Νανοϋλικά: Κοινός ορισμός για μεγαλύτερη προστασία

Περιβάλλον, Ενέργεια, Οικολογία:

Σύμφωνα με σύσταση που εξέδωσε την περασμένη Τρίτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα «νανοϋλικά» είναι υλικά των οποίων τα κύρια συστατικά έχουν διαστάσεις μεταξύ ενός και 100 δισεκατομμυριοστών του μέτρου.

Η αναγγελία αυτή συνιστά σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση μεγαλύτερης προστασίας για τους πολίτες, αποσαφηνίζοντας για ποια υλικά απαιτείται ειδική μεταχείριση με θέσπιση ειδικής νομοθεσίας.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος για το περιβάλλον, κος Janez Potočnik, δήλωσε:

«Χαίρομαι για το γεγονός

ότι πρώτη η ΕΕ πρότεινε έναν οριζόντιο χαρακτηρισμό για τα νανοϋλικά, ο οποίος θα χρησιμοποιείται για κάθε κανονιστικό σκοπό. Προτείναμε έναν στιβαρό ορισμό, που στηρίζεται σε επιστημονική γνώση και ευρεία διαβούλευση. Στον σημαντικό αυτό οικονομικό τομέα, η βιομηχανία χρειάζεται σαφές και συνεκτικό ρυθμιστικό πλαίσιο, ενώ οι καταναλωτές δικαιούνται να έχουν ακριβή πληροφόρηση για τις εν λόγω ουσίες. Πρόκειται για σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση κάθε ενδεχόμενου κινδύνου για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, εξασφαλίζοντας παράλληλα ότι θα αξιοποιηθεί το δυναμικό αυτής της νέας τεχνολογίας.»

Τα νανοϋλικά χρησιμοποιούνται ήδη σε εκατοντάδες εφαρμογές και καταναλωτικά προϊόντα, από τις οδοντόπαστες έως τις μπαταρίες, τις βαφές και τα ενδύματα.

Οι καινοτομικές αυτές ουσίες συνιστούν σημαντικό παράγοντα ώθησης της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, ενώ διαθέτουν επίσης σημαντικό δυναμικό προόδου σε πεδία όπως η ιατρική, η περιβαλλοντική προστασία και η ενεργειακή απόδοση.

Καθώς όμως παραμένουν αβεβαιότητες ως προς τους κινδύνους που ενέχουν, απαιτείται σαφής ορισμός ώστε να εξασφαλιστεί ότι εφαρμόζονται οι ενδεδειγμένοι κανόνες χημικής ασφάλειας.

Ο ορισμός θα βοηθήσει όλους τους ενδιαφερόμενους, συμπεριλαμβανομένων των κλαδικών ενώσεων, δεδομένου ότι αποτελεί συγκερασμό της πληθώρας ορισμών που επί του παρόντος χρησιμοποιούνται σε διάφορους τομείς.

Ο ορισμός θα επανεξεταστεί το 2014 υπό το φως της τεχνικής και επιστημονικής προόδου.

Η σύσταση ανταποκρίνεται επίσης σε δέσμευση που ανέλαβε το 2009 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με έκδοση ενιαίου ορισμού που θα μπορεί να εφαρμοστεί ευρύτερα στο σύνολο της ενωσιακής νομοθεσίας που αφορά τα νανοϋλικά.

Ο ορισμός που εγκρίθηκε βασίζεται σε προσέγγιση που εξετάζει το μέγεθος των συστατικών σωματιδίων ενός υλικού και όχι τον κίνδυνο ή την επικινδυνότητα.

Το νανοϋλικό ορίζεται ως «φυσικό, περιστασιακό ή μεταποιημένο υλικό που περιέχει σωματίδια, σε μη δεσμευμένη μορφή ή ως σύμπυγμα ή συσσωμάτωμα και του οποίου ποσοστό τουλάχιστον 50% των σωματιδίων στην αριθμητική κατανομή μεγέθους έχει μία ή περισσότερες εξωτερικές διαστάσεις σε κλίμακα μεγέθους 1 nm – 100 nm.»

O ορισμός βασίζεται σε επιστημονική σύσταση της επιστημονικής επιτροπής για τους ανακύπτοντες και τους πρόσφατα εντοπιζόμενους κινδύνους για την υγεία (SCENIHR) και του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ).

Το σχέδιο του ορισμού υποβλήθηκε σε δημόσια διαβούλε