Είδη τουρισμού για… κάθε γούστο

Του Χάρη ΑποστολόπουλουΗ χώρα μας ανέκαθεν αποτελούσε πόλο έλξης για πληθώρα τουριστών από κάθε γωνιά του πλανήτη και είναι σταθερά ένας από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς σε όλη την υφήλιο και όχι άδικα!

Αυτό που θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ωστόσο, είναι ότι ο τουρισμός, είτε είναι εσωτερικός είτε εξωτερικός, δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στα κοσποπολίτικα νησιά, ούτε μονάχα στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Μπορεί να είναι οι αμμουδερές παραλίες, τα καταγάλανα νερά και η ελληνική φιλοξενία που διατήρησαν ψηλά τον πήχυ για τον τουρισμό μας, με εξαίρεση ίσως την περσινή

χρόνια, ωστόσο το ζητούμενο ήταν και παραμένει, η προώθηση και άλλων μορφών τουρισμού, οι οποίες στοχεύουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες τουριστών με δραστηριότητες που ξεφεύγουν από τις κλισέ ταξιδιωτικές προσφορές.

Εναλλακτικές μορφές

Ο λόγος για τις μορφές εναλλακτικού τουρισμού, που απευθύνονται σε τουρίστες με ειδικά ενδιαφέροντα, και μπορούν να αποφέρουν σημαντικά οφέλη για την ταλαιπωρημένη ελληνική επαρχία, να δώσουν ένα τέλος στο πρόβλημα του εποχιακού τουρισμού και να αναδείξουν καλύτερα την πολιτιστική μας κληρονομιά. Ο εναλλακτικός τουρισμός χωρίζεται σε πολλές κατηγορίες, όπως είναι ο ιαματικός – ιατρικός τουρισμός, ο οικοτουρισμός, ο αγροτοτουρισμός, ο πολιτιστικός τουρισμός ή ο θρησκευτικός.

Το «Π», αρχής γενομένης από τον ιαματικό τουρισμό, θα επιχειρήσει να καταγράψει το τι είναι το κάθε είδος εναλλακτικού τουρισμού και σε τι κοινό απευθύνεται, τις επικρατούσες συνθήκες και τις υπάρχουσες υποδομές για την ανάπτυξή του, καθώς και την απήχηση που έχει στη χώρα μας.

Ιαματικός τουρισμός

Ο ιαματικός τουρισμός, όπως αυτός ορίζεται από τον νόμο υπ’ αριθμόν 3498, κεφάλαιο Α’, άρθρο 1, είναι μια ειδική μορφή παροχής τουριστικών υπηρεσιών σε περιοχές των οποίων κύριο χαρακτηριστικό αποτελεί η χρήση αναγνωρισμένων ιαματικών φυσικών πόρων σε ειδικές εγκαταστάσεις. Η χρήση τους γίνεται υπό παρακολούθηση για λόγους υγείας (προληπτικούς ή θεραπευτικούς), φυσικής αποκατάστασης ή και αναζωογόνησης με υδροθεραπεία, ποσιθεραπεία, εισπνεοθεραπεία, ρινοπλύσεις, ατμόλουτρα, πηλοθεραπεία και άλλες επιστημονικώς αναγνωρισμένες μεθόδους.

Η ζήτηση που εκδηλώνεται σε κάθε γωνιά του πλανήτη, είτε για λόγους ευεξίας είτε για καθαρά ιατρικούς, παρουσιάζει αλματώδη αύξηση χρόνο με τον χρόνο, οδηγώντας τους δημόσιους φορείς και τους επενδυτές σε σειρά στρατηγικών κινήσεων ώστε να καλύψουν τις ανάγκες της νέας αγοράς. Αξίζει να αναφέρουμε πως τέτοιου είδους υπηρεσίες υγείας και ευεξίας στα ξενοδοχεία παγκοσμίως, κινούνται με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 8 – 10%.

