Δύσκολη προσαρμογή για τις τράπεζες

Μπορεί η οικονομία να φαίνεται ότι μετά από μεγάλο διάστημα βαθιάς ύφεσης ανακτά επιτέλους τον βηματισμό της ωστόσο οι τράπεζες προετοιμάζονται για μια μακρά περίοδο βαρυχειμωνιάς για τον κλάδο.

Ο τραπεζικός τομέας στην Ελλάδα πρέπει να συρρικνωθεί και να προσαρμοστεί στη νέα δύσκολη οικονομική πραγματικότητα, προσαρμογή που σημαίνει

μείωση των δανείων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις και –σε ότι αφορά το επιχειρηματικό μοντέλο των τραπεζών- μείωση καταστημάτων, εργαζομένων αλλά και της παρουσίας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ασφαλώς η νέα εποχή περιλαμβάνει και πολύ μικρότερο αριθμό τραπεζών:

τους τελευταίους μήνες έχουν «αφανιστεί» από τον χάρτη, μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων, 10 εμπορικές τράπεζες. Από εδώ και πέρα οι τέσσερις συστημικοί πόλοι, που αποτελούν σημεία αναφορά της νέας εποχής, θα πρέπει να προχωρήσουν σε σαρωτικές κινήσεις εξορθολογισμού με δραστική μείωση των καταστημάτων και του αριθμού απασχολουμένων.

Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα και Eurobank, έχοντας απορροφήσει τους τελευταίους μήνες πάνω από 10 τράπεζες, ελέγχουν πλέον ποσοστό άνω του 90% της τραπεζικής αγοράς. Οι τέσσερις παραπάνω συστημικές τράπεζες διαθέτουν στην Ελλάδα δίκτυο άνω των 3.200 σημείων, ενώ απασχολούν περίπου 46.000 εργαζομένους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών τραπεζών, το δίκτυο με ορίζοντα 3ετίας θα πρέπει να μειωθεί κατά 20%, ενώ ανάλογη αναμένεται η μείωση του προσωπικού. Αυτό μεταφράζεται σε περίπου 600 καταστήματα λιγότερα και πάνω από 9.000 εργαζομένους.

Ηδη οι διοικήσεις των τραπεζών προχωρούν με ταχύτητα στην προσαρμογή του δικτύου καταστημάτων και σχεδόν καθημερινά κάποιο κατάστημα τράπεζας κλείνει. Σε ό,τι αφορά τη μείωση του προσωπικού, αυτή θα γίνει με την εφαρμογή προγραμμάτων εθελουσίας αποχώρησης καθώς και από τη «φυσική» μείωση του προσωπικού μέσω των συνταξιοδοτήσεων. Η Τράπεζα Πειραιώς έχει ανακοινώσει την εφαρμογή προγράμματος εθελουσίας αποχώρησης, με στόχο την οικειοθελή αποχώρηση τουλάχιστον του 10% των εργαζομένων στον όμιλο, δηλαδή περίπου 2.500 εργαζόμενοι. Παράλληλα ο όμιλος θα προχωρήσει σε δραστική μείωση του αριθμού καταστημάτων καθώς διαθέτει 1.306 σημεία εκ των οποίων τα 484 (!) βρίσκονται στην περιοχή της Αττικής.

Πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου προετοιμάζει επίσης η Alpha Bank παράλληλα με τον ανασχεδιασμό του δικτύου της. Σημειώνεται ότι μετά την απόκτηση της Εμπορικής, η Alpha διαθέτει το δεύτερο μεγαλύτερο δίκτυο στην Ελλάδα με 733 σημεία. Το πράσινο φως από την τρόικα αναμένει η διοίκηση της Εθνικής για την υλοποίηση του δικού της προγράμματος εθελουσίας αποχώρησης προσωπικού, ενώ σε ό,τι αφορά το δίκτυο, η διοίκηση της ΕΤΕ ήδη πραγματοποιεί μικρής κλίμακας κινήσεις. Κίνητρα για τη μείωση του προσωπικού θα δώσει και η Eurobank στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης της τράπεζας.

Στελέχη τραπεζών σημειώνουν ότι οικονομία και τράπεζες είναι συνυφασμένα και η μείωση του ΑΕΠ, σε ποσοστό άνω του 20%, καθιστά αναπόδραστη την προσαρμογή του τραπεζικού συστήματος στα νέα δεδομένα. Η σημερινή εικόνα των τραπεζών σε μεγάλο βαθμό εξακολουθεί να παραπέμπει στην προ κρίσεως εποχή, όταν το ΑΕΠ παρουσίαζε υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης και οι χορηγήσεις δανείων «έτρεχαν» με διψήφιο ποσοστό ανόδου.