Το πανεπιστήμιο είναι διαμαρτυρία

Τα μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια όπως το Κολούμπια αποτιμούν το κύρος τους στον αριθμό των αμερικανών προέδρων, ηγετών κρατών, κατόχων βραβείων Νομπέλ, Πούλιτζερ ή ακόμη και Οσκαρ, μελών της Εθνικής Ακαδημίας και δισεκατομμυριούχων που υπήρξαν φοιτητές ή/και διδάσκοντες σε αυτά. Εχουν υψηλή κατάταξη, είναι περιζήτητα και πολύ μικρό ποσοστό όσων κάνουν αίτηση γίνεται δεκτό. Εχουν, επίσης, μια μεγάλη ιστορία φοιτητικών διαμαρτυριών από αυτές που πλέον αποτελούν τμήμα της ίδιας της αμερικανικής ιστορίας, όπως ήταν αυτές εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ, ή που έχουν τη δυναμική να γίνουν τμήμα

της, όπως αυτές για την αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη που μπορεί να υφίστανται καταστολή αλλά ήδη έχουν επηρεάσει τους όρους συζήτησης συνολικά για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.

Η διαπίστωση αυτή έρχεται να υπενθυμίσει ένα σημαντικό στοιχείο της ιστορίας της Ανώτατης Εκπαίδευσης: τα πανεπιστήμια, παγκοσμίως, είναι με ποικίλες μορφές και σε διαφορετικές συγκυρίες χώροι διαμαρτυρίας. Χώροι, δηλαδή, απ’ όπου ξεκινούν μεγάλα κινήματα που αντιτίθενται σε πολιτικές που προάγουν την ανισότητα και την καταπίεση. Η ακαδημαϊκή τους κοινότητα, πρωτίστως οι φοιτήτριες και οι φοιτητές τους, συχνά επιδεικνύει τη μεγαλύτερη ευαισθησία ως προς την αδικία αλλά και αποτελεί πρωτοπορία ως τη μαζική κινητοποίηση. Γι’ αυτόν τον λόγο συχνά στοχοποιείται με μια ρητορική λίγο πολύ πανομοιότυπη με αυτή που χρησιμοποιούν αυτές τις μέρες οι πιο συντηρητικοί αμερικανικοί κύκλοι.

Το γεγονός ότι η έντονη κοινωνική και πολιτική ευαισθησία, η διαμαρτυρία και η μαζική κινητοποίηση μπορούν να συνυπάρχουν με τη σημαντική ερευνητική συνεισφορά και το υψηλό επίπεδο σπουδών, έρχεται να υπογραμμίσει ότι στην πραγματικότητα η διαμαρτυρία είναι τμήμα της μορφωτικής λειτουργίας των πανεπιστημίων, αναπόσπαστη πλευρά του τρόπου με τον οποίο μπορεί να διαμορφωθεί κριτική επιστημονική σκέψη συνδυασμένη με ηθική στράτευση. Πράγμα που σημαίνει ότι οι φωνές που αντιμετωπίζουν και στη χώρα μας τις καταλήψεις ως εκφράσεις παραβατικότητας και παρανομίας απλώς υπονομεύουν τον μορφωτικό ρόλο των πανεπιστημίων.