Επιχείρηση Aspides: Μαθήματα από την Ερυθρά Θάλασσα για τις Ένοπλες Δυνάμεις

.

Πολύτιμη εμπειρία υπό πραγματικές συνθήκες αποφέρει η παρουσία της ελληνικής φρεγάτας «Ύδρα» στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Άντεν στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής επιχείρησης «Ασπίδες»- της μεγαλύτερης του είδους της στην ιστορία της ΕΕ.

Η ελληνική φρεγάτα είχε ως τώρα δύο εμπλοκές κατά την τέλεση των καθηκόντων της, με την πρώτη να σημειώνεται στα μέσα Μαρτίου- με την «Ύδρα» να ανοίγει πυρ με το πρωραίο πυροβόλο κατά μη επανδρωμένων αεροσκαφών, με αποτέλεσμα την απομάκρυνσή τους- και τη δεύτερη την περασμένη Πέμπτη, όταν η ελληνική φρεγάτα άνοιξε πυρ, ξανά με το

πυροβόλο, ενώ συνόδευε εμπορικό πλοίο, κατά δύο drones που άρχισαν να κινούνται προς την κατεύθυνσή του, με αποτέλεσμα την κατάρριψη του ενός και την απομάκρυνση του άλλου. Όπως έγινε γνωστό, αρχικά είχαν εντοπιστεί οκτώ drones, ενώ η ελληνική φρεγάτα έριξε 15 βλήματα με το πυροβόλο.

Η δράση της φρεγάτας στην περιοχή συνεπάγεται προφανώς πολύτιμη εμπειρία για το πλήρωμα του σκάφους (σημειώνεται πως ελληνικό πολεμικό είχε να ανοίξει πυρ υπό πραγματικές συνθήκες μάχης από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974), αλλά και τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις εν γένει, δεδομένου ότι εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα ως προς την αντιμετώπιση μη επανδρωμένων αεροσκαφών και γενικότερα συστημάτων που συναντώνται στον σύγχρονο πόλεμο- και μάλιστα στο πλαίσιο ενός συνδυασμού παλαιότερων και νεότερων μέσων (η ελληνική φρεγάτα είναι το παλαιότερο σκάφος του ευρωπαϊκού στολίσκου και συνεργάζεται με πιο σύγχρονες μονάδες που επιχειρούν στην περιοχή, αντιμετωπίζοντας νέου τύπου απειλές).

.

Επίσης, υπενθυμίζεται πως εν όψει της αναχώρησής της, η «Ύδρα» εφοδιάστηκε με επιπλέον συστήματα (κατά μη επανδρωμένων αεροσκαφών (anti-drone) και άλλα ηλεκτρονικά συστήματα)- με σκοπό αύξηση των δυνατοτήτων αντιμετώπισης των όπλων που εξαπολύονται από τους Χούθι της Υεμένης. Η τεχνογνωσία και η γενικότερη εμπειρία που αποκομίστηκε από αυτή τη διαδικασία θεωρούνται μεγάλης αξίας, καθώς πρόκειται για συστήματα μικρού κόστους τα οποία εγκαταστάθηκαν γρήγορα- και αντίστοιχά τους αναμένεται να αποκτήσουν και άλλες μονάδες του στόλου, σε κάτι που, αν και προφανώς δεν συνιστά ευρείας κλίμακας «εκσυγχρονισμό», σίγουρα αποτελεί αναβάθμιση δυνατοτήτων ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα σε ένα περιβάλλον το οποίο χαρακτηρίζεται από νέες απειλές.

Στο ίδιο πλαίσιο, σημειώνεται και η χρήση του πυροβόλου αντί πυραύλων ESSM (Evolved Sea Sparrow Missile) για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων απειλών- κάτι που εκλαμβάνεται ως ιδιαίτερα λογική από οικονομικής άποψης επιλογή, καθώς ένα drone όπως αυτά που εξαπολύονται από τους Χούθι κοστίζει πολύ λιγότερο από αντιαεροπορικούς πυραύλους (οπότε και προτιμάται η φθηνότερη χρήση του πυροβόλου, προφανώς εφόσον οι συνθήκες ασφαλείας επιτρέπουν κάτι τέτοιο).

Παράλληλα, πέρα από τις Aspides και στο πλαίσιο της ελληνικής παρουσίας στην ευρύτερη περιοχή, δεν πρέπει να παραβλέπεται και η εμπειρία που αποκομίζει η ελληνική συστοιχία Patriot που έχει αποσταλεί στη Σαουδική Αραβία, κάτι που υπογράμμισε και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, στο πλαίσιο δηλώσεών του από τη Θεσσαλονίκη την Παρασκευή. Υπενθυμίζεται πως η ελληνική συστοιχία συμβάλλει στην αεράμυνα του βασιλείου προστατεύοντας πετρελαϊκές εγκαταστάσεις- και μάλιστα εν μέσω μιας περιόδου ιδιαίτερα υψηλών εντάσεων, δεδομένου του πολέμου στη Γάζα, των συχνών επιθέσεων των Χούθι της Υεμένης και της πρόσφατης ιρανικής επίθεσης με πυραύλους και drones κατά του Ισραήλ (αξίζει να σημειωθεί πως έχει αναφερθεί ότι η Σαουδική Αραβία συνέβαλε και αυτή στην απόκρουση της ιρανικής επίθεσης, αν και δεν έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες για κάτι τέτοιο).

Άλλα συμπεράσματα.

