Σφοδρή αντιπαράθεση Κυβέρνησης – Εκκλησίας για τον πολιτικό γάμο

Η Ελλάδα αναγνωρίζοντας μόνο τον θρησκευτικό γάμο, παραβίαζε τη θεμελιώδη αρχή της θρησκευτικής ελευθερίας και δημιουργούσε προβλήματα σε αλλόθρησκους, άθεους και όσους ήθελαν να παντρευτούν για τέταρτη φορά.

Με την ισχύ του νόμου 1250/82 έπαψε ο θρησκευτικός γάμος να αποτελεί τη μόνη -άρα υποχρεωτική- μορφή γάμου, αναγνωριζόμενου από το νόμο.

Η αναγνώριση του πολιτικού γάμου στην Ελλάδα

ήταν μία από τις πρώτες αποφάσεις της κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου και θεωρήθηκε μία βαθιά εκσυγχρονιστική μεταρρύθμιση.

Με το νέο νόμο καθίστατο πλέον ίσου κύρους ο πολιτικός και ο θρησκευτικός γάμος, χωρίς ο νομοθέτης να προχωρήσει στο υποχρεωτικό του πολιτικού γάμου, όπως ζητούσε η προοδευτική διανόηση και ήταν το καθεστώς στις Δυτικές Χώρες.

Η καθιέρωση του πολιτικού γάμου συνάντησε την οξύτατη αντίδραση της εκκλησία η οποία προσπάθησε να τον εμποδίσει θεωρώντας τον ιεροσυλία και κατάλυση της «ελληνοχριστιανικής παράδοσης». Οι αντιστάσεις πολλών ιερέων που κατακεραύνωναν το νέο θεσμό μετριάστηκε από διαλλακτικότητα του τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών, Σεραφείμ.

Το σχετικό νομοσχέδιο εισήχθη προς συζήτηση στη Βουλή στις 17 Φεβρουαρίου 1982 και υπερψηφίστηκε στις 22 Μαρτίου, ενώ καταψηφίστηκε από τους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας. Με το Προεδρικό Διάταγμα 391 καθορίστηκαν οι λεπτομέρειες για την τέλεσή του.

Τις πρώτες δυο δεκαετίες μετά τη νομοθέτηση του, η χρήση του πολιτικού γάμου παρέμενε περιορισμένη στην Ελλάδα και λόγω της αποτρεπτικής στάσης της Εκκλησίας η οποία αρνείται σε όσους τέλεσαν πολιτικό γάμο να βαφτίσουν και να παντρέψουν άλλα ζευγάρια, ενώ έχουν υπάρξει και περιστατικά άρνησης ιερέων να κηδέψουν κάποιον που έχει παντρευτεί πολιτικά.

Ακόμα και σήμερα ο θρησκευτικός γάμος αποτελεί την κύρια επιλογή των πολιτών με το ποσοστό των θρησκευτικών γάμων να ξεπερνά το 90% του συνολικού αριθμού.

Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται από τη μια σε λόγους παράδοσης και επισημότητας της τελετής και από την άλλη στο γεγονός ότι ο πολιτικός γάμος αντιμετωπίζεται από τις δημοτικές αρχές σαν μια κοινή διαδικασία όπως η έκδοση ενός πιστοποιητικού.