Ο Βενετσιάνος καθηγητής Αντρέα Ρινάλντο είναι ο φετινός αποδέκτης του «Νόμπελ νερού»

Ο καθηγητής στην Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή της Λοζάνης και «ηγέτης» στην υδρολογία, Andrea Rinaldo, απέσπασε το “Βραβείο Νερού της Στοκχόλμης” για το 2023 - το πιο διάσημο βραβείο στον κόσμο στην έρευνα για το νερό, που απονέμεται από τον βασιλιά της Σουηδίας.

Το “Βραβείου Νερού της Στοκχόλμης” (Stockholm Water Prize) είναι το πιο διάσημο βραβείο για το νερό στον κόσμο, περιγράφεται συχνά ως το «Νόμπελ νερού» και ακολουθεί παρόμοια με το Νόμπελ διαδικασία επιλογής των αποδεκτών. Από το 1991, το βραβείο απονέμεται

από τον Βασιλιά Carl XVI Gustaf της Σουηδίας σε άτομα και οργανισμούς για εξαιρετικά επιτεύγματα που σχετίζονται με το νερό.

Ο νικητής του “Βραβείου Νερού της Στοκχόλμης” ανακοινώνεται κάθε χρόνο συνήθως τον Μάρτιο σε συνδυασμό με την Παγκόσμια Ημέρα Νερού και η τελετή απονομής πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Εβδομάδας Νερού τον Αύγουστο. Εκτός από την παγκόσμια αναγνώριση και την προβολή, ο βραβευμένος λαμβάνει ένα ειδικά σχεδιασμένο γλυπτό και 500.000 SEK.

«Αυτό το βραβείο είναι μια τεράστια τιμή και μια πηγή μεγάλης ικανοποίησης», δήλωσε ο καθηγητής Andrea Rinaldo, όταν άκουσε ότι επιλέχθηκε για το βραβείο. Είναι επικεφαλής του Εργαστηρίου Οικοϋδρολογίας στην Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή της Λοζάνης (EPFL) και επίσης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα.

Το ερευνητικό έργο του πάνω στα δίκτυα των ποταμών έχει συνεισφέρει σημαντικά στην κατανόηση ενός επαναλαμβανόμενου μηχανισμού σε υδρολογικές και οικολογικές διεργασίες σε λεκάνες απορροής. Αυτό που κάνει την προσέγγιση του Rinaldo μοναδική είναι ότι εξετάζει όχι μόνο τα επιφανειακά φαινόμενα αλλά και την υποκείμενη σύνθεση του εδάφους σε περιοχές όπου συγκλίνουν τα υδάτινα ρεύματα.

Ο καθηγητής έδειξε πώς τα συστήματα ποταμών αυτοοργανώνονται σε δυναμικά προσβάσιμες βέλτιστες καταστάσεις – δίκτυα φράκταλ προικισμένα με καθολικά χαρακτηριστικά, που χρησιμοποιούνται ως υπόστρωμα για οικολογικές αλληλεπιδράσεις. «Οι ζωντανοί οργανισμοί πάντα πολλαπλασιάζονταν κατά μήκος επιφανειακών υδάτινων ρευμάτων», λέει. «Αυτό ισχύει τόσο για τους μικροοργανισμούς και τα άγρια ζώα όσο και για τους ανθρώπους. Και αν κοιτάξετε τα ποτάμια σε όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από το γύρω τοπίο, τείνουν να υιοθετούν σχεδόν την ίδια κατασκευαστική δομή που δημιουργεί «οικολογικούς διαδρόμους» που καθοδηγούν τις κινήσεις των ζωντανών οργανισμών, διαλυμένων ουσιών, αλλά και ασθενειών».

Με βάση αυτήν την παρατήρηση, οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει μαθηματικά μοντέλα για την πρόβλεψη της εξάπλωσης χωροκατακτητικών ειδών και παθογόνων σε μια δεδομένη περιοχή - για παράδειγμα, στην περίπτωση μιας επιδημίας.

