους σύστημα.

Στις  κοινωνίες που έχουν παράδοση στην εκπαίδευση, η έρευνα αποτελεί τη βασική τους επένδυση, που με τη σειρά της αποτελεί τον κύριο μοχλό ανάπτυξής τους. Χρειάζεται να σημειωθεί ότι οι αλλαγές που οδήγησαν στη σημερινή πραγματικότητα οφείλονται στη νέα γνώση, δηλαδή στην έρευνα.

Η ταχύτητα των αλλαγών δημιούργησε μια αμφίδρομη αλληλεπίδραση μεταξύ της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας και ιδιαίτερα στους στρατηγικής σημασίας τομείς υψηλής τεχνολογίας. Πρέπει να γίνει σαφές ότι τα όρια μεταξύ βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας δεν είναι ευδιάκριτα, γιατί σχεδόν πάντοτε η βασική έρευνα του χθες γίνεται εφαρμοσμένη έρευνα του σήμερα. Η υψηλής στάθμης έρευνα  που διεξάγεται στα πανεπιστήμια ( κυρίως όχι άμεσα χρησιμοποιήσιμης) ανοίγει μεγάλους ορίζοντες για τεχνολογικές πρωτοπορίες, προπαντός στην ανάπτυξη αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού. Δεν είναι τυχαίο ότι τα ¾ των αναφορών στις πατέντες των ΗΠΑ προέρχονται από δημοσιεύσεις ακαδημαϊκής έρευνας από τα καλύτερα πανεπιστήμια στον κόσμο σε περιοδικά υψηλής ποιότητας.

Η βασική έρευνα απαιτείται για την παραγωγή νέας γνώσης και πρωτότυπης τεχνολογίας,  ανοίγει δρόμους,  εκπαιδεύει τους αυριανούς ερευνητές και είναι αναγκαία για τη δημιουργία ερευνητικής κουλτούρας….

Η εφαρμοσμένη έρευνα μπορεί να συμβάλλει στην οικονομική πρόοδο μιας χώρας με την ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Η φύση της έρευνας είναι διττή: α) αγώνας μονήρης με το πρόβλημα και β) δραστηριότητα ομαδική με συνεχείς αλληλεπιδράσεις. Είναι μια διαδρομή μέσα στην ομίχλη και απαιτεί: συχνή διόρθωση πορείας, ανατροφοδότηση, επανεκτίμηση, κριτική!

Για τη δημιουργία ερευνητικού περιβάλλοντος απαιτούνται: υψηλής στάθμης εκπα