Καύσωνας στην Ευρώπη: Οι λόγοι που οδηγούν στην αύξηση της θερμοκρασίας

Πολλά προβλήματα στις μεταφορές αλλά και δασικές πυρκαγιές έχουν προκληθεί από τις υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Αρκετές είναι οι χώρες, οι οποίες έχουν εκδώσει προειδοποιήσεις προκειμένου οι πολίτες να παραμείνουν σε δροσερούς, κλιματιζόμενους χώρους. Μάλιστα έχουν λάβει και μια σειρά από έκτακτα μέτρα.

Τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί η Γαλλία, όπου τα σχολεία θα παραμείνουν κλειστά

μέχρι το τέλος της εβδομάδας ενώ στην Ιταλία και το Μιλάνο οι αρχές μοίρασαν 10.000 μπουκάλια νερό στους άστεγους.

Παρόμοιες είναι και οι συνθήκες που επικρατούν στη Γερμανία, όπου οι πολίτες βάζουν μπουκάλια με νερό στις καταψύξεις και στη συνέχεια τα παίρνουν μαζί τους στο κρεβάτι.

Το BBC επισημαίνει πως η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη ήταν τον Ιούλιο του 1977 στην Αθήνα. Σημειώνει ωστόσο ότι από τότε ξεκίνησαν να κρατούνται αρχεία, τα 20 θερμότερα έτη είναι ανάμεσα στα 22 τελευταία. Σύμφωνα μάλιστα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, τα έτη 2015-2018 ήταν τα πιο θερμά.

Γιατί συμβαίνει όμως αυτό

Συνήθως τα κύματα καύσωνα τείνουν να εμφανίζονται στη βόρεια Ευρώπη όταν η υψηλή ατμοσφαιρική πίεση αντλεί θερμό αέρα από τη βόρεια Αφρική, την Πορτογαλία και την Ισπανία, αυξάνοντας τις θερμοκρασίες και την υγρασία. Στην περίπτωση του τελευταίου κύματος καύσωνα, αυτό προκλήθηκε από εξαιρετικά θερμές αέριες μάζες που προέρχονται από τη Σαχάρα.

Μιλώντας στο BBC o Τίμοθι Χιούσον, που διευθύνει μία ομάδα προβλέψεων στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων μετεωρολογικών Προβλέψεων θεωρεί πως αιτία για τις υψηλές θερμοκρασίες είναι ο καθαρός ουρανός που σε συνδυασμό με την έντονη ηλιοφάνεια του Ιουνίου οδήγησαν σε αύξηση της θερμοκρασίας. Όπως εξήγησε επίσης, οι συνθήκες ξηρού εδάφους σημαίνουν ότι υπάρχει πολύ λιγότερο διαθέσιμο νερό να εξατμιστεί, κάτι που είναι απαραίτητο για τη φυσική του ψύξη.

Αν και τα κύματα καύσωνα δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο, σύμφωνα με τους ειδικούς ενισχύονται από την αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη και είναι πιθανό να συμβαίνουν ακόμη πιο συχνά. Αυτή άλλωστε είναι και μία από τις πιο προβλέψιμες επιπτώσεις της άνοδος της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Από την πλευρά του, ο Γράχαμ Ματζ που εξειδικεύεται στο κλίμα και εργάζεται στη Μετεωρολογική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου, εξήγησε στο BBC, ότι, ενώ οι καιρικές μεταβολές συμβαίνουν φυσιολογικά, η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά ένα βαθμό σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα, και ως εκ τούτου τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι πιο πιθανά. Με βάση τα παραπάνω σημειώνει ότι πλέον στους καύσωνες είναι πιθανό η θερμοκρασία να αυξάνεται παραπάνω κατά ένα βαθμό περίπου. «Παραμένουν ακραία φαινόμενα, αλλά συμβαίνουν επίσης συχνότερα», τονίζει.

Πως επηρεάζει ο ανθρώπινος παράγοντας την αύξηση της θερμοκρασίας

Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες σχετικά με τον καύσωνα που έπληξε την Ευρώπη τον περασμένο χρόνο, οι ανθρώπινες δραστηριότητες που συνέβαλαν στην αλλαγή του κλίματος κατέστησαν πιο πιθανές τις υψηλές θερμοκρασίες.

Η ίδια μελέτη σημειώνει ότι αν η σημερινή τάση συνεχιστεί, οι καύσωνες θα χτυπούν τη Ευρώπη με συχνότητα κάθε δύο χρόνων μέχρι το 2040, ενώ η θερμοκρασία είναι πιθανό να αυξηθεί από 3 έως 5 βαθμούς.

Τι είναι ο καύσωνας και γιατί είναι επικίνδυνος

Λόγω των διακυμάνσεων των κλιματικών συνθηκών σε πολλές περιοχές ανά τον κόσμο, δεν υπάρχει καθολικά αποδεκτός ορισμός του καύσωνα. Συνήθως ωστόσο ορίζεται από μια ασυνήθιστα ζεστή περίοδο – συνήθως πέντε βαθμοί ή περισσότερο πάνω από το μέσο ημερήσιο μέγιστο – που διαρκεί τουλάχιστον τρεις ημέρες. Άλλοι παράγοντες που προσμετρώνται είναι η θερμοκρασία το βράδυ, η υγρασία και η ταχύτητα του ανέμου. Τον καύσωνα ενισχύουν η υγρασία και οι χαμηλές ριπές ανέμου.

Οι επιπτώσεις του καύσωνα μπορεί να είναι ιδιαίτερα ακραίες στις μεγάλες πόλεις λόγω της αυξημένης δραστηριότητας, της μάζας των κτιρίων, του σκυροδέματος και των δρόμων.

Όπως εξηγεί πάντως ο Χιούσον, ο καύσωνας που πλήττει αυτή τη στιγμή την Ευρώπη είναι αρκετά παρόμοιος με εκείνον του 2015.

Οι υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να επηρεάσουν τον οποιοδήποτε, αλλά η αφυδάτωση, η εξάντληση που προκαλεί ο καύσωνας, και η θερμοπληξία, μπορεί να αποβούν μοιραίες κυρίως για τους ανθρώπους που υποφέρουν από καρδιακές, νεφρικές και αναπνευστικές παθήσεις, τους ηλικιωμένους και τα βρέφη.

«Οι καύσωνες μπορεί να είναι επικίνδυνοι επειδή μειώνουν την ικανότητα του ανθρώπινου σώματος να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του, να τη διατηρεί σε ασφαλή επίπεδα», εξηγεί ο Χιούσον. Από την πλευρά του ο Ματζ συμπληρώνει ότι οι ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού μπορεί να υποφέρουν αν οι θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της νύχτας δεν πέσουν κάτω από τους 25 βαθμούς Κελσίου.