Η αντιδραστική Ευρώπη

Την περασμένη εβδομάδα, με την ψήφιση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ολοκληρώθηκε η διαδικασία έγκρισης των κονδυλίων για τους προϋπολογισμούς της Ε.Ε. της επόμενης επταετίας (2014-2020) - για πρώτη φορά με μειωμένα κονδύλια, παρόλο που οι επενδύσεις χρειάζονται περισσότερο από ποτέ για να «ξυπνήσει» η οικονομία.

Την ίδια στιγμή, όλες οι μετρήσεις δείχνουν ότι οι πολίτες έχουν τη μεγαλύτερη επιφύλαξη που έχει καταγραφεί ποτέ για την Ενωμένη Ευρώπη, ενώ εξασθενίζει και η υποστήριξη προς το κοινό νόμισμα.
Στις Βρυξέλλες

η μεγάλη ανησυχία αφορά στο ποσοστό συμμετοχής που θα καταγραφεί στις επόμενες ευρωεκλογές, τον Μάιο του 2014. Από 30% το 1979, η αποχή έφτασε το 57% το 2009 σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ στην Ελλάδα, από 19,4% το 1984 διαμορφώθηκε στο 47,3% στις τελευταίες ευρωεκλογές.
Θεωρείται, άλλωστε, δεδομένο ότι στην επόμενη Ευρωβουλή θα υπάρχει πολύ μεγαλύτερη παρουσία ακραίων και αντιευρωπαϊκών δυνάμεων.
Ολες οι ενδείξεις παραπέμπουν σε διάλυση και όχι ενοποίηση της Ευρώπης.
Η εξέλιξη αυτή είναι απολύτως λογική. Η κρίση έφερε στην επιφάνεια τις θεσμικές στρεβλώσεις της Ε.Ε. και της ευρωζώνης, ενώ οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν αναλάβει ρόλο δυνάμεων οικονομικής καταστολής σε βάρος των αδύναμων χωρών.

Η εικόνα για τους πολίτες είναι τελείως αντίθετη με εκείνη των προηγούμενων δεκαετιών όταν, ειδικά για τους Ελληνες, η Ευρώπη -και κατ’ αντανάκλαση το ευρώ- ήταν σύμβολο εκσυγχρονισμού και οικονομικής ισχύος, αλλά και στήριξης μέσω των επιδοτήσεων.
Σήμερα, η Ενωμένη Ευρώπη τείνει να εξελιχθεί σε μια αντιδραστική δύναμη η οποία μοιράζει μνημόνια, μειώσεις εισοδήματος και κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων, την ίδια στιγμή που αφαιρεί εθνική κυριαρχία από τις χώρες-μέλη.
Ολο και περισσότεροι αρχίζουν και βλέπουν το ευρώ ως τροχοπέδη και εργαλείο οικονομικής και πολιτικής επιβολής στα χέρια των ισχυρών χωρών.

Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών μάς αναγκάζουν να δείχνουμε επιφύλαξη ακόμα και σε πρωτοβουλίες που έχουν θετική χροιά, όπως η αξιολόγηση της τρόικας από επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου. Για την ακρίβεια, η επιτροπή εξετάζει τα 2/3 της τρόικας (Κομισιόν και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα), αφού το ΔΝΤ αρνείται να «απολογηθεί».
Ασφαλώς είναι θετική η λογοδοσία σε ένα δημοκρατικά εκλεγμένο σώμα και ας είναι ελάχιστες οι αρμοδιότητες του τελευταίου. Και μόνο το ότι οι -μη εκλεγμένοι- τεχνοκράτες της Κομισιόν και της ΕΚΤ θα αναγκαστούν να απαντήσουν σε εκπροσώπους των πολιτών έχει την αξία του.

Μήπως όμως πρόκειται για ένα προεκλογικό πυροτέχνημα; Ή μήπως στήνεται ένα σκηνικό για να ενοχοποιηθεί και να αποβληθεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο βρίσκεται σε κόντρα με τη Γερμανία;
Ασφαλώς, η λύση δεν είναι η εγκατάλειψη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος - αντιθέτως. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο η ενοποίηση αυτή καθαυτή, αλλά το γεγονός ότι προωθείται με τρόπο που μεγαλώνει την απόσταση μεταξύ των ισχυρών χωρών και των υπολοίπων. Οι αλλαγές που γίνονται θεσμοθετούν και μονιμοποιούν το χάσμα, επισημοποιώντας την Ευρώπη των δύο ταχυτήτων, ενώ οδηγούν σε υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των εργαζόμενων Ευρωπαίων πολιτών.
Δεν χρειάζεται «λιγότερη Ευρώπη», αλλά αμφισβήτηση του υφιστάμενου μοντέλου ώστε να αλλάξει η πολιτική κατεύθυνση των ευρωπαϊκών πολιτικών.
Η αμφισβήτηση αυτή και η αναζήτηση συμμαχιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα πρέπει να γίνουν προτεραιότητα της ελληνικής πλευράς.

Blogger Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου