«Ανάσα» 9,2 δισ. ευρώ

Του Δ. ΚΕΜΠΕ

Ως μάννα εξ ουρανού περιμένει η κυβέρνηση την έγκριση της δόσης των 9,2 δισ. ευρώ από το Eurogroup της Δευτέρας, ενώ στα μέσα της εβδομάδας το ΔΝΤ έδωσε την έγκρισή του για την καταβολή του δικού του μεριδίου.
Τα χρήματα αυτά θα κατευθυνθούν στο σύνολό τους στην πραγματική οικονομία, η οποία στενάζει υπό το αυξανόμενο βάρος των οφειλών στο Δημόσιο που πλέον ανέρχονται στα 13,2 δισ. ευρώ την ώρα που τα ληξιπρόθεσμα του Δημοσίου προς τους ιδιώτες προσεγγίζουν τα 9,5 δισ. ευρώ. Ως εκ τούτου, η απόφαση εκταμίευσης της

Δευτέρας θεωρείται αναγκαία στην πλέον κρίσιμη καμπή της χώρας, την ώρα μάλιστα που η ανεργία κινείται με αλματώδεις ρυθμούς, όπως αναλόγως και ο αριθμός των ανασφάλιστων εργαζόμενων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, οι οφειλές των φορολογουμένων προς το Δημόσιο το 2012 ανήλθαν στα 13,2 δισ. ευρώ, κάτι που υποδεικνύει την αδυναμία πληρωμών εξαιτίας της υπερφορολόγησης και της ύφεσης. Τον περασμένο Δεκέμβριο προστέθηκαν 1,1 δισ. ευρώ στη «μαύρη τρύπα». Συνολικά, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο (παλιές και νέες) έχουν φτάσει τα 56,7 δισ. ευρώ.
Στη διάρκεια του 2012, το Δημόσιο κατάφερε να εισπράξει μόλις 2,8 δισ. ευρώ από ληξιπρόθεσμες οφειλές, έναντι στόχου 4,5 δισ. ευρώ, κι αυτό παρά τις ρυθμίσεις για 48 δόσεις των 100 ευρώ και άνω για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Το οικονομικό επιτελείο εξετάζει νέους τρόπους για την είσπραξη των οφειλών, καθώς η τρόικα δεν δίνει το «πράσινο φως» για περισσότερες δόσεις. Ένας τρόπος που έχει ήδη ψηφιστεί προβλέπει ότι θα παρακρατούνται κατά προτεραιότητα οι οφειλές των ιδιωτών προς το Δημόσιο.

Δάνεια στο «κόκκινο»
Η δεινή κατάσταση αποτυπώνεται και στα στοιχεία του τραπεζικού δανεισμού των νοικοκυριών, καθώς ένας στους τέσσερις δανειολήπτες δεν μπορεί πλέον να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του στις τράπεζες. Σύμφωνα με τα στοιχεία, μέσα στο 2012, το τραπεζικό σύστημα φορτώθηκε με επιπλέον 20 δισ. ευρώ νέα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται. Το ποσοστό των επισφαλειών έχει υπερβεί στο τέλος του έτους το 25% και έχει ανέλθει κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες στο δωδεκάμηνο, όταν στα μέσα της περασμένης δεκαετίας δεν υπερέβαινε το 3%. Οι ρυθμίσεις που γίνονται, δηλαδή η μείωση της δόσης και η επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου, είναι αυτές που διατηρούν κάποια δάνεια πριν περάσουν στο «κόκκινο».
Πάντως, η διαχείριση των επισφαλειών βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σημείο για τις τράπεζες, καθώς διευρύνεται ολοένα και περισσότερο η βάση των πελατών που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους.