Σε ευρύτερο πλαίσιο, υπάρχουν πολύ σημαντικά συμπεράσματα που εξάγονται από την επιχείρηση- τόσο ελληνικού, όσο και ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Η επιχείρηση – καθαρά αμυντικού χαρακτήρα, καθώς δεν περιλαμβάνει πλήγματα στην ξηρά κατά των Χούθι- εμφανίζεται αποτελεσματική, δεδομένου ότι η κατάσταση όσον αφορά στη μείωση του όγκου των πλοίων που διέρχονται από την περιοχή ευθύνης φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί (έχει σταματήσει η μειωτική τάση), και κανένα από τα συνοδευόμενα πλοία δεν έχει πληγεί, ωστόσο η ηγεσία της επιχείρησης τονίζει πως χρειάζονται επιπλέον μέσα (πλοία και αεροσκάφη), λόγω της μεγάλης έκτασης που πρέπει να καλύπτεται.

Συμπεράσματα τέτοιου είδους είναι ιδιαίτερα πολύτιμα, καθώς αφορά στους τρόπους αντιμετώπισης απειλών από δρώντες/ εν δυνάμει δρώντες που αποκομίζουν και αυτοί εμπειρία: Στην περίπτωση των υποστηριζόμενων από το Ιράν Χούθι, διαπιστώθηκε πως μια οργάνωση τέτοιου τύπου είναι σε θέση να προκαλέσει δυσανάλογα μεγάλο βαθμό διαταραχής στη διεθνή ναυτιλία και τις εφοδιαστικές αλυσίδες με τα μέσα που διαθέτει- και αυτός είναι ένας μοχλός πίεσης που θα μπορούσε να επιχειρηθεί να χρησιμοποιηθεί και στο μέλλον, από άλλους δρώντες, για τους ίδιους ή άλλους λόγους, οπότε και είναι ιδιαίτερα χρήσιμη η εμπειρία όσον αφορά σε τρόπους αντιμετώπισης τέτοιων ενεργειών. Υπό αυτή την έννοια, εξαιρετικά πολύτιμη είναι η απόκτηση επιπλέον εμπειρίας- αυτή τη φορά υπό πραγματικές συνθήκες- διαλειτουργικότητας μεταξύ μονάδων και δυνάμεων από διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες, κάτι που αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία από τη στιγμή που η συγκεκριμένη επιχείρηση διαφοροποιείται από την υπό αμερικανική ηγεσία Prosperity Guardian στην περιοχή (μία κίνηση που θα μπορούσε να εκληφθεί και ως κίνηση προς κατεύθυνση στρατηγικής αυτονομίας- αν και προφανώς υπάρχει συντονισμός με άλλες συμμαχικές δυνάμεις που επιχειρούν με αντίστοιχους σκοπούς στην περιοχή).

.

Εξίσου σημαντική είναι επίσης η εμπειρία/ τεχνογνωσία από την επιχείρηση σε οργανωτικό επίπεδο: Η επιχείρηση – επαναλαμβάνεται, η μεγαλύτερη του είδους της στην ιστορία της ΕΕ- στήθηκε και τα μέσα βρέθηκαν σε μικρό χρονικό διάστημα, κάτι που θα βοηθήσει ιδιαίτερα σε πιθανά μελλοντικά εγχειρήματα.

Κλείνοντας, σε επίπεδο απειλών, πολύτιμα συμπεράσματα εξάγονται και ως προς τα μέσα που συναντώνται σε σύγχρονα θέατρα επιχειρήσεων: Ενδεικτικά, θεωρείται πως πολύ σημαντική είναι η απειλή από βαλλιστικούς πυραύλους που χρησιμοποιούνται εναντίον πλοίων καθώς, αν και χαρακτηρίζονται από χαμηλά επίπεδα ακριβείας (θεωρείται ότι οι πύραυλοι αυτής της κατηγορίας που εκτοξεύουν οι Χούθι είναι πύραυλοι σχεδιασμένοι για χρήση κατά στόχων εδάφους), η αναχαίτισή τους δεν είναι εύκολη υπόθεση και φέρουν μεγάλες κεφαλές, που μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά εάν πλήξουν κάποιο πλοίο (ειδικά σε συνδυασμό με την κινητική ενέργεια που προκύπτει από την ταχύτητα καθόδου τους).

Ακόμη, αποκτάται ένας βαθμός εμπειρίας πάνω σε τακτικές κορεσμού αεράμυνας, με διαφορετικά μέσα (διαφορετικά είδη πυραύλων και drones) αλλά και δυνατοτήτων ως προς τον εντοπισμό και την επιλογή στόχων από τον επιτιθέμενο (το θέατρο επιχειρήσεων πλέον χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα μεγάλο βαθμό «διαφάνειας» κάτι που έχει διαπιστωθεί και από τον πόλεμο στην Ουκρανία: Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να «κρυφτεί» κανείς πλέον, λόγω της εξάπλωσης drones και αισθητήρων διαφόρων τύπων). Από την άλλη, διαπιστώνεται πως, πρακτικά, δεν είναι τόσο εύκολο να βυθιστεί ένα σκάφος, ακόμα και εμπορικό, με πλήγματα από drones ή πυραύλους- αν και τα πράγματα γίνονται κάπως πιο πολύπλοκα για τα πολεμικά, τα οποία έχουν προφανώς πολύ καλύτερη άμυνα, αλλά πλήγματα σε βάρος τους θα επηρέαζαν τους δικούς τους αισθητήρες και συστήματα, καθιστώντας τα πολύ πιο ευάλωτα σε μεταγενέστερες επιθέσεις.