Ευρώπη: Τι μπορεί να κάνει ο «λαϊκός παράγοντας»;

Σε όλες τις αναλύσεις για τα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα και τους συσχετισμούς των Βρυξελλών, θεωρείται δεδομένο ότι δεν αναμένονται θεαματικές αλλαγές τουλάχιστον ως το  Σεπτέμβριο του 2013, οπότε και θα διεξαχθούν οι γερμανικές εκλογές. Προκύπτει, ακόμη, αβίαστα το γεγονός ότι πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες βάζουν την προσωπική πολιτική τους επιβίωση πάνω από την υπέρβαση της ευρω-κρίσης. Είναι αυτό που, με το γνωστό «μεσογειακό» ταμπεραμέντο του, περιέγραψε πρόσφατα ο πρόεδρος του Eurogroup και Λουξεμβούργιος πρωθυπουργός, Ζαν

Κλοντ Γιούνκερ: «Ξέρουμε τι πρέπει να γίνει με τις υπερχρεωμένες χώρες, αλλά αν το κάνουμε, δεν ξέρουμε πώς να επανεκλεγούμε», ομολόγησε αφοπλιστικά.
Βεβαίως, αυτή είναι η… μάλλον αισιόδοξη οπτική του προβλήματος. Η απαισιόδοξη –και μάλλον ρεαλιστικότερη- είναι ότι η συνταγή της λιτότητας και της δημοσιονομικής ορθοδοξίας του Βερολίνου και των δορυφόρων του δεν είναι μόνο η προσπάθεια της Μέρκελ να επανεκλεγεί, αλλά η σταθερή επιλογή των Γερμανών σε σχέση με το πώς βλέπουν το μέλλον της Ευρώπης: ως μία «γερμανική Ευρώπη».

Γερμανική ισχύς

Είναι αλήθεια ότι σε αυτή τη φάση, η Γερμανία εμφανίζεται περίπου απομονωμένη. Ο Νότος πιέζει, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, έστω και με «ενδοτική» γραμμή, δεν κρύβει την πολιτική του διαφωνία με τη Γερμανίδα καγκελάριο, η Ουάσινγκτον διαμηνύει ότι αυτή η πολιτική δεν μπορεί να συνεχιστεί, γιατί δρα αποσταθεροποιητικά για την παγκόσμια οικονομία, ενώ αντίστοιχα μηνύματα έχει στείλει στο Βερολίνο και το Πεκίνο. Εξάλλου, κατά τη διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης, όσες φορές, εν μέσω του κλίματος πολιτικής αβεβαιότητας, το ευρώ έπεφτε, ήταν οι μαζικές κινεζικές αγορές νομίσματος που το… εξισορροπούσαν.
Η Γερμανία, βεβαίως, είναι η μόνη από τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρωζώνης που εμφανίζεται θωρακισμένη από την κρίση: έχει τεράστια βιομηχανία, βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο, καλά δημοσιονομικά μεγέθη και τεράστια εξαγωγική δραστηριότητα. Μπορεί, δηλαδή, να ζήσει και χωρίς ευρώ.
Ωστόσο, η ευθύνη της ως ηγέτιδας δύναμης στην Ευρωζώνη είναι ακόμη μεγαλύτερη: το ευρώ δεν είναι πια υπόθεση του Βερολίνου, των Παρισίων και της Φρανκφούρτης, ούτε αποσταθεροποιείται μόνο από την Αθήνα, την Λισαβόνα και τη Μαδρίτη. Είναι το δεύτερο αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο και, ως εκ τούτου, όσο συμφέρον έχει η Ελλάδα ή η επίσης υπερχρεωμένη Ιταλία, να διασωθεί το κοινό νόμισμα, άλλο τόσο ενδιαφέρεται η Κίνα, οι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία.

Συντονισμός και συμμαχίες

Αν, λοιπόν, το συγκυριακά απομονωμένο Βερολίνο, θέλει να τραβήξει τα πράγματα στα άκρα, δε θα έχει να κάνει μόνο με τον Ολάντ. Αυτό θα ήταν εύκολο. Άλλωστε, τα σενάρια τρόμου, όπως τα περιέγραψε και ο προχθεσινός Economist θέλουν τη Γαλλία να είναι ο επόμενος «μεγάλος ασθενής» του κοινού νομίσματος.
Η Γερμανία έχει να κάνει με όλο τον κόσμο και με τις μαζικές αντιδράσεις, αν με τη στάση της συνεχίσει να αποσταθεροποιεί την παγκόσμια οικονομία.
Όμως, έχει να αντιμετωπίσει και κάτι άλλο: η πολιτική της δημοσιονομικής ορθοδοξία