Κατά κεφαλήν: ούτε εισόδημα ούτε περιεχόμενο….

Ο πολίτης έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις.

Οι έμπειροι λαοί θεωρούν ότι τα δικαιώματά τους τα κατέχουν αυτόματα και αυτοδίκαια.

Οι πατριώτες μας πιστεύουν, σε μεγάλο βαθμό, ότι τα δικαιώματα τα παραχωρεί το κράτος…και αν τα διαπραγματευτούν παίρνουν κάτι παραπάνω, ενίοτε τα πουλάνε μέσω της ψήφου!

Ο πολίτης πρέπει να γνωρίζει τι του ανήκει, τι του προσήκει και να το απαιτεί χωρίς όρους, η δε εξουσία να πάψει να εμπορεύεται…

Στις μέρες μας, είναι ανάγκη να τονώσουμε το ρόλο του πολίτη, της πηγής νομιμότητας του δημοκρατικού μας πολιτεύματος, και το μέσον είναι η παιδεία.

Το

εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν προάγει τη μεταρρύθμιση της σκέψης και ο δρόμος της ανοιχτής σκέψης αποτελεί αναγκαιότητα. Μιας σκέψης χωρίς προϋποθέσεις, παραδοχές και δογματικές αγκυλώσεις.

Το σχολείο γεμίζει τα παιδιά με άγχος, τους στερεί την ομορφιά της παιδικότητας, τους απομακρύνει από το παιχνίδι και τη ζωντανή εμπειρία, τα φορτώνει με περιττές γνώσεις, τους κλέβει το χαμόγελο,…

Το ζητούμενο είναι να τους μάθουμε να αναζητούν, να έχουν ελεύθερο χρόνο να σκεφτούν, να έρθουν σε επαφή με την πραγματικότητα, να αποκτήσουν εμπειρίες και να τις οργανώνουν με τη σκέψη τους.

Πρέπει να διδάξουμε στους νέους μας μέθοδο αναζήτησης και αμφισβήτησης και μαζί αποτελεσματικούς τρόπους να γίνουν ευτυχείς πολίτες.

Το τελικό προϊόν της παιδείας πρέπει να είναι: ο ανήσυχος, ο ερευνητικός, ο δυναμικός και αμφισβητίας πολίτης.

Για το σκοπό αυτό το εκπαιδευτικό μας σύστημα πρέπει να μην εδράζεται στη βεβαιότητα, αλλά να κάνει ανεκτή την αβεβαιότητα, να ενθαρρύνει την αναζήτηση, την απορία, την αμφισβήτηση και να προετοιμάζει το άτομο να ανταποκριθεί στις προκλήσεις.

Οι αλλαγές είναι επιβεβλημένες, το σημαντικότερο ίσως είναι να σκεφτούμε προς ποια κατεύθυνση και για ποιο λόγο.

Τα τελευταία χρόνια, οι κυβερνώντες τη χώρα απέτυχαν να αυξηθεί το κατά κεφαλήν εισόδημα…και δεν έκαναν καμιά σοβαρή προσπάθεια για την αύξηση του κατά κεφαλήν περιεχομένου. Ν. Δήμου: Η πνευματική μας ζωή κέρδισε σε εύρος, έχασε όμως σε βάθος. Αυξήθηκαν οι μέτοχοι στον πολιτισμό, χωρίς να αυξηθεί ανάλογα και το κεφάλαιο. Τα κατά κεφαλήν πολιτισμικό μας εισόδημα έχει μειωθεί.

Η νέα πραγματικότητα επιβάλει νέα θεώρηση ως προς την οργάνωση της γνώσης.

Το γεγονός αυτό απαιτεί ριζική αναθεώρηση των προγραμμάτων σπουδών και απαλλαγή τους από το υπερβολικό φορτίο. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα υποβαθμίζεται από την υπερφόρτωσή του.

Η πρώτη φροντίδα του εκπαιδευτικού μας συστήματος πρέπει να είναι η προαγωγή της κριτικής σκέψης, δηλαδή η μεθοδική εξέταση και η αμφιβολία και ο μετασχηματισμός του δασκάλου εξουσία σε δάσκαλο- σύντροφο, του δασκάλου αυθεντία σε δάσκαλο-ερευνητή και τελικά του δασκάλου πηγή σε δάσκαλο- φίλτρο της γνώσης.

Οι δάσκαλοι έχουμε χάσει προ πολλού το μεράκι. Το μεράκι θεωρείται πλέον «απολεσθέν θέλγητρο». Και είναι αυτό το βασικό συστατικό της όποιας μεταρρύθμισης.

Στις συζητήσεις για την παιδεία το κυρίαρχο θέμα που εξαντλεί τους συνομιλητές είναι εκείνο των οικονομικών πόρων. Είναι πράγματι τα οικονομικά της παιδείας μια ουσιώδης παράμετρος του όλου προβλήματος, αλλά όχι η κυρίαρχη.

Το κυρίαρχο είναι να μορφοποιήσουμε το συλλογικό όραμα για την πορεία της κοινωνίας μας και να το κάνουμε ο καθένας μας προσωπική του ευθύνη…

Ο. Ελύτης: Δεν αρκεί να ονειροπολούμε…είναι λίγο. Δεν αρκεί να πολιτικολογούμε…είναι πολύ.

Ας αναλογιστούμε όλοι τις ευθύνες μας και πιο πολύ οι πολιτικές ηγεσίες της χώρας και ας παραδώσουμε στις γενιές του μέλλοντος την προοπτική και το δικαίωμα να ελπίζουν.

Ο πολίτης του μέλλοντος απαιτεί το δικαίωμά του, δηλαδή αύξηση του κατά κεφαλήν περιεχομένου.

Ο καθηγητής Χρήστος Β. Μασσαλάς-π. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

E-mail: [email protected]