Μεγάλη ανάπτυξη

Ο ιαματικός – ιατρικός τουρισμός, είναι ένας από τους δυναμικότερα αναπτυσσόμενους κλάδους της παγκόσμιας αγοράς με εξαιρετικά ανθηρά οικονομικά μεγέθη και αποτελέσματα. Είναι μια αναπτυσσόμενη οικονομική δραστηριότητα μεγάλης προστιθέμενης αξίας, για την ανάδειξη και την αναβάθμιση της οποίας δεν απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις. Έτσι, κάνοντας τις κατάλληλες κινήσεις η Ελλάδα θα μπορούσε να προσελκύσει ασθενείς από όλη την Ευρώπη, απλά και μόνο αξιοποιώντας μορφές συμβατές με το φυσικό της περιβάλλον και την πολιτιστική της κληρονομιά.

Η χώρα μας, είναι μια από τις πλουσιότερες χώρες με φυσικές πηγές θερμομεταλλικού νερού καθώς αυτό, αναβλύζει από 752 (!) διαφορετικά γεωγραφικά σημεία – πηγές! Αυτά, κατανέμονται ως εξής: Στερεά Ελλάδα 156 πηγές, Πελοπόννησος 114, Θεσσαλία 57, Ηπειρος 56, Μακεδονία 115, Θράκη 25, Εύβοια 23, Ιόνια νησιά 34, Κυκλάδες 30, Κρήτη 100 και λοιπά νησιά Αιγαίου 42 πηγές. Η γεωγραφική τους κατανομή συνδέεται στενά με τη μορφολογία του εδάφους, την υδρογεωλογία και ειδικότερα την ύπαρξη τεκτονικών ρηγμάτων και ηφαιστείων.

Από αυτές, οι 180 χρησιμοποιούνται σήμερα για λουτροθεραπεία και ποσιθεραπεία ενώ σε αρκετές ιαματικές πηγές έχουν δημιουργηθεί σύγχρονα κέντρα ιαματικής υδροθεραπείας spa (salus per aqua= υγεία μέσω του νερού), τα οποία διαθέτουν κατάλληλες εγκαταστάσεις και σύγχρονο εξοπλισμό. Γενικότερα, ο ιαματικός τουρισμός, εξυπηρετείται στα Κέντρα Τουρισμού Υγείας, τα οποία υπάγονται και ελέγχονται από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (ΕΟΤ) και μπορούν να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα ιατρικών και παραϊατρικών υπηρεσιών.

«Ξεκούραση και ευεξία»

Το «Π», συνάντησε τον Καθηγητή Δερματολογίας, Αντιπρύτανη του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και Πρόεδρο της Επιτροπής Προστασίας Ιαματικών Φυσικών Πόρων, Κωνσταντίνο Κουσκούκη, ο οποίος μας εξήγησε πως ο ιαματικός τουρισμός, έχει καθιερωθεί ως μια σκόπιμη και προσεκτική προσπάθεια μιας τουριστικής εγκατάστασης ή ενός τόπου, να προσελκύσει τουρίστες, παρέχοντας υπηρεσίες σε εγκαταστάσεις υγείας, επιπρόσθετα με τις τουριστικές παροχές.

«Ο ιαματικός τουρισμός, είναι μια μορφή διακοπών που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα παροχής υπηρεσιών που συνδυάζουν την ξεκούραση, τη χαλάρωση και τη διασκέδαση, με την ευεξία, την αναζωογόνηση και την περιποίηση της υγείας» εξηγεί ο καθηγητής και υπογραμμίζει πως «ο τουρίστας συνδυάζει με λίγα λόγια, το τερπνόν μετά του ωφελίμου, δηλαδή τις διακοπές με τις υπηρεσίες βελτίωσης ή διατήρησης της υγείας του».

Βέβαια, πέραν του παραδοσιακού ιαματικού τουρισμού (λουτροθεραπείες για ρευματικές και άλλες παθήσεις), ο τουρίστας μπορεί να απολαύσει και τις υπηρεσίες του θερμαλισμού, ο οποίος χωρίζεται στα spa (salus per aqua= υγεία μέσω του νερού) και στη θαλασσοθεραπεία. Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να αναφέρουμε πως η χώρα μας διαθέτει θαλασσινό νερό εξαιρετικής ποιότητας, που λόγω της περιεκτικότητας του σε ιχνοστοιχεία, θερμαινόμενο σε ειδικές εγκαταστάσεις στα κέντρα θαλασσοθεραπείας, αποκτά ιδιότητες θερμομεταλλικού ιαματικού νερού.