Η ερευνητική ομάδα του Dr Andrea Rinaldo μελέτησε τη χολέρα, τη σχιστοσωμίαση και την πολλαπλασιαστική νεφρική νόσο στα ψάρια, προσφέροντας νέα και βελτιωμένα εργαλεία πρόβλεψης. Αφού ο Δρ Rinaldo και η ομάδα του παρουσίασαν το πρώτο χωροταξικά ξεκάθαρο μοντέλο επιδημικής χολέρας, η προσέγγισή τους εφαρμόστηκε σε κρούσματα στο Kwa-Zulu Natal, την Αϊτή, το Νότιο Σουδάν, την περιοχή της λίμνης Kivu και στη Σενεγάλη όπου μπόρεσαν να μοντελοποιήσουν την εξάπλωση της νόσου εστιάζοντας μόνο στην ανθρώπινη κινητικότητα. Η σημασία αυτού πιθανότατα θα αναδειχθεί τα επόμενα χρόνια, όταν η κλιματική αλλαγή εντείνει τις υδρολογικές ακραίες συνθήκες και την εξάπλωση των υδατογενών ασθενειών. Αυτό σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός, καθώς επιτρέπει στους ειδικούς της δημόσιας υγείας να λαμβάνουν τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα προτού μια ασθένεια πλήξει έναν μεγάλο πληθυσμό.

Ο Torgny Holmgren, εκτελεστικός διευθυντής του Stockholm International Water Institute – του οργανισμού που χορηγεί το Stockholm Water Prize – σημειώνει ότι «ο Andrea Rinaldo έχει βελτιώσει σημαντικά την κατανόησή μας για τις περίπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ του υδρολογικού κύκλου, των οικολογικών διεργασιών και της εξέλιξης του τοπίου. Τα μοντέλα του μας έχουν προσφέρει ανεκτίμητα εργαλεία για να διατηρήσουμε και να προστατεύσουμε τη ζωή μέσω ενημερωμένων πολιτικών και πρακτικών».

Ο Πρόεδρος του EPFL Martin Vetterli συμπληρώνει ότι το βραβείο «είναι απόδειξη της εξαιρετικής έρευνας που διενεργεί ο καθηγητής και υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι για τους επιστήμονες να αποκτήσουν μια πλήρη κατανόηση τέτοιων θεμελιωδών βιολογικών διεργασιών όπως η διάδοση ασθενειών στη φύση».

© EPFL / Fred Merz | Lundi13

Γεννημένος στη Βενετία το 1954– σε μια «πλωτή πόλη» που αναμφίβολα διαμόρφωσε το επαγγελματικό του ενδιαφέρον για το νερό – ο Rinaldo έχει συνεισφέρει εξαιρετικά στον επιστημονικό τομέα του. Είναι συγγραφέας πάνω από 300 άρθρων σε περιοδικά καθώς και πολλών βιβλίων που εκδόθηκαν από μεγάλους επιστημονικούς εκδοτικούς οίκους.

«Είναι ιδιαίτερη τιμή που ακολουθώ τα βήματα των φίλων και των συναδέλφων μου με τους οποίους συνεργάστηκα πολλές φορές και οι οποίοι προηγήθηκαν στην κατάκτηση αυτού του διακεκριμένου βραβείου», σημειώνει ο ίδιος.

Πέρσι ο ομότιμος καθηγητής Wilfried Brutsaert από το Βέλγιο ήταν αυτός που είχε αποσπάσει το βραβείο για την πρωτοποριακή του εργασία στην ποσοτικοποίηση της περιβαλλοντικής εξάτμισης. Η καινοτόμος προσέγγισή του βοήθησε στη βελτίωση της κλιματικής μοντελοποίησης και των εργαλείων που αξιολογούν την ποσότητα του νερού που είναι διαθέσιμη.

Αντίστοιχα, η Αμερικανίδα οικολόγος και συγγραφέας Sandra Postel είχε λάβει το βραβείο Stockholm Water Prize Laureate 2021 για την πρωτοποριακή της δουλειά που άλλαξε τον αριθμό των ανθρώπων που έχουν πρόσβαση σε νερό. Ήταν μια από τις πρώτες που προειδοποίησε για μια παγκόσμια κρίση νερού και ζήτησε τη διατήρηση των οικοσυστημάτων που βασίζονται στο νερό. Σήμερα, εμπνέει τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να βρουν νέες λύσεις για τη λειψυδρία, την κλιματική αλλαγή και την απώλεια βιοποικιλότητας.

Πηγή:EPFL#ΝΟΜΠΕΛ #ΝΕΡΟ #ΑΝΤΡΕΑ_ΡΙΝΑΛΤΟ