ΕΕ:Στη λίστα των στρατηγικών πρώτων υλών βωξίτης, αλουμίνα και αλουμίνιο

"Παράθυρο" για μια νέα φάση ανάπτυξης της ελληνικής βιομηχανίας αλουμινίου, αλλά και όλης της αλυσίδας αξίας, που χτίζεται γύρω από τις εξορύξεις βωξίτη, την παραγωγή αλουμίνας και αλουμινίου, δίνει η ένταξη τους στις στρατηγικής σημασίας πρώτες ύλες της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση.

Συγκεκρινένα ο βωξίτης, η αλουμίνα και το αλουμίνιο εντάχθηκαν στη λίστα των “στρατηγικών πρώτων υλών” για την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά από υπόδειξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που συνήλθε, σε επίπεδο ηγετών, την προηγούμενη εβδομάδα. Βέβαια, για

την εξέλιξη αυτή υπήρχε σειρά παρεμβάσεων από την πλευρά της Eurometaux και του προέδρου της Ευάγγελου Μυτιληναίου.

Το Συμβούλιο, επίσης, αποφάσισε να αυξηθεί ο στόχος για την ανακύκλωση αυτών των συγκεκριμένων πρώτων υλών στο 20% της ετήσιας κατανάλωσης της ΕΕ έως το 2030, έναντι του 15% που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Την ίδια ώρα αυξάνεται και ο στόχος για την επεξεργασία τους στο 50% έναντι του 40% που περιλαμβάνονταν στην εισήγηση της Κομισιόν. Η απόφαση αυτή ανοίγει ευκαιρίες για την ελληνική βιομηχναία που έχει έντονη παρουσία διεθνώς και στην εξόρυξη, και στην παραγωγή αλουμίνας και αλουμινίου, με την εταιρεία "Αλουμίνιον της Ελλάδος", αλλά και στο δευτερογενή επίπεδο με τα προϊόντα διέλασης αλλά και την ανακύκλωση. Ουσιαστικά δίνεται η δυνατότητα για νέες ευκαιρίες για τον κλάδο, με γρήγορες αδειοδοδοτήσεις για μεταλλουργεία αλουμινίου και ορυχεία βωξίτη, αλλά και για ενισχύσεις. Άλλωστε, τα κράτη μέλη και βέβαια η ΕΕ συνολικά θα πρέπει να αποκτήσουν την πλήρη αυτάρκεια ή τουλάχιστον σημαντική θέση στο διεθνή χάρτη των καθαρών τεχνολογιών και των απαραίτητων πρώτων υλών, χωρίς να μείνουν να "κοιτούν" τις αντίστοιχες δράσεις που κάνουν τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η Κίνα. Ειδικά το αλουμίνιο είναι είναι μια πρώτη ύλη "κομβική" για την πράσινη μετάβαση αλλά και μπορεί να λειτουργήσει ως “μεγάλη αποθήκη” πράσινης ενέργειας, καθώς απαιτείται μεγάλη ποσότητα ενέργειας για την παραγωγή αλουμίνας και αλουμινίου, ειδικά σε μια φάση αρνητικών τιμών. (Σημειώνεται ότι χθες για 6 ώρες και πάλι είχαμε το φαινόμενο αυτό, λόγω της υψηλής συμμετοχής των ΑΠΕ και της χαμηλής ζήτησης). Συνολικά, στη βάση των τελευταίων αποφάσεων η ΈΕ θέλει να έχει τον πρώτο λόγο σε “καθαρές” τεχνολογίες αλλά και ισχυρή θέση απέναντι σε Κίνα και ΗΠΑ που με επιδοτήσεις και άλλες δράσεις ενισχύουν τις βιομηχανίες τους. Συγκεκριμνένα ο Κανονισμός περί κρίσιμων πρώτων υλών αποτελεί κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής της ΕΕ με στόχο να διασφαλίσει ότι η βιομηχανία της μπορεί να ανταγωνιστεί τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα στην παραγωγή προϊόντων καθαρής τεχνολογίας και να έχει πρόσβαση στις απαραίτητες πρώτες ύλες. Με τον Κανονισμό η Ευρώπη θέλει να ανακτήσει την αυτονομία της εξορύσσοντας πρώτες ύλες με βιώσιμο τρόπο, ανακυκλώνοντας όσο περισσότερο μπορεί και συνεργαζόμενη με τρίτες χώρες που λειτουργούν με πνεύμα βιωσιμότητας διασφαλίζοντας παράλληλα τις αλυσίδες εφοδιασμού της. Η απόφαση Επίσης το Συμβούλιο ζητεί στον Κανονισμό να συμπεριληφθούν μέτρα, όπως η συχνότερη ενημέρωση της λίστας κάθε τρία χρόνια, αντί τεσσάρων που πρότεινε η Επιτροπή και η ενίσχυση των εθνικών μέτρων για τη βιωσιμότητα και την κυκλικότητα, όπως:

- Αύξηση της επαναχρησιμοποίησης προϊόντων με υψηλές δυνατότητες ανάκτησης πρώτων υλών.

- Παροχή κινήτρων για την ανάκτηση δευτερογενών κρίσιμων πρώτων υλών από απόβλητα.

- Εντοπισμό εγκαταστάσεων εξορυκτικών αποβλήτων όπου μπορούν να ανακτηθούν δευτερογενείς πρώτες ύλες.

- Προώθηση της ανάκτησης μαγνητών από προϊόντα στο τέλος της ζωής τους.

Σύμφωνα με την πρόταση του Συμβουλίου που θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο νέο σχέδιο Κανονισμού τα κράτη μέλη:

· Αναλόγως του διοικητικού τους συστήματος θα πρέπει να ορίσουν ένα ή περισσότερα σημεία επαφής (για παράδειγμα στις περιφέρειες).

· Να βοηθήσουν τους φορείς υλοποίησης έργων να προσδιορίσουν τα καθορισμένα σημεία επαφής σε έναν ιστότοπο,

· Να διευκολύνουν τις διαδικασίες αδειοδότησης στρατηγικών έργων

· Να παρέχουν στοιχεία σχετικά με τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργία της εσωτερικής αγοράς μέσω αυστηρότερων υποχρεώσεων παρακολούθησης όσον αφορά τον ανταγωνισμό και την ελεύθερη κυκλοφορία των πρώτων υλών.

Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας και την έγκριση του τελικού σχεδίου Κανονισμού για τα στρατηγικά μέταλλα θα πρέπει και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αποφανθεί σχετικά. Με βάση τον προγραμματισμό αποφάσεις από το Στρασβούργο αναμένονται έως το τέλος του έτους.

Γιώργος ΑλεξάκηςΕΕαλουμίνιοβιομηχανίαΕΛΛΑΔΑ