Ιαματικές πηγές

Το 2006, με τον νόμο 3498/2006, τέθηκε ολοκληρωμένα το νομικό πλαίσιο για τις ιαματικές πηγές και την αξιοποίησή τους αλλά και για όλες τις μορφές του ιατρικού – ιαματικού τουρισμού. Βάσει του νόμου αυτού, διακρίνονται οι εξής μορφές επιχειρηματικής δραστηριότητας: οι μονάδες ιαματικής θεραπείας, τα κέντρα θερμαλισμού, τα κέντρα θαλασσοθεραπείας και τα κέντρα αναζωογόνησης – spa. Μάλιστα σε αρκετές υπερσύγχρονες ιαματικές πηγές, εφαρμόζονται και καινοτόμες μέθοδοι της λουτροθεραπείας, όπως η υδροκινησιοθεραπεία και οι υδρομαλάξεις.

Οι προοπτικές του κλάδου, διαφαίνονται αισιόδοξες χάρη στο ήπιο κλίμα της χώρας μας, τη μεσογειακή υγιεινή διατροφή που προσελκύει σωρεία ομάδων ενδιαφερομένων και το πολιτιστικό μας υπόβαθρο, αλλά το άκρως ενθαρρυντικό της υπόθεσης έρχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Κοινοτική Οδηγία 24/2011 για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη, προβλέπει ότι από τον Οκτώβρη του 2013, οι Ευρωπαίοι κάτοικοι θα είναι σε θέση να χρησιμοποιούν την ιαματική πηγή ή το Κέντρο Υγείας της επιλογής τους σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα και τα έξοδα θα καλύπτει ο ασφαλιστικός φορέας στον οποίο υπάγονται.

Οπως γίνεται σαφές, αυτό μπορεί να εκτινάξει τον αριθμό των επισκεπτών στη χώρα μας, αφού έχει υπολογιστεί ότι περίπου 24 εκατομμύρια Ευρωπαίοι μεταβαίνουν κάθε χρόνο στις λουτροπόλεις των χωρών της Ε.Ε. για λόγους σωματικής και ψυχικής ευεξίας, ενώ τα έξοδα για τις μετακινήσεις τους ανέρχονται στα 12 δισ. Ευρώ! Σύμφωνα μάλιστα με μελέτες του περιοδικού «Tourism and Marketing», το πλήθος των επισκεπτών στα επόμενα χρόνια αναμένεται να εκτοξευθεί στα 40 εκατομμύρια!

Ευκαιρία προσέλκυσης

Εφόσον αυτή η ευκαιρία παρουσιαστεί, είναι ηλίου φαεινότερο ότι το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού, όλοι οι αρμόδιοι δημόσιοι φορείς αλλά και οι ιδιώτες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, δεν πρέπει να αδρανήσουν, αλλά να αδράξουν την ευκαιρία!

Πρέπει να ενεργήσουν άμεσα και έγκαιρα, ούτως ώστε με θελκτικά και δελεαστικά πακέτα προσφορών, καθώς και με τη σωστή προβολή και διαφήμιση, να δελεάσουν και να προσελκύσουν τους ευκατάστατους Ευρωπαίους πολίτες που αναζητούν πρωτότυπες βιωματικές εμπειρίες και τουριστικές υπηρεσίες. Ένα τέτοιο κατόρθωμα, θα ήταν μια πραγματική ανάσα για τις τοπικές οικονομίες των περιοχών που διαθέτουν ιαματικές πηγές περιορίζοντας παράλληλα τη συνολική δημοσιονομική ύφεση, ενώ θα αποτελούσε και μια ουσιαστική λύση στη δαμόκλειο σπάθη της αστικοποίησης.