Ενστάσεις ΔΝΤ
Αποφασίζοντας με γνώμονα την αναγκαιότητα, το ΔΝΤ ενέκρινε μεν τη δόση της Δευτέρας, αλλά διαβάζοντας αριθμούς κατέληξε σε άλλα συμπεράσματα καταγράφοντας συγκεκριμένα τι δεν έγινε τον Δεκέμβριο. Οι ενστάσεις του συνοψίζονται στα εξής:
- Στο φορολογικό πεδίο, πέραν του Γενικού Γραμματέα Εσόδων (που πριν από λίγες ημέρες τοποθετήθηκε) δεν «πιάστηκαν» αναλυτικά ποσοτικά κριτήρια ελέγχων ομάδων υψηλών εισοδημάτων ή μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Για πενιχρά αποτελέσματα σε σύγκριση με την πολύ μεγάλη τεχνική βοήθεια έκανε λόγο και ο επικεφαλής της Ομάδας Δράσης, Χορστ Ράιχενμπαχ. - Στα κλειστά επαγγέλματα η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί στους δανειστές να έρθει στη Βουλή σειρά παρεμβάσεων με τον κυρωτικό νόμο των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου και στο φορολογικό νομοσχέδιο. Αυτό, όμως, δεν συνέβη. Οι παρεμβάσεις θα περιελάμβαναν –βάσει μνημονίου– αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών των δικηγόρων και των μηχανικών, συγκεκριμένα έξοδα παράστασης, την αποσύνδεση των αμοιβών τους από τα νομικά έξοδα και τα ποσά αναφοράς, αλλαγές στις υποχρεώσεις των επαγγελματικών ενώσεων, αλλά και νόμο διατήρησης εμποδίων για λόγους δημοσίου συμφέροντος (π.χ. σε εμπόρους όπλων, δύτες, συντηρητές έργων τέχνης κ.λπ.).

Περίθαλψη και φάρμακα σε ανέργους

Μπροστά σε αυτή την τραγική κατάσταση, το κράτος πρόνοιας προσπαθεί να αποκτήσει πραγματική υπόσταση, καθώς, σύμφωνα με νομοσχέδιο που επεξεργάζονται τα υπουργεία Εργασίας και Υγείας, επεκτείνεται η επιμήκυνση της ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης στους ανέργους.
Παράλληλα, με την εκτόξευση της ανεργίας και την εκτίναξη της φτώχειας αυξάνονται δραματικά και οι ανασφάλιστοι Έλληνες. Εκτιμάται ότι, εντός του τρέχοντος έτους, οι ανασφάλιστοι που δεν έχουν καμία δυνατότητα ιατροφαρμακευτικής κάλυψης θα φτάσουν τις 300.000 από τις 100.000 που υπολογίζονταν το 2012. Μακροχρόνια ανεργία, φτώχεια, αλλά και ανασφάλιστη εργασία, που μέσα σε τρία χρόνια πραγματοποίησε άλμα δέκα ποσοστιαίων μονάδων φτάνοντας στο 35%, είναι κάποιες από τις αιτίες του φαινομένου. Οι ανησυχητικές διαστάσεις που λαμβάνει πλέον το πρόβλημα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για χιλιάδες πολίτες, οι οποίοι μένουν ανασφάλιστοι λόγω της κρίσης και της μακροχρόνιας ανεργίας, αποτυπώνεται και στα στοιχεία που αφορούν στη δαπάνη για νοσήλια όσων έχουν βιβλιάριο ανασφάλιστου. Η δαπάνη αυτή το 2010 ήταν 72,35 εκατ. ευρώ, το 2011 ανήλθε στο 79,75 εκατ. ευρώ, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2012 είχε ξεπεράσει τα 45 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, οι κάτοχοι του συγκεκριμένου βιβλιαρίου καλύπτονται μόνο για ιατρικές εξετάσεις στα δημόσια νοσοκομεία και νοσηλεύονται μόνο αν αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υγείας. Επομένως, τα φάρμακα πρέπει να τα πληρώνουν από την τσέπη τους. Η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση και η παρατεταμένη ύφεση αναμένεται εντός του 2013 να «κλείσει» την πόρτα του ΟΑΕΔ σε χιλιάδες μακροχρόνια ανέργους που ήδη βρίσκονται στη λίστα ανεργίας για δύο και πλέον χρόνια και αδυνατούν να καλύψουν το απαιτούμενο όριο ενσήμων προκειμένου να ανανεώσουν το βιβλιάριο υγείας τους. Στην επικίνδυνη ζώνη βρίσκονται κυρίως οι άνεργοι ηλικίας μεταξύ 30 και 40 ετών.